اخبار شهرستان درگز | Dargaz City News

شهرستان درگز در شمال شرق ایران و دارای طبیعتی زیبا و بکر است که تاریخی کهن و با ارزش دارد

اخبار شهرستان درگز | Dargaz City News

شهرستان درگز در شمال شرق ایران و دارای طبیعتی زیبا و بکر است که تاریخی کهن و با ارزش دارد

مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان درگز گفت: به هنرمندان و صنعتگران فعال در حوزه صنایع دستی تسهیلات با سود اندک اعطا خواهد شد.  به 

به گزارش خبرگزاری مهر، به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی محمد مددی بیان کرد: در راستای اجرای تفاهم نامه بین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور و صندوق مهر امام رضا(ع) به هنرمندان فعال صنایع دستی در این شهرستان وام کم بهره پرداخت می شود.

وی افزود: این تسهیلات با هدف حمایت از صنایع دستی و هنرهای سنتی شهرستان درگز پرداخت می شود و هنرمندان مجرب و دارای مهارت پس از شناسائی به صندوق کارآفرینی امید معرفی می شوند.

وی افزود: در همین ارتباط تعدادی از هنرمندان صنایع دستی درگز موفق به اخذ وام از این صندوق شده اند که این هنرمندان در رشته های گلیم بافی، طراحی دوخت لباس های سنتی، معرق چوب، ساخت و تعمیر زیورآلات سنتی فعالیت داشتند و با اخذ این تسهیلات اقدام به تجهیز کارگاه، خرید مواد اولیه و تولید محصولات بیشتر کردند.

 مددی اظهار کرد: در تابستان امسال برای غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان و نوجوانان کلاس های آموزش سفالگری، گلیم و منبت ومعرق در غالب برنامه های ستاد اوقات فراغت شهرستان پیش بینی شده است.

تصویری زیبا از روستای سنگ سوراخ درگز که توسط عکاس طبیعت شهرستان درگز جناب آقای علی سیف الدین عکاسی شده است

درگز یکی از شهرهای استان خراسان رضوی در شمال شرقی ایران است. نام پیشین این شهر محمدآباد بود. به استشهاد مستندات تاریخی، درگز قبل از ورود اسلام به ایران مرکز حکومت اشکانیان بوده و پیش از آن هخامنشیان نیز بر آن سیطره داشته اند. این ناحیه در مرز ایران و ترکمنستان واقع شده و به عبارتی زیر پونس نقشه است .
اگر چه این شهرستان در بین مردم کمتر شناخته شده اما از نظر جاذبه ای توریستی بی نظیر است.

موقعیت جغرافیایی
شهرستان درگز، با پهنه ای حدود 3.924 کیلومتر مربع در شمال استان خراسان رضوی، در کنار مرز ایران و ترکمنستان،‌ از نظر جغرافیایی در 37 درجه و 26 دقیقه پهنای شمالی و 59 درجه و 7 دقیقه درازای خاوری و بلندی 450 متر از سطح دریا قرار دارد. این شهرستان از سوی شمال و خاور به جمهوری ترکمنستان، از باختر به شهرستان قوچان، از جنوب به شهرستان های چناران، قوچان و مشهد محدود است. آب و هوای آن در نقاط کوهستانی سرد و در نواحی پست، گرم و پوشیده از مرتع و چمن زار است. هوای درگز گرم و نیمه مرطوب است. بیش ترین درجه حرارت در تابستان ها 38 درجه بالای صفر و کم ترین آن در زمستان ها، 2 درجه زیر صفر است. میانگین باران سالیانه درگز، 350 میلی‌متر گزارش شده است. تصاویری از گوشه و کنار این شهر را در ادامه مطلب ببینید...

ر فصل بهار و به ویژه در اردیبهشت ماه در جاده قوچان به درگز یکی از مناظر زیبای طبیعت شکل می گیرد که نظر هر رهگذری را به خود جلب می کند. دشت شقایق را در هنگام عبور از جاده می توان نظاره کرد زیرا در کنار جاده واقع شده و به راحتی قابل مشاهده است.

آلبوم عکسی از دشت شقایق که برای شما آماده کرده ایم را در ادامه مشاهده خواهید کرد. اگر تمایل دارید عکسهای زیبایی که از طبیعت شهرستان درگز تهیه کرده اید را برای به اشتراک گذاری با همشهریان و هموطنان ایرانی در سایت منتشر کنید آنها را برای ما ارسال کنید تا گالری عکسهایتان را با نام خودتان در سایت قرار دهیم. برای مشاهده تصاویر دشت شقایق به ادامه مطلب مراجعه کنید 

فرماندار درگز اظهار کرد: در یکسال گذشته ده ها میلیارد تومان برای زیرساخت های شهرستان هزینه شده است.

مرتضی حمیدی فرماندار درگز پیش از خطبه های نماز جمعه در مصلی الغدیر گفت: ده ها میلیارد تومان در شهرستان برای افزایش فضاهای سبز، گازرسانی به روستاها، تجهیز گمرک لطف آباد به دستگاه اشعه ایکس، آسفالت و به سازی جاده های روستایی، اجرای استخرهای ذخیره آب کشاورزی، مرمت قنات ها و بسیاری از اقدامات دیگر در یک سال گذشته انجام شده است.

وی در خصوص کمبود آب در شهرستان گفت: با توجه به فرا رسیدن فصل تابستان لازم است تمام مردم و مسئولین در مصرف آب شرب و کشاورزی صرفه جویی و برنامه ریزی کنند تا در این شرایط کم آبی، شهرستان با مشکلی مواجهه نشود.

بعد از آب... ترکمنستان نفت ما را هم می برد!

نماینده و مسئولین شهرمان همچنان شعار می دهند!

اعتبارات شهرستان همچنان برگشت می خورد


به گزارش خبرنگار حوزه نفت  گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان؛ از ابتدای برنامه چهارم به منظور توسعه فعالیت‌های اکتشافی در مناطق شمال و شمال شرق ایران اجرای حدود 500 کیلومتر لرزه‌نگاری 2 بعدی را برای شناسایی ذخایر احتمالی هیدروکربوری در دو منطقه کپه داغ و درگز در دستور کار قرار داده بود.

بر این اساس؛ بخش‌هایی از استان خراسان شمالی، رضوی و گلستان یکی از 5 منطقه مستعد برای کشف ذخایر نفت و گاز در ایران در وسعتی بالغ بر 200 هزار کیلومتر مربع به شمار می‌روند که در حال حاضر دو ساختار گازی تحت عنوان خانگیران و گنبدلی در این منطقه شناسایی شده است.

امور اکتشاف و استخراج شرکت ملی نفت ایران در سال 1347 شمسی میدان عظیم گازی خانگیران و در سال 1360 میدان گازی گنبدلی را به ترتیب در غرب و جنوب شهر سرخس کشف کرد.

در ادامه فعالیت‌های اکتشافی در 2 سال گذشته چندین ساختار و میدان جدید گازی در شمال شرق ایران همچون میدان گازی توس با ذخیره دو هزار و 190 میلیارد فوت مکعب گاز درجای طبیعی کشف شده است.

از سوی دیگر با کشف این میادین جدید گازی، در راستای تعیین تکلیف طرح توسعه تمامی میادین مشترک نفت و گاز توسعه مقدماتی یکی از بزرگترین میادین مشترک گازی با ترکمنستان آغاز شده است.

حال با گذشت چند سال از این موضوع اقدامات اساسی برای برداشت از این میدان مشترک نفت و گاز صورت نگرفته است به طوری برخی از مسئولان معتقدند که زمین این میدان مشترک جزء آستان قدس رضوی بوده و حتی یک حلقه چاه در این میدان حفاری نشده است. این در حالی است که ترکمنستان هم اکنون با حفر 20 حلقه چاه از ایران جلوتر است.

زنگنه سال گذشته در مشهد مقدس با اعلام این که میدان‌های مشترک ایران و ترکمنستان در اولویت ما هستند، اظهار کرد: فعلا این موضوع به بخش اکتشاف ما برمی‌گردد و امیدواریم پس از اخذ نتایج از این مطالعات، کار را به شرکت نفت مرکزی بسپارند.

زنگنه تاکید کرده بود؛ اولویت ما بهره‌برداری از میدان‌های مشترک گازی است، چرا که در این صورت امکان بهره‌برداری از گاز در مناطق شمال و شمال شرق کشور فراهم می‌شود و ما هزینه‌ای را برای انتقال گاز از جنوب به مناطق شمالی نخواهیم کرد.

احمد سجادی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص توسعه میادین مشترک گفت: ایران با داشتن منابع عظیم نفت و گاز یکی از بزرگ‌ترین کشورهای دارنده ثروت است که بایستی در این خصوص برنامه‌ریزی صورت بگیرد.

وی تصریح کرد: ما هم اکنون میدان مشترک گازی با ترکمنستان در مسیر خراسان رضوی داریم که متأسفانه ایران در این خصوص کارهای عملیاتی انجام نداده به طوری که ترکمنستان هم اکنون به شدت از این میدان مشترک برداشت می‌کند.

سجادی تصریح کرد: در حال حاضر  ترکمنستان بیش از 20 حلقه چاه در این میدان مشترک حفاری کرده است در حالی که ایران حتی یک دکل در این میدان هم ندارد باید جزء اولویت وزارت نفت قرار گیرد.

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: بارها این مشکل به وزارت نفت ارجاع داده شده است که زمین این میدان متعلق به آستان قدس رضوی و زمین‌های موقوفه محسوب می‌شود و ما نمی‌توانیم از این میدان برداشت کنیم.

وی اضافه کرد: وزارت نفت در خصوص پرداخت مبلغ پیشنهادی با آستان قدس رضوی به تفاهم نرسیده است و چندین سال است که این میدان مشترک راکد مانده است.

سجادی افزود: بیش از سه سال است که نمایندگان مجلس این میدان مشترک را پیگیری می‌کنند و این موضوع در قانون هم تعریف شده که هر گاه اختلافی بین زمینی که دارای منابع نفت و گاز است بر سر قیمت با مالک به توافق نرسند، یک هیأت سه نفره برای رفع مشکل مشخص شود اما همچنان این امر محقق نشده و بر سر قیمت اختلاف نظر دارند.

وی تأکید کرد: با توجه به اینکه قانون در این زمینه حکم می‌کند که این میادین مشترک توسعه پیدا کند اما وزارت نفت عملا کار خاصی را انجام نداده است و ما در این اینجا تناقض داریم که با توجه به برنامه ششم باید به رشد هشت درصدی در اقتصاد برسیم.

وی تأکید کرد: ما هم اکنون در کشور به ویژه در شرکت حفاری شمال دکل‌های زیادی داریم که این دکل‌ها بیکارند و قراردادی که با آنها بسته می‌شود به قیمت نازل بوده است در حالی که قراردادهایی که با کشورهای هند و چین بسته می‌شوند متناسب با قراردادهای داخلی نیست و امیدواریم در امضای قراردادها تجدیدنظر صورت گیرد.

5 میلیون بشکه سرآمد برداشت‌های میادین مشترک جنوب کشور

سجادی گفت: همکاری‌هایی با کشور عراق و قطر صورت گرفته و در حال حاضر بیش‌ از 35 دکل در سطح آبی و خشکی در حال برداشت از میادین مشترک هستند و همچنین از شرکت‌های خصوصی خواسته شده که برای حفاری اعلام آمادگی کنند.

سجادی افزود: ظرفیت تولید نفت ظرفیتی واقعی است که در حال حاضر چهار میلیون بشکه در روز است که امیدواریم این میزان به پنج میلیون بشکه در روز برسد این در شرایطی است که برداشت و ذخیره‌سازی نفت از میادین و مخازن سطحی و زیرسازی در حال انجام است.

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی فروش نفت خام را جزو سیاست کلی نظام و وزارت نفت ندانست و خاطر نشان کرد: ایران علاقه زیادی به فروش نفت خام ندارد این در حالی است که فروش آن مشتریان زیادی دارد و به میزانی فروش نفت داریم که مشتری آن وجود داشته باشد و در حال حاضر حدود 1500 ملیون بشکه نفت به حالت گاز به فروش می‌رسد.

وی گفت: تمام سعی ما این است که از خام‌فروشی جلوگیری کنیم و ظرفیت پالایشگاه‌ها را افزایش دهیم. کشور‌های چین، هند، کره جنوبی و ژاپن جزو مشتریان نفت ایران هستند این در حالی است که به برخی از کشور‌ها به علت بدحسابی نفت نمی‌فروشیم.

گزارش: حبیبه رحیمیان

فرماندار درگز: به محض تخصیص بودجه سال 94، کار ساخت جاده و تونل الله اکبر دوباره آغاز می شود.

مرتضی حمیدی فرماندار درگز در خصوص اهمیت جاده جدید شهرستان درگز و نقش آن در پیشرفت درگز گفت: جاده جدید یکی از ضرورت های شهرستان و یکی از مهم ترین اولویت های ما است. با ساخت این جاده درگز 60 کیلومتر به مرکز استان نزدیک می شود که نقش به سزایی در شکوفایی اقتصادی این شهر ایفا خواهد کرد.

وی در باره اقدامات انجام شده این پروژه گفت: در سال های قبل کارهای مطالعاتی این پروژه انجام شده و کارگاهی نیز در محل آن (روستای گپی) ساخته شده است و با تعریف ردیف بودجه، کار این پروژه آغاز شد.

وی در خصوص جمع آوری چند ماهه کارگاه پروژه تونل الله اکبر گفت: با پایان یافتن اعتبارات سال 93 موقتا کار این تونل متوقف شد و به محض مشخص شدن اعتبارات سال 94 و تخصیص بودجه، فعالیت این کارگاه دوباره آغاز می شود؛ و مسئولین شهرستان برای این خواسته منطقی مردم از هیچ تلاشی دریغ نخواهند کرد.

چندی پیش، حسین جلیلی، عضو شورای اسلامی شهر درگز گفته بود (منبع خبر) که با هماهنگی و همفکری نماینده مردم و اعضای شورای اسلامی شهر درگز، نخستین تونل با عنوان الله اکبر برای کاهش تصادفات تا پایان دوره چهارم شورای شهر در این شهرستان ساخته می‌شود.

عشایر و طبیعت شهرستان درگز

استاد شهید مطهری: یک وقت می گوئیم علی را "که" کشت و یک وقت می گوییم "چه" کشت؟
اگر بگوییم علی را که کشت؟ البته عبدالرحمن ابن ملجم؛ و اگر بگوییم علی را چه کشت، باید بگوییم جمود و خشک مغزی و خشکه مقدسی
(مجموعه شهید مطهری،ج۲۱، ص ۹۲)

بارها فرق علی را می شکافد جهلشان


روزگار از ابن ملجم های دلواپس پر است!


در این جلسه حمیدی فرماندار درگز با اشاره به ضرورت تعامل و هم اندیشی بامعتمدین شهرستان ، آنها را مهمترین مرجع مشورتی خود و حلقه ارتباطی بین خود به عنوان خادم مردم و ولی نعمتان خود دانست و از تعامل مثبت ، اتحاد و همدلی اهالی محترم شهرستان که با حضور پرشور و گسترده در مراسم و مناسبت های مختلف سال 1393 متحمل گردید قدردانی نمود.

نماینده عالی دولت در شهرستان به دستاوردهای چشمگیر دولت تدبیر و امید که به لطف الهی و تحت رهنمودهای مقام معظم رهبری به آن ها دست یافت اشاره و از جمله مهمترین آن را کنترل تورم از 48% به زیر 15% و برقراری ثبات و آرامش در بازار ، شاهکار عظیم دولت در حوزه سلامت و تحت پوشش قرار دادن همه هموطنان و توزیع بیش از 8 میلیون دفترچه بیمه سلامت و تنش زدایی در عرصه بین المللی و اثبات حقانیت نظام مقدس جمهوری اسلامی و برنامه ها و اهداف صلح آمیز هسته ای مردم شریف ایران را برشمرد . در ادامه حاضرین به بیان نظرات و پیشنهادات خود با فرماندار شهرستان پرداخته و نقطه نظرات خویش را با فرماندار شهرستان در میان گذاشتند .

نان خانگی درگزینان خانگی درگزی

مراسم تودیع جواد جوادی و معارفه مرتضی حمیدی، فرماندار درگز با حضور معاونت سیاسی امنیتی استانداری خراسان رضوی،امام جمعه،نماینده مجلس شورای اسلامی، مسئولین شهرستان و استقبال پرشور حامیان دولت در شهرستان و اقشار مختلف مردم در سالن جلسات فرمانداری درگز برگزار شد.

 

و اما مصاحبه ای با فرماندار جدید درگز:

فرماندار درگز گفت: باید گرفتاری‌های ارباب‌رجوع را رفع کنیم و خود نیز در اتاق شیشه‌‌ای می‌نشینم.

 

مرتضی حمیدی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)-منطقه خراسان، به بخشی از اقدامات در دستور کار خود اشاره کرد و گفت:

 اینترنت لپ تاپ تون رو بدون نیاز به خرید دستگاه اضافی، خیلی راحت از طریق وای فای به اشتراک بگذارید. جهت مشاهده آموزش گام به گام به ادامه مطلب مراجعه فرمایید...

  

 اگر ویندوز ۸ دارید با تصویر جلو بروید

 

گام اول

 

موس را در گوشه سمت راست ببرید و وارد منوی استارت شوید

 

 

 


در منوی استار کلیک راست کنید و all apps را کلیک کنید


 

 

 در قسمت windows system بر روی command prompt کلیک راست کرده (ادامه مطلب آموزشی را در ادامه مطلب بخوانید) 

پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: فاز سوم پروژه تحقیقاتی بر روی پلنگ ایرانی در پارک ملی تندوره اوایل بهمن ماه سال جاری آغاز شده و در جریان آن یک پلنگ نر به نام برزو زنده گیری شده به گردنبند ردیاب ماهواره ای مهجز گردید.

در فاز اول و دوم این پروژه که مهرماه سال جاری انجام شد دو پلنگ دیگر به نام های برنا و بردیا به این نوع گردنبند مجهز شده بودند.(لینک مرتبط)

محمدصادق فرهادی نیا دانشجوی مقطع دکتری در رشته جانور شناسی که این طرح تحقیقاتی را به عنوان پایان نامه دوره دکتری خود به انجام می رساند در تشریح فاز سوم پروژه گفت: در ادامه پروژه در بخش دیگری از پارک ملی تندوره که نسبت به محل زندگی و قلمرو برنا و بردیا فاصله داشت مستقر شدیم.

تصاویر زیبای این گزارش را در ادامه مطلب ببینید 

نمایندگان استان خوزستان در نشست علنی 26 بهمن مجلس شورای اسلامی در اعتراض به وضعیت نامناسب و آلوده هوا و عملکرد نامناسب دستگاه‌های ذی‌ربط، در حالی که ماسک‌های ضدآلودگی بر چهره داشتند، در صحن علنی 

عکس هایی تازه که توسط دیده بان محیت زیست و حیات وحش ایران از پارک جگلی تندوره شهرستان درگز گرفته شده است.

تصاویر زیر نشان دهنده طبیعت بکر و زیبای چهلمیر شهرستان درگز است و توریست ها و همسایگان همجوار این شهرستان را دعوت به نظاره و هم نشینی با این طبیعت می کند. شهرستان درگز دارای جایگاه های فراوان تفریحی و تاریخیست که این ویژگی طبیعی و تاریخی می توانسته است استعدادی مهم برای صنعت گردشگری شهرستان و یکی از مفیدترین و ماثرترین استعداد مالی این شهرستان باشد. گرچه متاسفانه مسئولین محترم شهرستان تاکنون توجه کافی و لازم به این مهم نکرده اند اما طبیعت بکر و زیبا و تاریخ نامدار و آثار برجای مانده از تمدن و قدمتی چندهزار ساله آن همواره میزبان مسافران بسیاری از نقاط مختلف کشور بوده و هست است.


چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره

چهلمیر درگز - پارک ملی تندوره


منبع این نوشته: سایت خبری شهرستان درگز http://www.dargaz.info

مقاله ای از بیژن روحانی

rohani@radiozamaneh.com

اشکانیان که زمانی یکی از قدرت‌های بزرگ سیاسی و اقتصادی زمان خود بودند و رقیبی جدی برابر امپراتوری رم به حساب می‌آمدند، از میانرودان تا مناطق شرقی ایران را در اختیار داشتند و بین دو قدرت بزرگ، سلسله «هان» در چین و امپراتوری رم، قرار گرفته بودند.

 

 

اما بسیاری از مراکز اصلی قدرت و پایتخت‌های اشکانی امروز در خارج از مرزهای کنونی ایران واقع شده است. نسا و تیسفون از مهمترین مراکز اشکانی بوده‌اند که اینک یکی در ترکمنستان و دیگری در عراق قرار دارد.

محوطه باستانی نسا در جمهوری ترکمنستان امروزی، یکی از مهمترین شهرهای اشکانی است و بسیاری بر این عقیده هستند که این شهر در حقیقت یکی از نخستین پایتخت‌های آنها پیش از انتقال به تیسفون بوده است.

محوطه باستانی نسا از سال ۲۰۰۷ میلادی به عنوان یکی از آثار مهم تمدن بشری در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو ثبت شده است.

 


تصویر هوایی نسا

 

موقعیت جغرافیایی شهر نسا آن را بر سر چهار راه مهم بازرگانی قرار داده بود. امپراتوری اشکانی از این شهر به عنوان مانعی در برابر پیشروی رمی‌ها استفاده

می‌کرد اما در همان حال شهر نقطه تبادل و ارتباط بسیار مهمی بین شرق و غرب و شمال و جنوب بوده است. نسا یکی از مکان‌هایی است که تلاقی و در هم‌آمیختگی هنر و فرهنگ سنتی منطقه با هنر و فرهنگی یونانی و رمی در آن به خوبی دیده می‌شود.

 


بخشی از یک پیکره که احتمالا مهرداد یکم بوده است

 

امپراتوری اشکانی در فاصله سده سوم پیش از میلاد تا سده سوم میلادی از قدرتمند‌ترین امپراتوری‌های زمان خود و رقیبی مهم برابر امپراتوری رم بوده است. یافته‌های باستان‌شناسی در نسا به خوبی قدرت سیاسی و اقتصادی این شهر را به عنوان یکی از مهمترین آثار به جای مانده از اشکانیان نشان می‌دهد. محوطه باستانی نسا هم اکنون شامل دو بخش جدا از یکدیگر است: شهر نسای جدید و قدیم. تحقیقات نشان داده است که شهر جدید نسا، یکی از مهمترین شهرهای منطقه در زمان خویش بوده که شکوفایی آن حداقل به دوران اشکانی رسیده و تا سده‌های میانی نیز حیات آن ادامه داشته است.

 


نقشه توپوگرافی شهر قدیم نسا

 

اما شهرقدیم نسا در داخل حصارها و برج و بارویش مجموعه‌ای از ساختمان‌هایی با کاربری عمومی و تشریفاتی را داشته و یک مرکز مهم آیینی و حکومتی برای پادشاهان اشکانی بوده است. در حقیقت شهر جدید محل زندگی اکثر مردم نسا و شهر قدیم محل ارگ سلطنتی و ساختمان‌های دیوانی و آیینی بوده است.

شهر قدیم یا ارگ پادشاهی با چهارده هکتار وسعت روی تپه‌ای طبیعی قرار دارد و با چهل برج احاطه شده است. ساختمان‌های متعدد با کاربری‌های متفاوتی در این قسمت از شهر باستانی وجود دارد.

یکی از این ساختمان‌ها که دارای حیاط بزرگی است، اتاق‌های متعددی دارد که هرکدام از آنها کاربرد ویژه خود را داشته است: خزانه سلطنتی، سردابه شراب و ساختمانی جانبی.

 


بازسازی فرضی شهر قدیم نسا

 

در این بخش آثار هنری بسیار ارزشمندی به دست آمدند که اکنون از شهرت جهانی برخوردارند. مجسمه مرمری رودوگون (Rodogoune ) شاهزاده اشکانی، مجسمه مرمری الهه شهر نسا، ریتون‌هایی از عاج فیل با کنده‌کاری‌های هنری، بخش‌هایی از یک تخت پادشاهی و تکه سفال‌های فراوانی همراه با نوشته.

این سفال‌های نوشته دار که به عنوان سند و مدرک به کار می‌رفته‌، اطلاعات مهمی را در مورد امور اقتصادی و مالی این شهر در اختیار باستان شناسان قرار داده است. همچنین نام باستانی و اصلی این شهر از طریق همین نوشته‌ها مشخص شده است. نام شهری که امروزه نسا خوانده می‌شود در حقیقت «میتراداد کرت» یا «مهرداد کرد» بوده که اشاره‌ای است به بنیان گذاری این شهر توسط مهرداد یکم اشکانی.

 


ریتونی از جنس عاج، به دست آمده از نسا

 

ریتون‌ها یا ظروف ویژه انتقال شراب که از نسا به دست آمده‌اند در نوع خود بسیار کمیاب و استثنایی هستند. این مجموعه از ریتون‌ها از داخل یکی از اتاق‌های این ساختمان و در حالی که در کنار هم قرار گرفته بودند پیدا شدند.

استفاده از عاج، نوع ساخت و حکاکی های فوق‌العاده ظریف روی آن‌ها، ریتون های شهر نسا را به یکی از مهمترین نمونه‌های این نوع ظروف آیینی از دوران اشکانی تبدیل کرده است. روی این ریتون‌ها دو گونه نقش برجسته و حکاکی وجود دارد. بخشی از آنها با اشکال گیاهی تزیین شده‌اند.

اما در بخش انتهایی آنها اغلب یک جاندار افسانه‌ای قرار دارد که ترکیبی است از عناصر هنری ایرانی و یونانی. در حاشیه برخی از این ریتون‌ها نیز تصاویر دوازده ایزد المپ، از اساطیر یونانی وجود دارد و روی یکی دیگر از آنها نام الهه «هستیا»، ایزبانوی یونانی اجاق خانه و کانون خانواده به چشم می‌خورد.

ترکیب این عناصر آیینی یونانی با عناصر هنری و آیینی ایرانی و آسیای میانه بسیار جالب توجه و قابل مطالعه است.

 


مجسمه مرمری آفرودیت، به دست آمده از نسا، موزه ملی ترکمنستان

 

ساختمان دیگری در بخش قدیم یا ارگ پادشاهی شهر نسا هست که احتمال داده می‌شود کاخ سلطنتی پادشاهان اشکانی بوده باشد. ساختمان دارای دو حیاط تزیین شده و تعداد زادی اتاق و تالار است.

از ساختمان‌های قابل توجه دیگر در شهر قدیم، ساختمانی است با حیاط دایره‌ای شکل به قطر ۱۷ متر که دور تا دور آن رواقی ستون‌دار قرار دارد و اطراف آن با تندیس‌های سفالی تزیین شده بوده است. ساختمان مشخصا کاربرد آیینی داشته است اما هنوز مشخص نیست که معبد یا آرامگاه سلطنتی بوده باشد.

در اندرونی ترین بخش این مجموعه، تالار بزرگ ستون داری قرار دارد که هنوز کاربرد دقیق آن مشخص نشده اما حدس زده می‌شود کاربردی تشریفاتی داشته است.

شهر جدید نسا که با شهر قدیم حدود یک و نیم کیلومتر فاصله دارد و با دیوارهای بلندی احاطه شده است که ارتفاع بعضی بخش‌های به جای مانده از آن به حدود 9 متر می‌رسد. در این قسمت آثار سکونت انسان از دوره‌های مختلف به دست آمده که کهن‌ترین آنها به دوره میانه سنگی می‌رسد.

اما در حقیقت در دوره اشکانی شهر به دو قسمت مجزای ارگ و شهرستان تقسیم شده است. زندگی در این بخش از شهر تا مدت‌ها پس از افول سلسله اشکانی نیز ادامه داشته است. نسا در سده هفتم میلادی تحت سیطره خلافت اسلامی درآمد و تا زمان حمله مغول نیز همچنان شهری پر رونق و شکوفا بود.

حفاری‌های باستان‌شناسی در شهر نسا از دهه سی میلادی آغاز شد. از سال‌های ۱۹۹۰ میلادی تاکنون دانشگاه تورین ایتالیا عهده دار کاوش‌ها و مطالعات باستان شناسی و مرمت اشیاء به دست آمده از این محوطه است.





منابع:


ICOMOS, Nisa: Advisory Body Evaluation, Paris:UNESCO World Heritage Centre, 2007.

Invernizzi, Antonio, “Nisa, an Arsacid city and ceremonial center in Parthia”, Encyclopaedia Iranica Online, April 15, 2010, available at www.iranicaonline.org.

INVERNIZZI A., "Representations of Gods in Parthian Nisa." Parthica 7 (2005), pp. 71-80.

Government of Turkmenistan, The Parthian fortress of Nisa; Nomination of the Parthian sites of Nisa for inclusion on the UNESCO World Heritage List, December 2005.

From this Site: http://www.ghalamyaz.ir

پایگاه اطلاع رسانی شهرستان درگز www.dargaz.info

شکارچی غیرمجاز در جریان درگیری مسلحانه با محیط بانان تندوره کشته شد

 


پارک ملی تندوره شهرستان درگز

 

پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: روز گذشته (یکشنبه ۱۳۹۲/۱۰/۲۹) گروهی از شکارچیان غیرمجاز وارد پارک ملی تندوره شده و در جریان درگیری مسلحانه با محیط بانان متاسفانه یکی از شکارچیان هدف گلوله قرار گرفته و کشته می شود.

شکارچیان غیرمجاز که از صبح دیروز وارد پارک شده بودند، حوالی غروب و پس از شکار یک راس قوچ وحشی درحال خروج از منطقه با محیط بانان مواجه می شوند.

شکارچیان بدون توجه به فرمان ایست محیط بانان شروع به فرار نموده و محیط بانان نیز پس از صدور فرمان ایست، اقدام به تیراندازی هوایی می نمایند.

شکارچیان غیرمجاز که پنج نفر بوده و ۳ نفر از آنان مسلح بوده اند، شروع به تیراندازی بسوی مامورین نموده و با شلیک متقابل محیط بانان یکی از شکارچیان هدف گلوله قرار می گیرد.

محیط بانان در آستانه تاریکی هوا و شرایط مه آلود، متوجه زخمی شدن شکارچی نمی شوند و چهار نفر از شکارچیانی که مجروح را همراهی میکرده اند، شکارچی زخمی را به همراه خود از منطقه خارج می کنند.

متاسفانه شکارچی مجروح به دلیل خونریزی زیاد و پیش از رسیدن به مراکز درمانی فوت می کند.


منبع: نشریه اینترنتی شهرستان درگز

زینب شهده از مفاخر و مشاهیر ابیورد است که تا کنون جزو مشاهیر درگز معرفی نشده است

فخر النساء زینب شهده ابیوردی (۴۸۲ /۴۸۵- ۵۷۴) قمری 

زینب شهده ، فقیه و محدث و خطاط ملقب به فخرالنساء.فرزند احمد بن مفرج بن عمر اِبری ابیوردی ، بانوئی عالم وهنرمند از ابیورد خراسان ، در فصاحت و شیوائی بیان مقامی بلند داشت. وی از محدثان زیادی مانند ابوالخطاب نصر بن احمد بطروانی و ابوعبدالله حسین ابن احمد طلحه نعالی و طرّاد بن محمد زینبی و فخرالاسلام ابوبکر محمد بن شاسی سماع حدیث کرد و همچنین کسانی مانند ابن جوزی و علی بن هبهٔالله شافعی و عبدالله بن عمر بن ابی‌بکر مقدسی و عبدالرحمان بن عبدالوهاب حنبلی از او روایت و سماع حدیث کرده‌اند. او را جزء استادان خطوط سبعه ، بخصوص ثلث و نسخ نیز آورده‌اند. زینب شهده قطعات و مرقعات نیکو می‌نگاشته است ، شهده را به جهت حسن خط و انشاء شهدهٔ‌الکاتبه نیز گفته‌اند. وی در بغداد چشم از دنیا فرو بسته است.

 بهمن رنجبران


منبع: www.dargaz.info

اماکن و آثار کشف شده در نسا:

قلعه نسا ی قدیم محل سلطنت و عمارت بوده  و قلعه نسای جدید محل سکونت طبقه کارگزاران و رعیت بوده است . در زمان ساخت قلعه نسای قدیم یعنی قلعه سلطنتی مهرداد کرت از یک تپه طبیعی استفاده کرده اند  .

در قرن سوم میلادی با سقوط سلسله اشکانیان همه گنجینه‌ها و خزاین به غارت رفتند، ولی حتی باقیمانده‌های آن خزاین نیز گواه شکوه دربار پادشاهی است.
اماکن و تالارهایی که کشف شده‌اند شامل : عبادتگاه، محل جلوس پادشاهان  بوده است و نیز وسایل کشف‌شده را اقلامی چون سلاحها، پارچه‌ها، باقیمانده‌های تخت شاهی از عاج فیل و ظروف و ریتون‌ها تشکیل می دهند.

 

عبادتگاه

کاخ دارای اتاقهای متعددی بود و در امتداد آن حوضها و پارکها و در فاصله کمی از قصر هم عبادتگاه‌ها قرار داشتند. عبادتگاه برجی دارای طرح مربع شکل به مساحت30 در 20  متر بود و زیر آن مقبره‌ای با یک مجسمه روی نقطه مرتفعی در داخل مقبره قرار داشت.
این معبد در بخش شمالی یک ساختمان بزرگ با دیوارهایی به ارتفاع 60 متر قرار دارد که در ابتدا شامل 12 اتاق بزرگ به شکل مستطیل می‌شد با بلندی‌هایی در امتداد دیوارها و چهارستون در محور اتاق برای نگهداشتن سقف اتاقها.   

بر روی سفالها اثر مهره‌های مختلف بر جای مانده‌اند که ظاهرا نشان از آن دارد که این مکان مخزن گنج مخصوص به اموات بوده است.

معبد مدور نیز به قطر 17 متر، مرکب از 2 طبقه و 3 ورودی بود که در طبقه فوقانی مجسمه‌های سفالی خدایان به ارتفاع 5/2 متر وجود داشت، سقف این معبد نیز چوبی بوده و بر روی چهار ستون آجری و دیوارهای آن بنا شده بود. نور داخل سالن از طریق دریچه‌های تعبیه شده بر دیوارها تامین می‌شد و احتمالا با فرشهای گرانقیمت مفروش بوده است.

 

تالار جشن‌ها

 از حفاری‌های انجام شده می‌توان پی برد که در بخش مرکزی کاخ، تالار جشن‌ها با سه ورودی از طرف حیاط(30 در 20)  قرار دارد، صخامت تقریبی دیوارها 3 متر است که نیمه پایینی آنها با نیم‌ستونهای آجری تزئین گردیده‌اند. بین ستونهای فوقانی طاقچه‌ها و رفهایی قرار داشتند، بر روی آنها مجسمه زنان با لباسهای بلند و کلاههای لاکی رنگ و مردان شنل‌پوش دارای ریش قرار داده شده بودند که ظاهرا مجسمه‌های پادشاهان سلسله اشکانیان بود.

 

گنجینه‌ها

در عصر شکوفایی دولت پارت از سراسر امپراتوری عظیم که از آمودریا و مرغاب تا دجله و فرات را در بر می‌گرفت ثروت بی‌حد و حساب پادشاهان و هدایای قیمتی به سوی نسای قدیم پایتخت امپراتوران پارت سرازیر می شد و در گنجینه‌های ویژه نگهداری اشیاء قیمتی، انباشته می‌شد. گنجینه پادشاهان پارت در نسا شامل ساختمان چهارضلعی بزرگی با اتاق‌های متعدد، ایوانها و محوطه‌های کوچک داخلی بود. بلافاصله پس از پر شدن یکی از اتاق‌های این گنجینه از اشیاء با ارزش و جواهرات، آن را از همه طرف مسدود نموده و به نوعی گاوصندوق بزرگ تبدیل می‌شد.
این گنجینه‌ها تا زمان سقوط نسا قدیم پایتخت امپراتوری پارت در دهه 20 سده سوم پیش از میلاد به دست ساسانیان دست نخورده باقی ماند. با وجود غارت گنجینه‌ها به دست ساسانیان اشیاء و آثار هنری بی نظیری از طلا، نقره، عقیق، کریستال و مرمر کشف گردیده‌اند.

 

مجسمه‌های مرمرین نسا

از حفاریها و کشفیات باستان‌شناسی در نسا قدیم نمونه‌های بی نظیر هنری شامل آثار نقاشی، مجسمه‌سازی، سنگ‌تراشی، ریخته‌گری‌های هنری و تزئینات معماری به دست آمده‌اند در میان آنها  مجسمه مرمرین از ارزش ویژه‌ای برخوردار است این مجسمه، مجسمه نیمه عریان یک زن است که از دو نوع مرمر یعنی از مرمر سفید با لکه‌های قرمز که قسمت عریان نیم‌تنه و سر مجسمه را تراشیده‌اند و پایین تنه آن از مرمر خاکستری رنگ تراشیده شده است. ظرافت این پیکره که توانسته است سیمای روانشناسی بسیار دقیقی را بوجود آورد شگفت‌آور است. 
قسمتی از دستها قطع شده است. این مجسمه احتمالا پیکره رادوگونا دختر مهرداد اول پادشاه پارت است. مجسمه دیگری که در گنجینه نسا قدیم کشف شده است اصطلاحا «الهه نسائی» نامیده می‌شود که آن هم از جهت ارزش هنری به همان میزان قابل توجه است.

بهمن رنجبران


منبع: www.dargaz.info

به دنبال کمی بارش نزولات آسمانی در درگز مردم این شهرستان در نماز باران شرکت کرده و از خداوند طلب باران کردند.
 
 
نماز باران در درگز اقامه شدبه گزارش خبرگزاری فارس از درگز، در حالی که اولین ماه از فصل زمستان نیز رو به پایان است اما تاکنون هیچگونه بارش چشمگیری در این شهر اتفاق نیفتاده و همه اقشار مردم به ویژه کشاورزان و دامداران را نگران کرده است.

به همین منظور مقارن ظهر امروز بیش از هزار نفر از اقشار مختلف مردم شهرستان درگز برای اقامه نماز باران خود را به محوطه اداره جهاد کشاورزی درگز رساندند و نماز باران را به امامت حجت‌الاسلام ‌والمسلمین علی ناهیدی امام جمعه شهرستان اقامه کردند و از خداوند طلب بارش نزولات آسمانی کردند.

در پایان این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین ناهیدی ضمن تقدیر و تشکر از حضور باشکوه مردم شهرستان، به برگزاری این مراسم به پیشنهاد خود مردم شهرستان اشاره کرد و گفت: بهتر است شهرستان‌های دیگر نیز از این حرکت مردم درگز الگو‌برداری کنند و برای طلب باران نماز به جای آورند.

وی افزود: ما باید صبور باشیم و اگر پس از نماز، باران نیامد به این معنی نیست که نمازمان مورد قبول واقع نشده است بلکه در روایات داریم که در صورت نیامدن باران باید تا سه مرتبه این کار را تکرار کنیم که پس از آن مستجاب می‌شود.

لازم به ذکر است، در سال 1392 استان خراسان رضوی در میان 31 استان کشور رتبه 28 بارش‌ها را به خود اختصاص داده است.

در این روزهای گرم تابستان یک گزارش برفی زمستانی تقدیم به نگاه شما عزیزان...


غروب زمستانی - محمد گائینی

پارک ملی تندوره در شمال استان خراسان رضوی و در محدوده ای میان شهرستان های درگز، نوخندان، باجگیران و قوچان واقع شده است...


پارک ملی تندوره - محمد گائینی 

تندوره یکی از بهترین زیستگاه های پلنگ ایران زمین است و دیدن پلنگ در این منطقه دور از انتظار نیست...


پارک ملی تندوره - محمد گائینی 

وجه تسمیه تندوره: تندوره در زبان کردی جائی تنور مانند و گود را میگویند و بیشتر جاهای عمیق دره ها و گردابهای عمیق رودخانه ها را تندوره میگویند. تندور هم همان تنور نانوائی است. البته از نوع گلی و سنتی اش. اهالی این منطقه کرد کرمانج هستند. (با سپاس از فرید صدقی عزیز)


پارک ملی تندوره - محمد گائینی

فرم صخره ها و بلندی آن ها یادآوری می کند که در نزدیکی دره شمخال هستم و این بار زمستان سرد کوه های خراسان رو تجربه می کنم...


پارک ملی تندوره - محمد گائینی

برف روزهای گذشته جاده و کوه و دشت را سفیدپوش کرده و زیبایی دوچندانی به کوه های قره داغ و الله اکبر داده است...


کوه های خراسان - محمد گائینی

و ردی بر سپیدی جاده...


جاده های خراسان - محمد گائینی

گردنه الله اکبر در روزهای برفی زمستان...

مسیر دسترسی به دره شمخال: دره شمخال (Shamkhaal) در نزدیکی شهر مرزی باجگیران در کناره شمال شرقی ایران و در نزدیکی کشور ترکمنستان قرار گرفته است...


دره شمخال - محمد گائینی

شروع حرکت از روستای شمخال در نزدیکی باجگیران است...


دره شمخال - محمد گائینی

طول دره شمخال از نقطه شروع در روستای شمخال تا انتهای دره در در روستای درون گر ۴۲کیلومتر می باشد.


دره شمخال - محمد گائینی

 وجه تسمیه دره شمخال: در مورد علت نامگذاری شمخال، توافق نظر وجود ندارد اما آن چه که محتمل به نظر می آید، شمخال در زبان کردی کرمانجی نام تفنگی است که در گذشته های دور استفاده می شده است و این شمخال احتمال می رود که ربطی با آن تفنگ داشته باشد!


دره شمخال - محمد گائینی

مسافت های طی شده:
روز اول از روستا تا حمام اول ۱۳.۵ کیلومتر


دره شمخال - محمد گائینی

روز دوم از حمام اول تا حمام دوم ۹ کیلومتر
دره شمخال - محمد گائینی

حمام دوم تا کبوتر خانه ۳ کیلومتر

با سلام و درود خدمت شما بازدیدکننده گرامی در این وبلاگ می توانید مطالب آموزنده و جذاب زیادی را به صورت تصویری و متنی درباره تاریخ و فرهنگ و دیدنی های شهرستان درگز بیابید. این وبلاگ در واقع توسط سایت "نشریه اینترنتی شهرستان درگز" پشتیبانی می شود. می توانید برای مشاهده سایت شخصی نویسنده این وبلاگ (کیانوش انصاری) نیز ... اینجا  ... کلیک کنید

✓ تاریخ شهرستان درگز: در یکی نوشته های این سایت مطلبی از منبع سایت الله مزار آورده بودیم که در مورد زندگی نادر شاه افشار مطالبی را بیان کرده بودند. این مطالب مورد نقد جناب آقای بهمن رنجبران بوده است و درباب بررسی این نوشته مطالبی را برای ما ارسال کرده اند




✓ نقد بهمن رنجبران بر یکی از نوشته های تاریخی سایت


جناب آقای کیانوش انصاری

مطلبی در قسمت تاریخ ، سایت خبری شهرستان درگز با عنوان زندگینامه و بیوگرافی مختصری از نادرشاه افشار درگزی منتشر کرده و ایل افشار را ایلی کرد دانسته و نادرشاه را نیز سرداری کرد معرفی کرده است. 

ایل افشار از ایلهای شناخته شده بوده و افراد و شاخه ها و تیره های این ایل بزرگ در بیشترمنطقه های ایران حتی در خارج از ایران از قدیم الایام سکنی داشته و دارند و تبار و ریشه و نژاد آن که از طایفه های ترک اغوز بوده ، توسط نویسندگان و مورخین بزرگ در کتابهای معتبر و شناخته شده معرفی شده است . و حتی تیره ای که نادر از آن است بنام قرخلو واژه ای ترکی بوده و به معنی چهل تایی « چهل خانوار » می باشد . دور از انصاف است که شخصیتی معروف وبه نام « نادر» که در باره وی و ایل و تبارش حداقل ده ها کتاب نوشته شده و بغیر از نویسندگان هم زمان نادر ، مورخین و تاریخ نویسان توانمندی چون دکتر میمندی نژاد و ایرج افشار و دکتر باستانی پاریزی ، زندگی و شرح حال و تبار ایشان را خیلی واضح معرفی کرده و ترک دانسته اند .

حال در مطلبی که مستدل به دلایل پسند تاریخی نبوده و خیلی سطحی و بدون تحقیق اساسی و ریشه ای ، ایل افشار و نادر را کرد معرفی کرده اند . لازم دانستم تحقیق و پژوهشی با عنوان ایل بزرگ افشار تهیه کرده و با مطرح کردن سوالاتی ، که با پاسخ به آنان و مطالعه پژوهش ، موضوع ترک بودن ایل افشار و همچنین نادر شاه افشار برای محققین و دوستداران و علاقه مندان به تاریخ و شخصیتهای آن و بخصوص افشارهای ترک درگزی ، بیشتر و بهتر گویا و مشخص خواهد شد.


nader shah


ایل بزرگ افشار

مقدمه :
سرزمین های ایرانی و فلات ایران بزرگ دربرگیرنده خاک پهناوری است که از دیرباز زیستگاه ملت بزرگ ایران زمین بوده است. از همین دسته است سرزمین هایی از کشورهای امروزی افغانستان، تاجیکستان یا دیار سغد، ترکمنستان، پاکستان، ازبکستان، ارمنستان، قرقیزستان، گرجستان، قزاقستان و ... 
همچنین گستره فرهنگ و تمدن ناب ایرانی فراتر از این رفته و ما امروز در هندوستان، سین کیانگ یا چین و برخی ازدیگر کشورها نمودها وجلوه های روشنی ازادبیات، آیین ها وجشن های ایرانی می بینیم. دراین میان، سه کشور ایران، افغانستان و 

✓ تاریخ شهرستان درگز: در یکی نوشته های این سایت مطلبی از منبع سایت الله مزار آورده بودیم که در مورد زندگی نادر شاه افشار مطالبی را بیان کرده بودند. این مطالب مورد نقد جناب آقای بهمن رنجبران بوده است و درباب بررسی این نوشته مطالبی را برای ما ارسال کرده اند


nader shah


✓ ادامه نقد بهمن رنجبران بر یکی از نوشته های تاریخی سایت


فهرست ایلات مشهور ترکمان از این قرار است:


ایل شاملو - ایل استاجلو - ایل افشار - ایل ذولقدر - ایل قاجار - ایل ترکمان  - ایل روملو - ایل ایسپیرلو - ایل قراداغلو - ایل بیات - ایل طالش - ایل آلپائوت - ایل قزاق لو - ایل جاگیرلو - ایل بایبورت لو


  

قوم افشار 


 اولین منبعی که ذکری از این قوم آورده «محمود کاشغری» در «دیوان لغات الترک» است که در آنجا «افشار» را در ردیف ششم از شعب بیست و دوگانه اوغوز آورده و بعد دو قرن«افشار» در تاریخ اساطیر و اوغوزنامه ها فرزند «اولدوزخان» سومین فرزند اوغوزخان دانسته شده و به همین دلیل نام افشار در نهمین ردیف از قبایل بیست و چهار گانه اوغوز ذکر شده است. افشارها امروزه نیز جمعیت کثیری را در میان تورکان ایران و کشورهای ، ترکیه  و افغانستان و جمهوری آذربایجان تشکیل می دهند. منتهی با متداول شدن شناسنامه در اوایل قرن بیستم و رواج نام های خانوادگی ریشه ایلی بعضی از افشارها به بوته فراموشی سپرده شد. اجداد اولیه افشارها درغالب «دوققوز اوغوز» و درحدود هزار و پانصد سال قبل در حوالی رود «توغلا» در مغولستان ساکن بودند و مقارن با قرن چهارم ه.ق همانند سایر قبایل «اوغوز» که در بخش شمالی رود سیحون سکونت داشتند، اسلام را پذیرا شدند و از آن به بعد ذیل عنوان ترکمن و به همراه تعداد کثیری از دیگران طوایف «اوغوز» بعد از نبرد «دندانقان» وارد ایران شده و به عنوان نیروی نظامی سلجوقی در جنگ با «رومانوس» امپراطور روم شرقی شرکت داشتند. البته باید گفت که بخشی از تورکان «اوغوز» نیز در شبه جزیره«مانقشلاق» ماندگار شدند. مقارن با اوایل دوره ایلخانان جمع کثیری از افشارها به رهبری «قره‌مان» در آناطولی سلسله ای را تشکیل دادند که در تاریخ به «قره‌مانلی‌لار» معروف است. این سلسله از بادوام‌ترین سلسله های آناتولی بود که از سال 654ه.ق تا 888 ه.ق امتداد داشت و سرانجام به وسیله عثمانی ها منقرض شد. پایتخت این سلسله به نام «لارنده»، (لاراندیای رومی) بود که بعدها به نام مؤسس سلسله یعنی«قره‌مان» تغییر نام یافت که همچنان این نام باقی است. اهمیت این سلسله در رسمی کردن زبان تورکی در قلمرو حکومتی بود که بعدها موجب شد که ادبیات مکتوب و درباری رسماً در آناطولی از فارسی به تورکی مبدل شود. در سال 907 ه.ق که شاه اسماعیل سلسله صفویه را تأسیس کرد، بخشی از افشارها که در زمان پدرش به مذهب شیعه گرویده بودند، تحت عنوان«قزلباش‌ها»نیروی نظامی صفویان را تشکیل دادند. قزلباش ها مرکب از هفت طایفه تورک «افشار»، «قاجار»، «روملو»، «شاملو»، «تکلّلو»، «استاجلو» و «ذوالقدر»بود. بعدها بخشی از«بیات»نیز به این تشکّل نظامی افزوده شد. در زمان حکومت شاه عباس صفوی، وی به منظور کاهش قدرت و نفوذ قزلباش‌ها، نیروی نظامی جدیدی تحت عنوان«شاهی سئون» تشکیل داد که بخش اعظم آن را همان افشارهای قزلباش تشکیل می دادند. افشارها در زمان شاه عباس صفوی به صورت پراکنده در بخش های آذربایجان و نزدیکی مرز ایران و عثمانی و  همین طور حوالی رود اترک یعنی مرز ایران و اوزبکان ساکن شدند. البته این سکونت اجباری به دلیل یک حفاظ امنیتی در مقابل عثمانی ها و اوزبکان بود. با هجوم افغان ها به ایران مقاومت پراکنده ای در گوشه و کنار ایران رخ داد و سرانجام «ندرقلی بیگ» بعد از تاجگذاری«نادرشاه» نامیده شد. از خراسان علم مقاومت را برافراشت «ندرقلی» فرزند«امامقلی» از تیره قیرخلوی[چهل تایی] افشارهای خراسان محسوب میشد تیره قیرخلوی افشار  امروزه طایفه افشار شهرستان«تیکان تپه» یا «تکاب» را تشکیل میدهندسلسله افشاریه به سرکردگی «نادرشاه»  از سال 1148 ه.ق تا سال 1210ه.ق به مرکزیت شهر«مشهد»امتداد داشت و به نام همان طایفه یعنی«افشار» در تاریخ ثبت شد. آخرین پادشاه این سلسله «شاهرخ شاه» بود که به وسیله «آقامحمدخان قاجار» اسیر و به قتل رسید. با مرگ نادرشاه و دوره فترت بین «افشاریه» و «قاجاریه» درشمال غربی ایران تقریباً یک حکومت موقتی  بوسیله دو تن ازسرکردگان افشار تشکیل شد. یکی حکومت فتحعلیخان افشار ارومی درارومیه ودیگری حکومت  «ذوالفقارخان افشار خمسه ای» در زنجان. ذوالفقارخان افشاراز تیره «آییرلو»یا «ایرلو» محسوب میشد و وی جد  اعلای خاندان ذوالفقاری ها می باشد. علیرغم اعلام استقلال «ذوالفقارخان» و چندین جنگ با «کریم خان زند»، در اوایل حکومت قاجاریه، در زنجان اعلام استقلال کرده، اما از سپاه قاجار شکست خورد و به وسیله «آقامحمدخان» بعد از صلح ظاهری نابینا گشت. از دوره نادرشاه افشار تاکنون به جرأت می توان گفت که بخش کثیری از سکنه استان زنجان، از طایفه افشار محسوب می شود و حتی نفوذ افشارها از دوره زندیه تا پایان سلسله پهلوی در «زنجان» و «ولایت خمسه» پابرجا بود و حکومت این ولایت بین سه تیره افشار یعنی«اوصانلوها» و «جهانشاهلوها»  و «آییرلوها یا ذوالفقاری‌ها» تقسیم و دست به دست می شد. همزمان با دوره زندیه و اوایل قاجاریه یک دولت نیز به وسیله « افشارها » در «قره باغ» در جمهوری آذربایجان فعلی تشکیل شده این حکومت که در تاریخ به نام «جوانشیرها» جد اعلای این سلسله نامبردار است، به وسیله پناه علی خان و سپس ابراهیم خلیل خان با براندازی دولت های «ملیک» ارمنی تشکیل یافت و در نهایت بوسیله سپاهیان تزار روس،منقرض شد. این سلسله وابسته  به طایفه «اوتوز ایکی» از «افشار»ها بوده. دولت افشار جوانشیر در «قره باغ» نیز جزء پایدارترین حکومت‌های خانات«قفقاز»بود و نقش زیادی دررشد ادبیات و موسیقی تورکی آذربایجانی داشت.معروف‌ترین شاعر  این سلسله «ملاپناه واقف» بود. تعدادی از طوایفی که در افشار بودن آنها شکی نیست، در ذیل نام برده می شود.  ساکنان منطقه «قشلاقات افشار» در جنوب شهرستان « قیدار» و جنوب شهرستان ایجرود که شامل طوایف جهانشاهلو، پرنلو(بارانلو)، بدیرلو، قراسانلو (کرحسنلو)و شاهسون و همین طور ساکنان «اوریاد» و «ماهنشان» یعنی غنی بیگلو، اوشار، دُویران و... . منطقه قره پشتلو که به همان نام «افشار» مسمّی هستند. لازم به یادآوری است که بخشی از تیره های افشار که در جنوب و مرکز ایران ساکن هستند به دلیل اقلیت بودنشان در مناطق فارس نشین زبان آنها تغییر پیدا کرده است. مانند افشارهای یزد، و افشارهای کرمان ، اما همچنان این طوایف  اخیر به اصالتاً تورک بودن خودشان معترفند. و در این خصوص «دکتر محمدابراهیم باستانی پاریزی » و «ایرج افشار» تحقیقاتی انجام داده اند. در میان کردهای ایران نیز طایفه اقلیتی به نام «هوشر» وجود دارد که امروزه به زبان کردی صحبت می کنند و خود را بازماندگان افشارهای خراسان قلمداد می کنند. و لی  نام این طایفه در متون کهن به صورت های «افشار»، «اوشر» ،«اوشار»، «اوشیر»  ذکر شده است و معنی لغوی آن سوارکار، چابک و تیزپا است. و امروزه نیز به عنوان یکی از نامهای پسرانه تورکی است و جالب تر آن که در حوزه هنر، نیز نقش های تزئینی قالی ها و پوشاک منسوب به این قوم است و پرده ای از موسیقی در تورکی و فارسی منسوب به افشارها است. در میان نژادهای گوسفند ایران«قوچ افشار» نیز از نژادهای شاخص است. 

 منابع برای مطالعه بیشتر:  1- دیوان لغات الترک تألیف محمود کاشغری . 2 -   جامع التواریخ «تاریخ اوغوز» تألیف رشیدالدین فضل الله همدانی . 3 -  شجره تراکمه تألیف ابوالغازی بهادرخان.4 -  احسن التواریخ محمد تقی ساروی . 5 -  تاریخ دارالعرفان خمسه تألیف رستم الحکما . 6- تاریخ ذوالقرنین تألیف فضل الله خاوری شیرازی .     

  

  

افشارها : 


بهمن رنجبران:

درباره ابیورد و دارا (درگز)

شرح ابیورد در لغت نامه دهخدا ابیورد) اَ وَ ) (اِخ (یاقوت گوید: ایرانیان در اخبار خویش آرندکه کیکاوس زمینی را بخراسان به اقطاع باورد بن گودرزکرد و او شهری بدانجا بساخت که بنام بانی آن باورد منسوب شد. و بخراسان میان سرخس و نساء واقع است. و آنرا باورد نیز نامند و از این شهر است : ادیب ابوالمظفر محمدبن احمدبن محمدبن احمد الاموی المعاوی الشاعر و اصل او از قریه ٔکوفن یکی از قراء ابیورد است و او در هر فن از علوم امام و عارف به نحو و لغت و نسب و اخبار است و در بلاغت و انشاء صاحب یدی طولی است و در همه این دانشها او را کتاب است و شعر او سائر و مشهور است و وفات وی به بیستم ربیعالاول سال 507 هَ . ق . بود. و ابوالفتح بستی راست در مدیح او: اذاما سقی اﷲ البلاد و اهلها فخص بسقیاها بلاد ابیورد فقد اخرجت شهماً خطیراً باسعد مبرّاً علی الاقران کالاسد الورد فتی قدسرت فی سر اخلاقه العلی کما قد سرت فی الورد رائحةالورد. و فتح ابیورد بدست عبداﷲبن عامربن گریز به سال سی ویک از هجرت بود و بعضی گفته اند پیش از این سال احنف قیس این شهر را فتح کرده است . و نسبت بدان باوردی و ابیوردی است . وقتی تابع خراسان بوده فعلاً جز بلاد روس است و در قرن ششم مقر اسقف شامی بوده است . بشمال شرقی ایران از بلاد ثغری ایران و روس میان سرخس و گوگ تپه و جنوب شرقی عشق آباد. یکی از سرچشمه های رود اترک نزدیک ابیورد است و ابوعلی فضیل بن عیاض و انوری ابیوردی شاعر و ابوالمظفراحمدبن محمد اموی بدین شهر منسوبند. رجوع به انساب سمعانی و حبط 1 ص 171، 273 و حبط2 ص 137،282،318 و ترجمه تاریخ یمینی ص 130 و 152 و ذیل جامع التواریخ ص 2 و 88 و مرآت البلدان ذیل ابیورد و تاریخ مغول تألیف عباس اقبال ص467 و معجم البلدان شود.

در اثر جغرافیایی حافظ ابرو در قرن پانزدهم ابیورد از شهرها و نواحی شهری خراسان محسوب می‌شود . براساس اطلاعات به دست آمده در این اثر در ناحیه ابیورد دهها قصبه، دهکده و چند شهر قرار داشت. ابیورد اولین بار در سال 1928 توسط هیئت اکتشافی خراسان تحت سرپرستی آ.آ.سمیونف مورد تحقیق قرار گرفت. او نقشه شهر قدیم، قلاع، خرابه‌های حصار شهر و ساختمانهای روی زمین را کشید. هیئت مذکور نوشته‌های روی قبول صندوقلی را رمز‌گشایی کرد. علاوه بر آن اطلاعات باستانشاسی گرد‌آوری شده توسط اعضای هیئت بخشهای مختلف ابیورد را شرح داده است.

بدنبال هیئت خراسان د.د. یوکینیچ مهندس آبیاری نیز از منطقه ابیورد در سال 1929 بازدید نموده و یاد‌داشتهایی را درباره خرابه‌های شهر ابیورد (پشداگ) از خود بر جای گذاشته است. در سال 1947 یکی از دسته‌های یو.ت.آ.ک.ا. که عملیات اکتشافی انجام داده و تاریخ تشکیل بافت شهری از اوایل قرون وسطی تا قرن نوزدهم را تألیف کرده بود از ابیورد بازدید نمود. بر اساس توضیحات م.ی.ماسون ابیورد در اوایل قرون وسطا یک تپه است که در شمال شرق خرابه‌های پشداگ واقع شده است. بیشتر اشیاء کشف شده در روی تپه متعلق به قرون دهم – دوازدهم میلادی است. هر چند که در اینجا هم قطعات ظروف سفالی مخصوص آبیاری متعلق به قرون نوزدهم – بیستم مشاهده می‌شود. با توجه به نقشه سطحی (شماتیک) مشخص می‌شود که حصار شهر تقریباً به شکل مستطیل بوده و 42 هکتار مساحت دارد و دژ آن در وسط و نزدیک به حصار شمال شرقی قرار داشته و مساحت آن 5/10 هکتار است. چون شهر قرون وسطایی ابیورد کاملاً‌ با لایه فرهنگی دوران اخیر (قرون پانزدهم و هجدهم) در هم آمیخته است فقط به اشیاء کشف شده موجود می‌توان اکتفا نمود. از جمله در شهر ظروف سفالی قرون نهم – دوازدهم به تعداد بسیار زیاد مشاهده می‌شود. در میان سکه‌های کشف شده، سکه‌های محلی متعلق به دوران پیش‌تر نیز دیده شده‌اند. در حفاری خرابه‌های ابیورد محله‌های پیشه‌وران واقع در مناطق جنوب شرقی و شمال غربی شهر کشف شده در این محلات آثار ریمها و تراشه‌های آهن مشاهده می‌شود. در بخش مرکزی شهر و در حوالی دژ انواع اشیاء فلزی از جمله زیور آلات زنانه، زنگوله‌ها، گل کمربند‌ها (سگکها) و قطعات یراق اسب و غیره یافت شدند که گویای وجود کارگاههای مسگری و زرگری در آن منطقه است. در اراضی ابیورد چندین منبع آب، جویبار و چاه که گویای چگونگی تامین آب مصرفی شهر می‌باشد کشف گردید. بدون انجام حفاریهای باستانشناسی برخی مسائل مربوط به زندگی شهری ابیورد در قرون وسطا بدون پاسخ باقی می‌ماند. با این حال ظروف و اشیاء سفالی جالب و گوناگون و اشیاء فلزی و کنده‌‌کاریهای سکه‌ها در این شهر سیمای گذشته شهر را به عنوان یکی از مراکز مهم بازرگانی و صنعتی شمال خراسان به حد کفایت باز می‌شناساند. به احتمال قوی موقعیت جغرافیایی شهر که در تقاطع مسیر جاده‌های بازرگانی منتهی به شهرها و ولایات قرون وسطایی دامنه‌های شمالی کوپت داغ و شهرهای ایران آن زمان قرار داشت موجب توسعه آن گردیده است. علاوه بر آن ابیورد از سمت شمالی در مجاورت دشت محل اسکان قبایل کوچ‌نشین قرار داشت و بازاری مهم برای فروش تولیدات پیشه‌وران و خرید مواد خام دامپروری بود. مقدیسی، ابیورد را زیباتر از نساء دیده است در آنجا بازارها بهترند و زمین ابیورد خاصلخیز‌تر و غنی‌تر است. در تحقیقات باستانشناسی به عمل آمده وجود شبکه بزرگ جویبارها و لوله‌های سفالی کشف شده دلیل روشنی است بر رواج کشت آبی در این منطقه. به غیر از منابع تامین آب، در شهر حوضها و چاههای بزرگ نیز وجود دارد. دژ در وسط حصارهای شمال شرقی شهر قرار دارد و طرح مربع شکلی دارد که اضلاع آن 350*300 متر مربع است. دروازه دژ در نمای جنوب غربی قرار دارد. حصار آن به صورت آب شور است که بعضاً عرض آن به 5/0 متر میرسید. دژ با 20 برج استحکام یافته است. درگرداگرد دژ خندقی به عمق 5/1 متر وجود دارد و خندق در چهار نقطه با خاکریز قطع شده است.
 نوشته : پروفسور یگن آتاقایف – پژوهشکده تاریخ آکادمی علوم ترکمنستان . مترجم: عظیم‌قلی بغده 


ابیورد در منابع باستانشناسی:
ولایت ابیورد،‌ آنطور که در منبع مکتوب سده‌های میانه آورده‌اند و یا آپاوارکتیکنای عهد عتیق قسمتهای جنوبی بخش کاهکاه را در ترکمنستان معاصر در بر می‌گیرد، ویژگیهای طبیعی، اقلیمی این بخش موجب مسکونی شدن آن از ازمنه کهن گردیده است. علاوه بر آن جریان توسعه و روند بی‌وقفه بهره‌برداری ابیورد را به یکی از سکونت‌گاههای عمده خراسان در قرون وسطی تبدیل نمود. این وضعیت در آثار باستان‌شناسی و معماری واقع در اراضی مورد بحص به وضوح بسیار به تصویر کشیده می‌شود. هم‌اکنون در پرتو پژوهشهای ویژه‌ای که در اینجا از آغاز قرن بیستم بعمل آمده است، حدود 300 اثر باستانشناسی متعلق به اعصار مختلف از نئولیت تا اواخر قرون وسطی در بخش کاهکاه شناسایی شده‌اند. مقاله حاضر در نظر دارد جریان مسکونی شدن ابیورد را در گذشته مورد بررسی قرار دهد. بهمین دلیل محدوده‌های تاریخی این مقاله شدیداً محدود است و از چهار چوب قرن چهارم پیش از میلاد یعنی زمان سقوط امپراطوی هخامنشی در اثر تهاجم ارتش اسکندر مقدونی فراتر نمی‌رود. بر اساس اطلاعات بدست آمده از تحقیقات باستانشناسی آغاز آبادانی اراضی بخش کاهکاه (مناطق شمالی ولایت ابیورد) به هزاره‌های 6-5 پیش از میلاد بر‌میگردد. هم‌اکنون چهار اثر تاریخی مربوط به این دوره (قدیمی تپه،‌ منجوقلی تپه، چاغیلی تپه و قصبه واقع در نزدیکی ایستگاه راه‌آهن قاوشوت) شناخته شده است که گروه شرقی آثار تاریخی تمدن جیتون را تشکیل می‌دهد (بردیف 1969، لوله کوا 1982 و ماسون 1972). بیشتر آنها در منطقه بین‌النهرین مایناسای و چاآچاسای قرار دارد. وفور منابع آب و اراضی حاصلخیز این منطقه امکان پرداختن به زراعت، دامپروری و شکار را فراهم می‌نمود. این سه عنصر در اقتصاد مردم در عصر نئولیت محور اصلی مجموعه نظام اقتصادی، را تشکیل می‌داد که چندین هزار سال حفظ شده بود. اقتصاد زراعتی پایه‌ریزی شده بر اساس روش آبیاری خلیجی موجب حیات طولانی قصبات قدیمی می‌شده است. در کار زراعت به پرورش گندم نرم توجه خاصی مبذول می‌گردید. بخش عمده گوشت رژیم غذایی از تکثیر احشام و شکار جیران و بز وحشی و غیره تامین می‌شد. تولیدات خانگی به تهیه ظروف منقوش گچ‌بری سفالی و ابزار مختلف کار از سنگ و استخوان محدود بود. وجه تمایز معماری عصر نئولیت یکنواختی آن است که در ساخت خانه‌های یک اتاقه استاندارد با حیاط کوچک نمود یافته است. مصالح اصلی ساختمانی که در ساخت ساختمان بکار رفته، خشت به شکل بلوک و درمراحل بعدی تمدن جیتون آجر مستطیل شکل بوده است. جامعه نئولیت با اقتصاد تولیدی آن رکن اصلی پیشرفت و توسعه بعدی تمامی قبایل یکجانشین زراعت‌گر جنوب ترکمنستان در زمینه‌های معیشت، ایدئولوژی و ساختار اجتماعی درعصر پالئومتال گردید. مرحله بعدی عمران ابیورد به اعصار نئولیت و مفرغ (2-5 هزار سال پیش از میلاد) بر‌می‌گردد. آمار قصبات در مقایسه با دوره پیشین به 6 برابر افزایش می‌یابد. در همین زمان است که قریه‌های بزرگی مانند آلتین تپه در مانا (25 هکتار)، نمازگاه تپه در دوشاق (50 هکتار)،‌ییلقین لی تپه در چا آچا (20 هکتار) و قارا تپه در حوالی ایستگاه آرتیق (20 هکتار) که توسط اسلاف ما توصیف گردیده (ماسون، 1981 و 1960، کوفتین، 1956، خلوپینا، 1978، کیرچو، 1999) بوجود آمد. به موازات گسترش قصبات آمار جمعیت سراسر واحه نیز افزایش یافت. در این زمان تمرکز ارزشهای فرهنگی، مادی و معنوی در دو مرکز بزرگ قدیمی زراعت آسیای مرکزی یعنی آلتین تپه و نمازگاه تپه روی می‌دهد. بهره‌برداری از مس و مفرغ (برنز) اختراع چرخ کوزه‌گری و توسعه بعدی مهارتهای کشاورزی موجب رشد سریع در عرصه‌های پیشه‌وری، تجارت،‌ هنر و شهرسازی گردید. در اواخر هزاره چهارم و اوایل هزاره سوم پیش از میلاد بخشی از ساکنین دامنه‌های شمالی کوپت داغ و ابیورد در سه محور عمده نقل مکان می‌کنند: سارازم در سغد، شهر سوخته (سیستان ایران) و وادی کویته (پاکستان). قطعاً این توسعه طلبی نیرومند جوامع جنوب ترکمنستان در عصر انئولیت موجب بروز روند‌های همگرایی شدید گردیده است. پهنه وسیع شرق کهن که در مدار تماسهای اجتماعی و فرهنگی – اقتصادی قرار گرفته بود شامل منطقه‌ای بود که زیر‌بنای مناسبات جدید اجتماعی در آن شکل می‌گرفت آثار تاریخی متعلق به عصر انئولیت و مفرغ ابیورد که متشابهات زیادی در فرهنگ مادی و معنوی سرزمینها و مناطق همجوار دارد تائید کننده نظر فوق الذکر است. در حدود هزاره 2-3 پیش از میلاد در نتیجه تغییرات پالئوکلیماتیک هیدروگرافیک (هیدوگرافی، علم آموزش منابع سطحی – مترجم) و دموگرافیک (جمعیتی) مرکز تمدن یکجا نشینی کشاورزی جنوب ترکمنستان در مجموع از جمله ابیورد بتدریج به قسمت سفلای مرغاب قدیم (مارگیانا) منتقل می‌شود. دامنه‌های شمالی کوپت‌داغ و قصبات واقع در ان در اواسط هزاره دوم پیش از میلاد آشکارا روند آغاز بوجود آمدن دستگاههای حکومت را به نمایش می‌گذارد ولی در هزاره ششم پیش از میلاد استیلای هخامنشیان توسعه محدود تشکیلات دولت را قطع کرد. ویژگی هزاره اول پیش از میلاد ظهور نخستین امپراطوری نیرومند شرق کهن یعنی امپراطوری هخامنشی است جای پدیده‌های ارتجاعی مربوط به یورشهای کشور‌گشایی داریوش را بتدریج تغییرات مثبت می‌گیرد که در افزایش سریع آمار آثار تاریخی این دوره مشاهده می‌گردد. هم اکنون بیش از 60 قصبه منسوب به دوره مذکور در اراضی شمال ابیورد شناسایی گردیده است. مطالعه توپوگرافی (کیفیت اراضی) این آثار تاریخی تائید کننده آن است که از نظر تیپولوژی آنها به املاک روستایی و قلعه‌های کوچک متمرکز در امتداد منابع آب تقسیم می‌شوند. ولی با توجه به مقدار کافی اراضی کشاورزی مناسب این قصبات بطور مناسب در سراسر ولایت ابیورد پراکنده شده‌اند. اصلی‌ترین جنبه این عصر آن بود که ابیورد تنها از قرون 5-6 پیش از میلاد به عنوان یکی از ساتراپهای (ساتراپ – والی تام الاختیار در حکومتهای فارسی قدیم را گویند – مترجم) امپراطوری هخامنشی وارد عرصه تاریخ جهان شد.
 نوشته : اوده مرادف.ب.ن مترجم: مرضیه اونق 

 ابیورد از شهرهای کهن ایران که در شمال خراسان، بر دامنه شمالی کوههای هزار مسجد نهاده بوده و شیب آن به سوی صحرا کشیده می شده است. بارتولد نوشته که: در نزدیکی ابیورد کهنه، روستایی است که آن نیز در گذشته ابیورد خوانده می شد و اکنون پشتک نامیده می وشد. از ابیورد در منابع مختلف اسلامی، رومی و ارمنی سخن بسیار به میان آمده و در مجموع چنین بر می آید که ابیورد از مناطق استوار مرزی بوده و همچون پاسگاهی در برابر یورشهای مهاجمان دشتهای داخلی آسیا عمل می کرد. یزدگرد دوم ساسانی نیز برای جلوگیری از یورش مهاجمان دژ شهر یزدگرد را در همان نواحی بنا نهاد. پس از او پیروز، در نزدیکی ابیورد دژ شهر پیروز را ساخت. از منابع مختلف برمی آید که ابیورد ناحیه ای وسیع را در بر می گرفته و از دیرباز شناخته بوده است و در دوره ساسانی ابیورد خراج گذار ساسانی بود، و فرمانروایش را بهمنه می گفتند. چون اعراب به ابیورد تاختند، بهمنه حکمران ابیورد در برابر پرداخت چهارصد هزار درهم اعراب را از تسلط بر ابیورد بازداشت به نوشته طبری ابومسلم در ۱۳۹ه.ق پس از شوریدن بر تیمویان به ابیورد رفت و مدتی در این شهر مانند طاهریان و آنگاه صفاریان و سپس سامانیان بر شهر ابیورد و نواحی دست یافتند. پس از فروپاشی حکومت سامانیان، مدتی صحرانشینان آسیای میانه برخراسان سخت تاختند گرفتند تا اینکه در ۴۰۸ ابیوردیان به محمود غزنوی شکایت بردند و از فساد ترکمانان نالیدند و به گفته گرویزی در ۴۱۹ محمود مدتی از ترکمانان به ابیورد تاختند تا این که در۴۳۰ نسا و ابیورد به ترکمانان واگذار شد، مشروط بر اینکه به مسلمانان آزاری رسانده نشود. در ۵۴۸ ه.ق یکی از امیران سلطان سنجر به نام ابوالمؤید بر نسا و ابیورد، طوس و نیشابور فرمان می راند تا اینکه تولی پسر چنگیز مغول بر ابیورد تاخت و آنرا ویران کرد. در روزگار زوال دولت ایلخانی ابیورد زیر فرمان ارغوان خان و جانشینانش بود تا اینکه تیمور در۷۸۳ بر حصار قهقهه دست یافت و ابیورد را که به ویرانه هایی تبدیل شده بود بازسازی کرد به طوری که در ۸۰۷ ابیورد شهری بزرگ بود. ابیورد و نواحی اطراف آن تا روزگار شاه اسماعیل صفوی (۹۰۷-۹۳۰ ه.ق) در تصرف ایران بود اما دیری نگذشت که بر ابیورد تاختند تا سرانجام شاه عباس اول در ۱۰۰۹ ابیورد را از چنگ ازبکان و دیگر مهاجمان به در آورد و شاه عباس حدود ۴۵۰۰ نفر از مردم افشار بدین سامان کوچانید با این حال پس از مدتی ازبکان بر ابیورد تاختند تا این که نادرشاه در ۱۱۵۳ ه.ق بر ابیورد دست یافت و آن را ضمیمه خاک ایران کرد. پس از نادر ابیورد و نواحی اطراف آن از تبعیت ایران بدر آمد و سرانجام در تابعیت امپراتوری روسیه قرار گرفت. هم اکنون ویرانه های ابیورد در ۱۱۷ کیلومتری عشق آباد نهاده است

 اَبیوَرد نام‌های دیگر: اباورد، باورد) از شهرهای کهن ایران در شمال خراسان، بر دامنه شمالی کوه‌های هزار مسجد است. مکان ابیورد را نیز میان نسا و سرخس یا نسا و مرو دانسته‌اند، صاحب کتاب المسالک و الممالک می‌نویسد: «از مرو تا باورد شش مرحله است.»

ژوستن ( سده 2 پ . م ) محل شهردارا را در دامنه کوه زاپاتنن و پلین ،‌ دانشمند رومی ( سده 1 پ . م ) در دامنه کوه آپاوارتن دانسته اند . ژوستن ،‌آپاروارتن ، کوه ابیورد که در گذشته باورت / بااورت و سپس باورد می گفتند ، دانسته است . دایرة المعارف اسلامی ،‌ ابیورد را سرزمین نیاکان اشکانی و محل شهر دارا را در آن جا تعیین کرده است . بنابراین بایستی شهر « دارا » در دامنه کوههای درگز قرار داشته باشد.

 ایزیدو رشارا کسی محل شهر دارا را در شمال پارتیا تعیین میکند و به آن نام آپاوارتنن میدهد. پلین دانشمند رومی محل شهر دارا را در دامنه کوه آپاوارتن تعیین میکند. ژوستن ، آپاوارتن را کوه ابیورد میداند .دائره المعارف اسلامی ، ابیورد را سرزمین نیاکان اشکانی دانسته و جای شهر دارا را در آنجا میداند.

در صفحه 19 کتاب خاوران گوهر ناشناخته ایران چنین آمده است : قدیمترین و نخستین شهر این منطقه نیسایا بوده که بعدا به نسا معروف و بیشتر در تاریخ و جغرافیا توام با شهر مجاور و باستانی خود باورد ( نسا و باورد ) یا ( نسا و ابیورد ) و سپس ( نسا و درون و باورد ) آورده شده است.

بعضی از محققان این چنین اظهار نظر کرده اند که قلعه داراگرد در زمان ساسانیان مرکز روحانیون زرتشتی و دارای ضرابخانه بوده است ،‌ در اواخر قرن اول هجری قمری سکه ضرب شده است . حدود منطقه ابیورد در این زمان از سرخس تا نسا گسترده بوده است . این سرزمین که در انتهای دشت قراقوم بر سر راه قبایل مختلف مهاجم دشتهای داخلی آسیا در ابتدای اولین خطه جلگه های حاصلخیز خراسان قرار گرفته است ،‌ بنابر موقعیت طبیعی و نظامی از دیر باز محل کشمکشها و زد و خوردهای اقوام مختلف بوده است . با سقوط سامانیان دفاع ولایات شمالی ایران در برابر حملات چادر نشین ها به سستی گرائید و هجوم صحرا نشینان آسیای مرکزی به خراسان فزونی گرفت . به روزگار سلطان محمود غزنوی ترکمانان ( غزان ) به منطقه نسا و ابیورد هجوم آوردند و در این شهرها سکنی گزیدند و ترکی شدن این نواحی آغاز گردید . به روزگار چنگیز ، پسرش « تولی » ابیورد را تصرف کرد و به نهب و تاراج اهالی پرداخت و آن شهر زیبا را که در آن عالمی از عمارات موج می زد با خاک یکسان نمود و اکثر مردم را از دم تیغ گذراند . این شهر با این همه عظمت و بزرگی پس از هجوم مغولان و بعد از او تیمور رونق خود را از دست داد و از اواخر قرن هشتم که شهرها و آبادیهای این منطقه مورد تجاوز و اشغال ازبکان قرار گرفت دوران قدرت آن شروع گردید . در اوایل عصر افشاری ساختن مسجد بزرگی در مولود آباد ( زادگاه نادر ) و برخی ساختمانها در شهر نشانی از گسترش و رونق درگز می باشد ،‌ ولی ویرانی هایی که ناشی از تهاجمات اقوام همسایه بود ،‌ همراه با عدم توجه حکومت مرکزی وخصوصاً جدایی قسمت آباد و تاریخی آن ( با 9 هزار خانوار جمعیت و 24 شهرک و روستا ) و واقع شدن آنان در کشور ترکمنستان که شامل ابیورد و نسا و قسمتی از مناطق آنان می باشد.
درباره نسا

*مرکز خراسان باستان یا ایالت پارت در آغاز شهر نیسایه (نسا) بوده‌است که یونانیان آن را نیسا می‌خواندند. نسا ، از جمله شهرهای تاریخی ترکمنستان است که سابقه آن به قبل از اسلام می رسد. در دوران خلافتهای اموی و عباسی و حکومتهای سامانی و غزنوی و سلجوقی ، شهر مهم و باعظمتی بوده اما با حمله مغول و سپس تیمور، رو به ویرانی نهاده و رونق خود را از دست می دهند. و یرانه های شهر باستانی نسا در پانزده کیلومتری شهر عشق آباد قرار دارد.

*ماسون ، کاوشگر شهر باستانی نسا، معتقد است ، این شهر از زمانی که مهرداد اول (171 ق م ) آن را بنا کرد تا انقراض دولت پارت آباد بود. نسا که در دوازده کیلومتری شرق عشق آباد و نزدیک روستای بَجیر قرار دارد، شامل دو بخش نسای قدیم و نسای جدید است . نسای جدید شهری محصور و دارای گورستانهای بسیار است که در اواسط قرن سوم میلادی متروک شد و نسای قدیم مشتمل بر اقامتگاه شاهی ، یک شهر محصور شامل قصرها و نیایشگاهها و آرامگاههای شاهان پارت است (بلنیتسکی ، ص 108؛ فرامکین ، ص 231). در اوستا و پارسی باستان «نی‌سایه» ، در یونانی و رومی «نی‌سه‌نیه»، در پارسی «نسا» به فتح و کسر «ن‌یان» هر دو آمده و آن در اصل به معنی آباد و آباده بوده است، این کلمه از دو جز مشتق است: نی (پیشوند به معنی : فرو پایین+ ) سی (در نهادن، نشستن، آسودن) پس نسا به معنی نشستگاه، فرودگاه ، زیستگاه، آبادی است. بنابر آنچه در متون فارسی آمده است، «شهر نسا واقع میان شهر مرو و بلخ پایتخت تیرداد، دومین پادشاه اشکانی (248 ‌214 ق.م) بوده است که این شهر در ده میلی جنوب عشق‌‌آباد واقع بوده است. در مورد این‌که نسا عنوان و نام اصلی شهر بوده است تردیدی وجود ندارد. در حالی که نام قدیمی قسمت استحفاظی، بر اساس حکاکی‌های روی خرده سفال‌ها «میتری داتکرت» به معنای محدوده جغرافیایی نسا «ساخت مهرداد» بوده است. نِسا از شهرهای باستانی ایران در خراسان بود. این شهر که پایتخت اشکانیان بود امروزه در محدوده کشور ترکمنستان قرار گرفته‌است. در زمان پارتیان (اشکانیان) ، شهر نسا از مهمترین شهرهای ایران به شمار می‌رفت و به نظر برخی مورخان، ارگ نسا، نخستین جایی بوده‌است که اشگ اول، بنیانگذار سلسله اشکانی به عنوان مرکز فرمانروایی خود برگزید. مورخان، نسا را زادگاه «پادشاهان پارت» می‌نامند. موطن پارتیان در حواشی شمال شرقی خراسان (جنوب ترکمنستان) قرار داشت. ویرانه‌های نسا در نزدیکی تپه‌های پیش از تاریخی مانند «آنو» و نزدیک عشق‌آباد، جای گرفته است که خاستگاه اجدادی سلسله اشکانیان بود. این سلسله از نژاد «اشک» می‌باشند و پس از سرداران اسکندر مقدونیایی تا زمان پادشاهی ساسانیان مدت 461 سال در ایران سلطنت کردند. پارتها در حدود سال 247 ق.م با سرنگون ساختن حاکم غاصب سلوکی، «آندراگوراس» کانون امپراتوری خود را در شمال‌شرقی خراسان بنیاد نهادند. آنان می‌بایستی برای کسب استقلال و بعدا برای کسب برتری در امپراتوری جنگزده سلوکی به نبرد ادامه می‌دادند. ابتدای تاریخ آنان نسبتا تاریک است و گرچه در روایت‌های کتبی اقامتگاه‌های فراوانی از آنان ذکر شده ولی گویا تیرداد، برادر و جانشین اشک موسس سلسله، در مستحکم کردن و احداث شهرها فعال بوده است. اسم نسایه نیز به عنوان ناحیه‌ای در متون تاریخی آورده شده که قدیمی‌ترین آنها در اوستا و کتیبه داریوش در بیستون است. براساس کتیبه داریوش منطقه عمومی کپت‌داغ، پارتیا و مرکز قدرت پارتی بوده است که تا پیش از حمله اسکندر یکی از ولایات ایران هخامنشی بوده است. نسا ، از جمله شهرهای تاریخی ترکمنستان است که سابقه آن به قبل از اسلام می رسد. در دوران خلافتهای اموی و عباسی و حکومتهای سامانی و غزنوی و سلجوقی ، شهر مهم و باعظمتی بوده اما با حمله مغول و سپس تیمور، رو به ویرانی نهاده و رونق خود را از دست می دهند. و یرانه های شهر باستانی نسا در پانزده کیلومتری شهر عشق آباد قرار دارد. پارتها )اشکانیان) در حدود سال 247 ق . م. با سرنگونی حاکم غاصب سلوکی ، آندراگوراس ، کانون امپراتوری خود را در شمال شرق خراسان بنیاد نهادند. 


نشیمنگاه اجدادی سلسله اشکانیان ، شهر نسا بوده است که امروزه در نزدیکی پایتخت ترکمنستان(عشق آباد)، ویرانه‌های آن جای گرفته است. نسا شامل دو محوطه باستانی به نامهای نسای جدید و نسای قدیم است. نسای جدید شهر بوده است و نسای قدیم قلعه ای که اقامتگاه شاهانه با کاخ و خزانه ، ادارات و پادگان و شاید یک نیایشگاه بوده است. نکته قابل توجه این است که نسای جدید بسیار قدیمیتر از نسای قدیم و حتی پیش از تاریخ مسکون بوده است ، لیکن در هنگام دایر بودن نسای جدید ، نسای قدیم متروک گردیده بود و این نامها بر آنها نهاده شد. نسای کهنه در حدود 5 کیلومتری جنوب شرقی نسای جدید قرار گرفته است. در ناحیه نسا نیز مانند تیسفون و مدائن یک مجموعه شهری وجود داشته است. این مجموعه شامل پایتخت ، یک قلعه ، شهرکهای کوچکتر، معابد‌، روستاها و املاک زمینداران بوده است.

 ویرانه‌های نسا در نزدیکی تپه‌های پیش از تاریخی مانند «آنو» و نزدیک عشق‌آباد، جای گرفته است که خاستگاه اجدادی سلسله اشکانیان بود. این سلسله از نژاد «اشک» می‌باشند و پس از سرداران اسکندر مقدونیایی تا زمان پادشاهی ساسانیان مدت 461 سال در ایران سلطنت کردند.

قلعه نسا قدیم، در 15 کیلومتری غرب عشق آباد قرار دارد و در هزاره سوم پیش از میلاد ساخته شده است. نسا پایتخت دولت پارت بوده و قصرهای پادشاهی و معابد و گنجینه جواهرات پادشاهان پارت در این قلعه قرار داشته است. در کاوش های باستانشناسی در نسا قدیم، ساختمان معابد مدور و برجی شکل کشف شده است. در 4 کیلومتری شمال نسا قدیم قلعه منصور تپه قرار دارد که احتمالا محلی برای اجرای آئین های مذهبی بوده است. در سال 224 میلادی پس از سقوط سلسله اشکانیان، این قلعه متروک شد ولی در عصر سلسله ساسانیان، فیروز پادشاه ساسانی آنرا احیا» کرد. در سال 651 میلادی نسا به قلمرو خلفای عرب ضمیمه و نسا جدید ساخته شد تا سال 1220 میلادی نسا شهری آباد و بزرگ بود که در این سال در هجوم مغول ویران گشت. پس از هجوم مغول قلعه نسا خیلی زود احیا شد، ولی عرصه نزاع ها و جنگ های مداوم بود و بالاخره در اوایل قرن نوزدهم، قصبه ترکمن های طایفه تکه، به نام باقر در این منطقه به وجود آمد. در نزدیکی نسا چند اثر تاریخی دیگر از قبیل مسجد حلیم بردی ایشان (اوایل قرن بیستم)،قلعه قل مرگن(قرن نوزدهم)قراردارد. 

یاقوت نوشته است: «نِسا شهری است در خراسان، بین آن و سرخس دو روز و بین آن و مرو پنج روز و بین آن و ابیورد یک روز و تا نیشابور شش یا هفت روز راه است‚ و سخت وبا خیز است. دانشمندان بزرگی از این شهر بر خاسته اند، که از جملة آنها ابو عبدالرحمان احمد نسائی صاحب کتاب «سُنن» است. او امام و پیشوای عصر خود در علم حدیث و یکی از پیشوایان بزرگ دینی بود.»[24] در سالهای اخیر در ناحیه نسا در نزدیکی عشق آباد واقع در کشور ترکمنستان که مقر پادشاهان اشکانی بوده ، آرشیو بزرگی محتوی اسناد مالی که بر روی پاره های سفال نوشته شده بدست آمد . این اسناد به خط آرامی و زبان پهلوی اشکانی است که نظیر آن برروی سفال در خرابه های شهر دورا اروپوس یافت شده است . دیگر ، ابنیه و گورستانهایی است که در ناحیه نسا در نزدیکی عشق آباد کشف شده و در آنها نقاشی ها و مجسمه ها و مهرها و سکه ها و لوازم زندگی مردم آن زمان یافت شده است .

ماسون ، کاوشگر شهر باستانی نسا، معتقد است ، این شهر از زمانی که مهرداد اول (171 ق م ) آن را بنا کرد تا انقراض دولت پارت (227) آباد بود. نسا که در دوازده کیلومتری شرق عشق آباد و نزدیک روستای بَجیر قرار دارد، شامل دو بخش نسای قدیم و نسای جدید است . نسای جدید شهری محصور و دارای گورستانهای بسیار است که در اواسط قرن سوم میلادی متروک شد و نسای قدیم مشتمل بر اقامتگاه شاهی ، یک شهر محصور شامل قصرها و نیایشگاهها و آرامگاههای شاهان پارت است (بلنیتسکی ، ص 108؛)

فردوسی چند جا از نسا یاد میکند و به گفته وی در زمان بهرام گور این شهر وجود داشته : 
زگرگان بیامد به شهر نسا 
یکی رهنمون پیش پر کیمیا 
بدینسان بیامد به نزدیک مرو 
نپرد بدانگونه پران تذرو 
بیاسود در مرو بهرام گور 
چوآسوده شد شاه وجنگی ستور 

در جای دیگر که مربوط به زمان پادشاهی نوشینروان است نیز واژه نسا را در شاهنامه می بینیم:
بدر بر یکی مرد بد از نسا
پرستنده و کار دار بسا


بهمن رنجبران
درباره خاوران و اتک:

در برخی متون جغرافیایی تمام منطقه خراسان ، ماوراالنهر و سیستان سرزمین خاوران نامیده شده است . در این سرزمین منطقه خابران در دامنه کوههای هزار مسجد واقع بوده و از شمال به سر زمین قرا قوم ( سیاه ریگ) و از شرق به رود تجن و حدود مرو و از غرب به جلگه ترکمان محدود میشده است . دشت وسیع خابران که بعد ها در زمان هجوم ترکمان به دشت اتک ، ایتاک و یا اتی ( ولایت دامنه ای ) معروف شد . جلگه ی پهناوری است که شهر های چندی را در خود جای داده است و بطور قطع قبل از هجوم آریا یی ها جمعیت های بومی در خود داشته است ، ولی درمورد چگونگی تمدنی که در این ناحیه وجود داشته است منابع موجود اطلاعات مختصری ارائه می دهند ، زیرا تنها با هجوم آریایی ها و سکونت آن ها در اواسط هزاره ی دوم به اسامی (تورنگ تپه ) و ( شاه تپه) و ( یارم تپه) و آنو بر می خوریم که حکایت از اسکان جماعتی از اقوام آریایی در این ناحیه دارد . در دوره ی حکومت ماد ها بر نجد ایران ما با اولین شکل گیری اقوام در این مناطق رو به رو می شویم نخستین قومی که در این منطقه در صحنه ی تاریخ ظاهر شد قوم داهه یا دهه بود که بعد ها اساس دولت پارتیان را تشکیل داده اند جماعت دیگری که در این ناحیه زندگی می کردند طایفه ای از سکا ها به نام سکا های (تیز خود) بودند ودر همین زمان است که اولین شهر این منطقه که حکایت از زندگی اسکان یافته ی شهری می کند به نام ( نیسا ) پدید آمد . در دوران هخامنشی نیز اطلاعات تاریخی اندکی راجع به این سرزمین وجود دارد منابع از وجود اقوام داهه صحبت می کند و گفته می شود که کورش به دست (ماساگت ها) یا احتمالاً (سکا های تیز خود) ازبین میرود . دشت خابران در دوره ی پارتیان اهمیت سیاسی ویژه ای کسب کرد اقوام (داهه) که اساس جمعیت پارت ها را تشکیل می دادند تحرکات سیاسی خود را شروع کردن ودر مقابل مهاجمان یونانی دست به مقاومت هایی زدند ، در همین زمان است که ما به نام شهر هایی چون ( دارا) ، ( باورد) و ( نیسا ) بر می خوریم که این شهر ها با اسکان جمعیت های دامدار ومهاجر پدید آمدند ودر طول حیات ایران باستان خود نمایی کردند . دردوره ی ساسانی اطلاعات چندانی از این سرزمین نداریم نام های ( حمران دژ) ، ( نیسا ) ، ( ابیورد) در نقشه های تاریخی این دوران دیده می شود . تهاجماتی که در دوره ی ساسانی از جانب سکا ها و هیاطله روی داده ازهمین معبر صورت گرفته است . این سرزمین که در این ایام دشت خابران نامیده می شد شامل شهر هایی از جمله ( رونه ) ، ( مهنه ) ، ( نیسا ) ، ( ابیورد) و ( دارا گرز) یا درگز میشده است .که همین شهر ها در اوایل دوران اسلامی نیز وجود داشته اند.

باهجوم ترکان به دشت خابران این منطقه به نام ( دشت اتک ) شناخته شد که بقول بار تولد ( ایتاک ) به معنی ولایت دامنه ی کوهپایه است اتک به سبب مو قعیت خاصی که دارد پیوسته درمعرض تهاجمات اقوام کوچ نشین آسیای میانه بوده است و هر از چند گاه یک بار این تهاجمات زندگی را در این منطقه به خطر می انداخته است دهخدا درباره ی دشت اتک مینویسد اتک ناحیتی است از تر کستان روس در دامنه ی شمالی کوههای سرحدی بین جورس و دوشک که بر خط اهن واقعند و چون از اعمال ابیورد بوده جزء خراسان محسوب میشده است در قرن دهم و یاز دهم هجری جزء خانات خوارزم شد و پس از آن بدست ترکمانان افتاد و قبل از تصرف آن بدست روسیه حد بین خراسان و اتک دقیقا مشخص نبوده از ایامیکه ترکما نان در این منطقه اسکان یافتند این دشت به دشت قرا قوم مشهور شد این صحرا که تا سرخس و مرو امتداد می یابد بخشی از ریگستان قرا قوم می باشد که در قلمرو ترکما نان بوده است.

1 -- تحقیقات جغرافیایی تاریخ شهر های خراسان ص 199 سید حسین رییس السادات.
2 -- ریاضی غلامر ضا تحقیق در واژه خراسان نامه ی استانقدس شماره یک 1339 ص

بهمن رنجبران
بهمن رنجبران:

1 – در مورد نامهای آپاوارتاکن ، باورد ، ابیورد : واژه باورد ، ابیورد ، آپاوارتاکن مربوط به یک جا و یک منطقه بوده که واژه ها با توجه به نوع زبان و تاریخ قبل از اسلام و بعد از اسلام و قومیت در طول زمان به نامهای فوق تغییر یافته است و اگر در اینباره بررسی لازم شود نام واژه ها خیلی بیشتر از مواردی است که در فوق ذکر شده است و علاوه بر آنان میتوان نامهای زیر را نیز اضافه کرد : آپارتن – اپاورد – اباورد – اپیورد – آپاروارتن – آپاوارتا و ... که همگی یک جا و یک مکان را با توجه به مطالب ارایه شده نشان میدهد که معروفیت آن در قدیم باورد و پس از آن ابیورد میباشد .

2- در مورد نامهای نسیایا ، نسایا ، نسا : واژه نسیایا ، نسایا ، نسا نیز نام یک جا و یک مکان میباشد و آنهم با توجه به نوع زبان و قومیت در طول زمان به نامهای مختلف تغییر شکل داده و در نهایت مربوط به یک مکان است. و لازم به ذکر است که نامهایی که مربوط به نام نسا می باشد خیلی بیشتر از واژه هایی است که در بالا آمده است بطورمثال : نیسایه – نساء – نی سی نیه – نیسا و ... که نام نسا از همه معروف تر است

3 – در مورد نامهای داراگرد ، دریجز : واژه و نامهای داراگرد و دریجز نیز با توجه به مطالب تاریخی و تغییر نامی در طول تاریخ یک مکان را نشان میدهد و علاوه بر واژه ها و نامهای فوق دارای نامهایی نیز است که بطور مثال : دارا – داراگرز – دره گز –دره جز - درگز میباشد . که همگی یک جا و یک مکان را نشان میدهد و معروفیت نامی آن در قدیم شهر دارا بوده و اکنون نام شهر درگز می باشد . شایان ذکر است که منطقه خاوران ( خابران) منطقه و دشتی را شامل میشود که شهرهای ابیورد و نسا و دارا در آن واقع شده است و هر شهر ذکر شده (ابیورد، نسا، دارا) جزئی از منطقه خاوران است. اتک و درون نیز در خاوران واقع شده بطوریکه اتک یا ایتاک یا اتی منطقه ای است که در بر گیرنده دامنه میباشد با شرح گفته پروفسور بارتولد که میگوید کلیه آبادیهای واقع در دامنه سلسله جبال خراسان را اتک میخوانند و شهرهای قدیمی و معروف انرا باورد و نسا میداند در نتیجه درگز در داخل منطقه اتک قرار دارد که با مطالعه مطالب ارایه شده پی به موقعیت آن میبریم . بطور کلی چنین نتیجه میشود که نسا و ابیورد شهرهایی است که ازهم جدا بوده وهرکدام دارای روستاها و قریه ها وشهرکهای زیادی بوده و از هم فاصله زیادی داشته است ( بیش از صد کیلومتر ) . شهر دارا در داخل منطقه ابیورد بوده و شهر درون که منطقه درونگر را منسوب به آن میدانند ، را میتوان گفت در داخل منطقه نسا واقع بوده است ونام شهر درگز فعلی ماخوذ از دارا بوده و آخرین نام آن در منطقه قبل از شهر محمد آباد درگز اکنون کهنه قلعه که به قلعه دستگرد هم معروف است میتوان نام برد . شهرستان فعلی درگز در بر گیرنده شهر دارای قدیم ( درگز) از منطقه ابیورد وشهر درون از منطقه نسا و قسمتی از اتک میباشد و در کل میتوان گفت شهرستان فعلی درگز در بر گیرنده قسمتی از منطقه نسا و ابیورد بوده که در داخل آن شهر دارا ( درگز ) و شهر درون واقع شده است . 

شهرهای نسا و ابیورد با قسمتی از منطقه آنان در قرارداد آخال (در زمان قاجار) از خاک خراسان و ایران جدا شده و در داخل خاک کشور ترکمنستان می باشد . 

نام ها و واژه های خاوران – اتک – نسا – باورد(ابیورد) – دارا ( درگز) در طول تاریخ به نامهای زیر آمده اند : 
« خاوران - خابران – خاواران - اتک – ایتاک - اتی - نیسایه – نساء – نسا – نی سه نیه – نیسا - میتری دات کرت - مهرداد کرت –نسایا - نیسایا -نسایه – پارتانیسا - پارتونیسا – درون - باورد - بابااورد – اباورد- اپاورد - ابیورد – اپیورد- پااورت – پاورت - پا اورتن - آپاوارتاکن - آپاوارتن - آپاوارتا - زاپاتنن - آپاروارتن - آپارتن – آپاراتیکن – زاپا اورتن –دارا – داراگرد - داراگرز – دریجز - دره جز - دره گز - درگز» 

مستندات و دلایل و مطالب ارائه شده مربوط به نام و موقعیت مکانی منطقه های خاوران ، اتک و شهرهای ابیورد ، نسا و دارا (درگز) که درباره ی هرکدام چندین مورد در این تحقیق آورده شده است به شرح زیر می باشد:

الف) درباره خاوران و اتک:
در برخی متون جغرافیایی تمام منطقه خراسان ، ماوراالنهر و سیستان سرزمین خاوران نامیده شده است . در این سرزمین منطقه خابران در دامنه کوههای هزار مسجد واقع بوده و از شمال به سر زمین قرا قوم ( سیاه ریگ) و از شرق به رود تجن و حدود مرو و از غرب به جلگه ترکمان محدود میشده است . دشت وسیع خابران که بعد ها در زمان هجوم ترکمان به دشت اتک ، ایتاک و یا اتی ( ولایت دامنه ای ) معروف شد . جلگه ی پهناوری است که شهر های چندی را در خود جای داده است و بطور قطع قبل از هجوم آریا یی ها جمعیت های بومی در خود داشته است ، ولی درمورد چگونگی تمدنی که در این ناحیه وجود داشته است منابع موجود اطلاعات مختصری ارائه می دهند ، زیرا تنها با هجوم آریایی ها و سکونت آن ها در اواسط هزاره ی دوم به اسامی (تورنگ تپه ) و ( شاه تپه) و ( یارم تپه) و آنو بر می خوریم که حکایت از اسکان جماعتی از اقوام آریایی در این ناحیه دارد . در دوره ی حکومت ماد ها بر نجد ایران ما با اولین شکل گیری اقوام در این مناطق رو به رو می شویم نخستین قومی که در این منطقه در صحنه ی تاریخ ظاهر شد قوم داهه یا دهه بود که بعد ها اساس دولت پارتیان را تشکیل داده اند جماعت دیگری که در این ناحیه زندگی می کردند طایفه ای از سکا ها به نام سکا های (تیز خود) بودند ودر همین زمان است که اولین شهر این منطقه که حکایت از زندگی اسکان یافته ی شهری می کند به نام ( نیسا ) پدید آمد . در دوران هخامنشی نیز اطلاعات تاریخی اندکی راجع به این سرزمین وجود دارد منابع از وجود اقوام داهه صحبت می کند و گفته می شود که کورش به دست (ماساگت ها) یا احتمالاً (سکا های تیز خود) ازبین میرود . دشت خابران در دوره ی پارتیان اهمیت سیاسی ویژه ای کسب کرد اقوام (داهه) که اساس جمعیت پارت ها را تشکیل می دادند تحرکات سیاسی خود را شروع کردن ودر مقابل مهاجمان یونانی دست به مقاومت هایی زدند ، در همین زمان است که ما به نام شهر هایی چون ( دارا) ، ( باورد) و ( نیسا ) بر می خوریم که این شهر ها با اسکان جمعیت های دامدار ومهاجر پدید آمدند ودر طول حیات ایران باستان خود نمایی کردند . دردوره ی ساسانی اطلاعات چندانی از این سرزمین نداریم نام های ( حمران دژ) ، ( نیسا ) ، ( ابیورد) در نقشه های تاریخی این دوران دیده می شود . تهاجماتی که در دوره ی ساسانی از جانب سکا ها و هیاطله روی داده ازهمین معبر صورت گرفته است . این سرزمین که در این ایام دشت خابران نامیده می شد شامل شهر هایی از جمله ( رونه ) ، ( مهنه ) ، ( نیسا ) ، ( ابیورد) و ( دارا گرز) یا درگز میشده است .که همین شهر ها در اوایل دوران اسلامی نیز وجود داشته اند.

باهجوم ترکان به دشت خابران این منطقه به نام ( دشت اتک ) شناخته شد که بقول بار تولد ( ایتاک ) به معنی ولایت دامنه ی کوهپایه است اتک به سبب مو قعیت خاصی که دارد پیوسته درمعرض تهاجمات اقوام کوچ نشین آسیای میانه بوده است و هر از چند گاه یک بار این تهاجمات زندگی را در این منطقه به خطر می انداخته است دهخدا درباره ی دشت اتک مینویسد اتک ناحیتی است از تر کستان روس در دامنه ی شمالی کوههای سرحدی بین جورس و دوشک که بر خط اهن واقعند و چون از اعمال ابیورد بوده جزء خراسان محسوب میشده است در قرن دهم و یاز دهم هجری جزء خانات خوارزم شد و پس از آن بدست ترکمانان افتاد و قبل از تصرف آن بدست روسیه حد بین خراسان و اتک دقیقا مشخص نبوده از ایامیکه ترکما نان در این منطقه اسکان یافتند این دشت به دشت قرا قوم مشهور شد این صحرا که تا سرخس و مرو امتداد می یابد بخشی از ریگستان قرا قوم می باشد که در قلمرو ترکما نان بوده است.

1 -- تحقیقات جغرافیایی تاریخ شهر های خراسان ص 199 سید حسین رییس السادات.
2 -- ریاضی غلامر ضا تحقیق در واژه خراسان نامه ی استانقدس شماره یک 1339 ص


ب) درباره نسا
*مرکز خراسان باستان یا ایالت پارت در آغاز شهر نیسایه (نسا) بوده‌است که یونانیان آن را نیسا می‌خواندند. نسا ، از جمله شهرهای تاریخی ترکمنستان است که سابقه آن به قبل از اسلام می رسد. در دوران خلافتهای اموی و عباسی و حکومتهای سامانی و غزنوی و سلجوقی ، شهر مهم و باعظمتی بوده اما با حمله مغول و سپس تیمور، رو به ویرانی نهاده و رونق خود را از دست می دهند. و یرانه های شهر باستانی نسا در پانزده کیلومتری شهر عشق آباد قرار دارد.

*ماسون ، کاوشگر شهر باستانی نسا، معتقد است ، این شهر از زمانی که مهرداد اول (171 ق م ) آن را بنا کرد تا انقراض دولت پارت آباد بود. نسا که در دوازده کیلومتری شرق عشق آباد و نزدیک روستای بَجیر قرار دارد، شامل دو بخش نسای قدیم و نسای جدید است . نسای جدید شهری محصور و دارای گورستانهای بسیار است که در اواسط قرن سوم میلادی متروک شد و نسای قدیم مشتمل بر اقامتگاه شاهی ، یک شهر محصور شامل قصرها و نیایشگاهها و آرامگاههای شاهان پارت است (بلنیتسکی ، ص 108؛ فرامکین ، ص 231). در اوستا و پارسی باستان «نی‌سایه» ، در یونانی و رومی «نی‌سه‌نیه»، در پارسی «نسا» به فتح و کسر «ن‌یان» هر دو آمده و آن در اصل به معنی آباد و آباده بوده است، این کلمه از دو جز مشتق است: نی (پیشوند به معنی : فرو پایین+ ) سی (در نهادن، نشستن، آسودن) پس نسا به معنی نشستگاه، فرودگاه ، زیستگاه، آبادی است. بنابر آنچه در متون فارسی آمده است، «شهر نسا واقع میان شهر مرو و بلخ پایتخت تیرداد، دومین پادشاه اشکانی (248 ‌214 ق.م) بوده است که این شهر در ده میلی جنوب عشق‌‌آباد واقع بوده است. در مورد این‌که نسا عنوان و نام اصلی شهر بوده است تردیدی وجود ندارد. در حالی که نام قدیمی قسمت استحفاظی، بر اساس حکاکی‌های روی خرده سفال‌ها «میتری داتکرت» به معنای محدوده جغرافیایی نسا «ساخت مهرداد» بوده است. نِسا از شهرهای باستانی ایران در خراسان بود. این شهر که پایتخت اشکانیان بود امروزه در محدوده کشور ترکمنستان قرار گرفته‌است. در زمان پارتیان (اشکانیان) ، شهر نسا از مهمترین شهرهای ایران به شمار می‌رفت و به نظر برخی مورخان، ارگ نسا، نخستین جایی بوده‌است که اشگ اول، بنیانگذار سلسله اشکانی به عنوان مرکز فرمانروایی خود برگزید. مورخان، نسا را زادگاه «پادشاهان پارت» می‌نامند. موطن پارتیان در حواشی شمال شرقی خراسان (جنوب ترکمنستان) قرار داشت. ویرانه‌های نسا در نزدیکی تپه‌های پیش از تاریخی مانند «آنو» و نزدیک عشق‌آباد، جای گرفته است که خاستگاه اجدادی سلسله اشکانیان بود. این سلسله از نژاد «اشک» می‌باشند و پس از سرداران اسکندر مقدونیایی تا زمان پادشاهی ساسانیان مدت 461 سال در ایران سلطنت کردند. پارتها در حدود سال 247 ق.م با سرنگون ساختن حاکم غاصب سلوکی، «آندراگوراس» کانون امپراتوری خود را در شمال‌شرقی خراسان بنیاد نهادند. آنان می‌بایستی برای کسب استقلال و بعدا برای کسب برتری در امپراتوری جنگزده سلوکی به نبرد ادامه می‌دادند. ابتدای تاریخ آنان نسبتا تاریک است و گرچه در روایت‌های کتبی اقامتگاه‌های فراوانی از آنان ذکر شده ولی گویا تیرداد، برادر و جانشین اشک موسس سلسله، در مستحکم کردن و احداث شهرها فعال بوده است. اسم نسایه نیز به عنوان ناحیه‌ای در متون تاریخی آورده شده که قدیمی‌ترین آنها در اوستا و کتیبه داریوش در بیستون است. براساس کتیبه داریوش منطقه عمومی کپت‌داغ، پارتیا و مرکز قدرت پارتی بوده است که تا پیش از حمله اسکندر یکی از ولایات ایران هخامنشی بوده است. نسا ، از جمله شهرهای تاریخی ترکمنستان است که سابقه آن به قبل از اسلام می رسد. در دوران خلافتهای اموی و عباسی و حکومتهای سامانی و غزنوی و سلجوقی ، شهر مهم و باعظمتی بوده اما با حمله مغول و سپس تیمور، رو به ویرانی نهاده و رونق خود را از دست می دهند. و یرانه های شهر باستانی نسا در پانزده کیلومتری شهر عشق آباد قرار دارد. پارتها )اشکانیان) در حدود سال 247 ق . م. با سرنگونی حاکم غاصب سلوکی ، آندراگوراس ، کانون امپراتوری خود را در شمال شرق خراسان بنیاد نهادند. 


نشیمنگاه اجدادی سلسله اشکانیان ، شهر نسا بوده است که امروزه در نزدیکی پایتخت ترکمنستان(عشق آباد)، ویرانه‌های آن جای گرفته است. نسا شامل دو محوطه باستانی به نامهای نسای جدید و نسای قدیم است. نسای جدید شهر بوده است و نسای قدیم قلعه ای که اقامتگاه شاهانه با کاخ و خزانه ، ادارات و پادگان و شاید یک نیایشگاه بوده است. نکته قابل توجه این است که نسای جدید بسیار قدیمیتر از نسای قدیم و حتی پیش از تاریخ مسکون بوده است ، لیکن در هنگام دایر بودن نسای جدید ، نسای قدیم متروک گردیده بود و این نامها بر آنها نهاده شد. نسای کهنه در حدود 5 کیلومتری جنوب شرقی نسای جدید قرار گرفته است. در ناحیه نسا نیز مانند تیسفون و مدائن یک مجموعه شهری وجود داشته است. این مجموعه شامل پایتخت ، یک قلعه ، شهرکهای کوچکتر، معابد‌، روستاها و املاک زمینداران بوده است.

 ویرانه‌های نسا در نزدیکی تپه‌های پیش از تاریخی مانند «آنو» و نزدیک عشق‌آباد، جای گرفته است که خاستگاه اجدادی سلسله اشکانیان بود. این سلسله از نژاد «اشک» می‌باشند و پس از سرداران اسکندر مقدونیایی تا زمان پادشاهی ساسانیان مدت 461 سال در ایران سلطنت کردند.

قلعه نسا قدیم، در 15 کیلومتری غرب عشق آباد قرار دارد و در هزاره سوم پیش از میلاد ساخته شده است. نسا پایتخت دولت پارت بوده و قصرهای پادشاهی و معابد و گنجینه جواهرات پادشاهان پارت در این قلعه قرار داشته است. در کاوش های باستانشناسی در نسا قدیم، ساختمان معابد مدور و برجی شکل کشف شده است. در 4 کیلومتری شمال نسا قدیم قلعه منصور تپه قرار دارد که احتمالا محلی برای اجرای آئین های مذهبی بوده است. در سال 224 میلادی پس از سقوط سلسله اشکانیان، این قلعه متروک شد ولی در عصر سلسله ساسانیان، فیروز پادشاه ساسانی آنرا احیا» کرد. در سال 651 میلادی نسا به قلمرو خلفای عرب ضمیمه و نسا جدید ساخته شد تا سال 1220 میلادی نسا شهری آباد و بزرگ بود که در این سال در هجوم مغول ویران گشت. پس از هجوم مغول قلعه نسا خیلی زود احیا شد، ولی عرصه نزاع ها و جنگ های مداوم بود و بالاخره در اوایل قرن نوزدهم، قصبه ترکمن های طایفه تکه، به نام باقر در این منطقه به وجود آمد. در نزدیکی نسا چند اثر تاریخی دیگر از قبیل مسجد حلیم بردی ایشان (اوایل قرن بیستم)،قلعه قل مرگن(قرن نوزدهم)قراردارد. 

یاقوت نوشته است: «نِسا شهری است در خراسان، بین آن و سرخس دو روز و بین آن و مرو پنج روز و بین آن و ابیورد یک روز و تا نیشابور شش یا هفت روز راه است‚ و سخت وبا خیز است. دانشمندان بزرگی از این شهر بر خاسته اند، که از جملة آنها ابو عبدالرحمان احمد نسائی صاحب کتاب «سُنن» است. او امام و پیشوای عصر خود در علم حدیث و یکی از پیشوایان بزرگ دینی بود.»[24] در سالهای اخیر در ناحیه نسا در نزدیکی عشق آباد واقع در کشور ترکمنستان که مقر پادشاهان اشکانی بوده ، آرشیو بزرگی محتوی اسناد مالی که بر روی پاره های سفال نوشته شده بدست آمد . این اسناد به خط آرامی و زبان پهلوی اشکانی است که نظیر آن برروی سفال در خرابه های شهر دورا اروپوس یافت شده است . دیگر ، ابنیه و گورستانهایی است که در ناحیه نسا در نزدیکی عشق آباد کشف شده و در آنها نقاشی ها و مجسمه ها و مهرها و سکه ها و لوازم زندگی مردم آن زمان یافت شده است .

ماسون ، کاوشگر شهر باستانی نسا، معتقد است ، این شهر از زمانی که مهرداد اول (171 ق م ) آن را بنا کرد تا انقراض دولت پارت (227) آباد بود. نسا که در دوازده کیلومتری شرق عشق آباد و نزدیک روستای بَجیر قرار دارد، شامل دو بخش نسای قدیم و نسای جدید است . نسای جدید شهری محصور و دارای گورستانهای بسیار است که در اواسط قرن سوم میلادی متروک شد و نسای قدیم مشتمل بر اقامتگاه شاهی ، یک شهر محصور شامل قصرها و نیایشگاهها و آرامگاههای شاهان پارت است (بلنیتسکی ، ص 108؛)

فردوسی چند جا از نسا یاد میکند و به گفته وی در زمان بهرام گور این شهر وجود داشته : 
زگرگان بیامد به شهر نسا 
یکی رهنمون پیش پر کیمیا 
بدینسان بیامد به نزدیک مرو 
نپرد بدانگونه پران تذرو 
بیاسود در مرو بهرام گور 
چوآسوده شد شاه وجنگی ستور 

در جای دیگر که مربوط به زمان پادشاهی نوشینروان است نیز واژه نسا را در شاهنامه می بینیم:
بدر بر یکی مرد بد از نسا
پرستنده و کار دار بسا


ج: درباره ابیورد و دارا (درگز)

شرح ابیورد در لغت نامه دهخدا ابیورد) اَ وَ ) (اِخ (یاقوت گوید: ایرانیان در اخبار خویش آرندکه کیکاوس زمینی را بخراسان به اقطاع باورد بن گودرزکرد و او شهری بدانجا بساخت که بنام بانی آن باورد منسوب شد. و بخراسان میان سرخس و نساء واقع است. و آنرا باورد نیز نامند و از این شهر است : ادیب ابوالمظفر محمدبن احمدبن محمدبن احمد الاموی المعاوی الشاعر و اصل او از قریه ٔکوفن یکی از قراء ابیورد است و او در هر فن از علوم امام و عارف به نحو و لغت و نسب و اخبار است و در بلاغت و انشاء صاحب یدی طولی است و در همه این دانشها او را کتاب است و شعر او سائر و مشهور است و وفات وی به بیستم ربیعالاول سال 507 هَ . ق . بود. و ابوالفتح بستی راست در مدیح او: اذاما سقی اﷲ البلاد و اهلها فخص بسقیاها بلاد ابیورد فقد اخرجت شهماً خطیراً باسعد مبرّاً علی الاقران کالاسد الورد فتی قدسرت فی سر اخلاقه العلی کما قد سرت فی الورد رائحةالورد. و فتح ابیورد بدست عبداﷲبن عامربن گریز به سال سی ویک از هجرت بود و بعضی گفته اند پیش از این سال احنف قیس این شهر را فتح کرده است . و نسبت بدان باوردی و ابیوردی است . وقتی تابع خراسان بوده فعلاً جز بلاد روس است و در قرن ششم مقر اسقف شامی بوده است . بشمال شرقی ایران از بلاد ثغری ایران و روس میان سرخس و گوگ تپه و جنوب شرقی عشق آباد. یکی از سرچشمه های رود اترک نزدیک ابیورد است و ابوعلی فضیل بن عیاض و انوری ابیوردی شاعر و ابوالمظفراحمدبن محمد اموی بدین شهر منسوبند. رجوع به انساب سمعانی و حبط 1 ص 171، 273 و حبط2 ص 137،282،318 و ترجمه تاریخ یمینی ص 130 و 152 و ذیل جامع التواریخ ص 2 و 88 و مرآت البلدان ذیل ابیورد و تاریخ مغول تألیف عباس اقبال ص467 و معجم البلدان شود.

در اثر جغرافیایی حافظ ابرو در قرن پانزدهم ابیورد از شهرها و نواحی شهری خراسان محسوب می‌شود . براساس اطلاعات به دست آمده در این اثر در ناحیه ابیورد دهها قصبه، دهکده و چند شهر قرار داشت. ابیورد اولین بار در سال 1928 توسط هیئت اکتشافی خراسان تحت سرپرستی آ.آ.سمیونف مورد تحقیق قرار گرفت. او نقشه شهر قدیم، قلاع، خرابه‌های حصار شهر و ساختمانهای روی زمین را کشید. هیئت مذکور نوشته‌های روی قبول صندوقلی را رمز‌گشایی کرد. علاوه بر آن اطلاعات باستانشاسی گرد‌آوری شده توسط اعضای هیئت بخشهای مختلف ابیورد را شرح داده است.

بدنبال هیئت خراسان د.د. یوکینیچ مهندس آبیاری نیز از منطقه ابیورد در سال 1929 بازدید نموده و یاد‌داشتهایی را درباره خرابه‌های شهر ابیورد (پشداگ) از خود بر جای گذاشته است. در سال 1947 یکی از دسته‌های یو.ت.آ.ک.ا. که عملیات اکتشافی انجام داده و تاریخ تشکیل بافت شهری از اوایل قرون وسطی تا قرن نوزدهم را تألیف کرده بود از ابیورد بازدید نمود. بر اساس توضیحات م.ی.ماسون ابیورد در اوایل قرون وسطا یک تپه است که در شمال شرق خرابه‌های پشداگ واقع شده است. بیشتر اشیاء کشف شده در روی تپه متعلق به قرون دهم – دوازدهم میلادی است. هر چند که در اینجا هم قطعات ظروف سفالی مخصوص آبیاری متعلق به قرون نوزدهم – بیستم مشاهده می‌شود. با توجه به نقشه سطحی (شماتیک) مشخص می‌شود که حصار شهر تقریباً به شکل مستطیل بوده و 42 هکتار مساحت دارد و دژ آن در وسط و نزدیک به حصار شمال شرقی قرار داشته و مساحت آن 5/10 هکتار است. چون شهر قرون وسطایی ابیورد کاملاً‌ با لایه فرهنگی دوران اخیر (قرون پانزدهم و هجدهم) در هم آمیخته است فقط به اشیاء کشف شده موجود می‌توان اکتفا نمود. از جمله در شهر ظروف سفالی قرون نهم – دوازدهم به تعداد بسیار زیاد مشاهده می‌شود. در میان سکه‌های کشف شده، سکه‌های محلی متعلق به دوران پیش‌تر نیز دیده شده‌اند. در حفاری خرابه‌های ابیورد محله‌های پیشه‌وران واقع در مناطق جنوب شرقی و شمال غربی شهر کشف شده در این محلات آثار ریمها و تراشه‌های آهن مشاهده می‌شود. در بخش مرکزی شهر و در حوالی دژ انواع اشیاء فلزی از جمله زیور آلات زنانه، زنگوله‌ها، گل کمربند‌ها (سگکها) و قطعات یراق اسب و غیره یافت شدند که گویای وجود کارگاههای مسگری و زرگری در آن منطقه است. در اراضی ابیورد چندین منبع آب، جویبار و چاه که گویای چگونگی تامین آب مصرفی شهر می‌باشد کشف گردید. بدون انجام حفاریهای باستانشناسی برخی مسائل مربوط به زندگی شهری ابیورد در قرون وسطا بدون پاسخ باقی می‌ماند. با این حال ظروف و اشیاء سفالی جالب و گوناگون و اشیاء فلزی و کنده‌‌کاریهای سکه‌ها در این شهر سیمای گذشته شهر را به عنوان یکی از مراکز مهم بازرگانی و صنعتی شمال خراسان به حد کفایت باز می‌شناساند. به احتمال قوی موقعیت جغرافیایی شهر که در تقاطع مسیر جاده‌های بازرگانی منتهی به شهرها و ولایات قرون وسطایی دامنه‌های شمالی کوپت داغ و شهرهای ایران آن زمان قرار داشت موجب توسعه آن گردیده است. علاوه بر آن ابیورد از سمت شمالی در مجاورت دشت محل اسکان قبایل کوچ‌نشین قرار داشت و بازاری مهم برای فروش تولیدات پیشه‌وران و خرید مواد خام دامپروری بود. مقدیسی، ابیورد را زیباتر از نساء دیده است در آنجا بازارها بهترند و زمین ابیورد خاصلخیز‌تر و غنی‌تر است. در تحقیقات باستانشناسی به عمل آمده وجود شبکه بزرگ جویبارها و لوله‌های سفالی کشف شده دلیل روشنی است بر رواج کشت آبی در این منطقه. به غیر از منابع تامین آب، در شهر حوضها و چاههای بزرگ نیز وجود دارد. دژ در وسط حصارهای شمال شرقی شهر قرار دارد و طرح مربع شکلی دارد که اضلاع آن 350*300 متر مربع است. دروازه دژ در نمای جنوب غربی قرار دارد. حصار آن به صورت آب شور است که بعضاً عرض آن به 5/0 متر میرسید. دژ با 20 برج استحکام یافته است. درگرداگرد دژ خندقی به عمق 5/1 متر وجود دارد و خندق در چهار نقطه با خاکریز قطع شده است.
 نوشته : پروفسور یگن آتاقایف – پژوهشکده تاریخ آکادمی علوم ترکمنستان . مترجم: عظیم‌قلی بغده 


ابیورد در منابع باستانشناسی:
ولایت ابیورد،‌ آنطور که در منبع مکتوب سده‌های میانه آورده‌اند و یا آپاوارکتیکنای عهد عتیق قسمتهای جنوبی بخش کاهکاه را در ترکمنستان معاصر در بر می‌گیرد، ویژگیهای طبیعی، اقلیمی این بخش موجب مسکونی شدن آن از ازمنه کهن گردیده است. علاوه بر آن جریان توسعه و روند بی‌وقفه بهره‌برداری ابیورد را به یکی از سکونت‌گاههای عمده خراسان در قرون وسطی تبدیل نمود. این وضعیت در آثار باستان‌شناسی و معماری واقع در اراضی مورد بحص به وضوح بسیار به تصویر کشیده می‌شود. هم‌اکنون در پرتو پژوهشهای ویژه‌ای که در اینجا از آغاز قرن بیستم بعمل آمده است، حدود 300 اثر باستانشناسی متعلق به اعصار مختلف از نئولیت تا اواخر قرون وسطی در بخش کاهکاه شناسایی شده‌اند. مقاله حاضر در نظر دارد جریان مسکونی شدن ابیورد را در گذشته مورد بررسی قرار دهد. بهمین دلیل محدوده‌های تاریخی این مقاله شدیداً محدود است و از چهار چوب قرن چهارم پیش از میلاد یعنی زمان سقوط امپراطوی هخامنشی در اثر تهاجم ارتش اسکندر مقدونی فراتر نمی‌رود. بر اساس اطلاعات بدست آمده از تحقیقات باستانشناسی آغاز آبادانی اراضی بخش کاهکاه (مناطق شمالی ولایت ابیورد) به هزاره‌های 6-5 پیش از میلاد بر‌میگردد. هم‌اکنون چهار اثر تاریخی مربوط به این دوره (قدیمی تپه،‌ منجوقلی تپه، چاغیلی تپه و قصبه واقع در نزدیکی ایستگاه راه‌آهن قاوشوت) شناخته شده است که گروه شرقی آثار تاریخی تمدن جیتون را تشکیل می‌دهد (بردیف 1969، لوله کوا 1982 و ماسون 1972). بیشتر آنها در منطقه بین‌النهرین مایناسای و چاآچاسای قرار دارد. وفور منابع آب و اراضی حاصلخیز این منطقه امکان پرداختن به زراعت، دامپروری و شکار را فراهم می‌نمود. این سه عنصر در اقتصاد مردم در عصر نئولیت محور اصلی مجموعه نظام اقتصادی، را تشکیل می‌داد که چندین هزار سال حفظ شده بود. اقتصاد زراعتی پایه‌ریزی شده بر اساس روش آبیاری خلیجی موجب حیات طولانی قصبات قدیمی می‌شده است. در کار زراعت به پرورش گندم نرم توجه خاصی مبذول می‌گردید. بخش عمده گوشت رژیم غذایی از تکثیر احشام و شکار جیران و بز وحشی و غیره تامین می‌شد. تولیدات خانگی به تهیه ظروف منقوش گچ‌بری سفالی و ابزار مختلف کار از سنگ و استخوان محدود بود. وجه تمایز معماری عصر نئولیت یکنواختی آن است که در ساخت خانه‌های یک اتاقه استاندارد با حیاط کوچک نمود یافته است. مصالح اصلی ساختمانی که در ساخت ساختمان بکار رفته، خشت به شکل بلوک و درمراحل بعدی تمدن جیتون آجر مستطیل شکل بوده است. جامعه نئولیت با اقتصاد تولیدی آن رکن اصلی پیشرفت و توسعه بعدی تمامی قبایل یکجانشین زراعت‌گر جنوب ترکمنستان در زمینه‌های معیشت، ایدئولوژی و ساختار اجتماعی درعصر پالئومتال گردید. مرحله بعدی عمران ابیورد به اعصار نئولیت و مفرغ (2-5 هزار سال پیش از میلاد) بر‌می‌گردد. آمار قصبات در مقایسه با دوره پیشین به 6 برابر افزایش می‌یابد. در همین زمان است که قریه‌های بزرگی مانند آلتین تپه در مانا (25 هکتار)، نمازگاه تپه در دوشاق (50 هکتار)،‌ییلقین لی تپه در چا آچا (20 هکتار) و قارا تپه در حوالی ایستگاه آرتیق (20 هکتار) که توسط اسلاف ما توصیف گردیده (ماسون، 1981 و 1960، کوفتین، 1956، خلوپینا، 1978، کیرچو، 1999) بوجود آمد. به موازات گسترش قصبات آمار جمعیت سراسر واحه نیز افزایش یافت. در این زمان تمرکز ارزشهای فرهنگی، مادی و معنوی در دو مرکز بزرگ قدیمی زراعت آسیای مرکزی یعنی آلتین تپه و نمازگاه تپه روی می‌دهد. بهره‌برداری از مس و مفرغ (برنز) اختراع چرخ کوزه‌گری و توسعه بعدی مهارتهای کشاورزی موجب رشد سریع در عرصه‌های پیشه‌وری، تجارت،‌ هنر و شهرسازی گردید. در اواخر هزاره چهارم و اوایل هزاره سوم پیش از میلاد بخشی از ساکنین دامنه‌های شمالی کوپت داغ و ابیورد در سه محور عمده نقل مکان می‌کنند: سارازم در سغد، شهر سوخته (سیستان ایران) و وادی کویته (پاکستان). قطعاً این توسعه طلبی نیرومند جوامع جنوب ترکمنستان در عصر انئولیت موجب بروز روند‌های همگرایی شدید گردیده است. پهنه وسیع شرق کهن که در مدار تماسهای اجتماعی و فرهنگی – اقتصادی قرار گرفته بود شامل منطقه‌ای بود که زیر‌بنای مناسبات جدید اجتماعی در آن شکل می‌گرفت آثار تاریخی متعلق به عصر انئولیت و مفرغ ابیورد که متشابهات زیادی در فرهنگ مادی و معنوی سرزمینها و مناطق همجوار دارد تائید کننده نظر فوق الذکر است. در حدود هزاره 2-3 پیش از میلاد در نتیجه تغییرات پالئوکلیماتیک هیدروگرافیک (هیدوگرافی، علم آموزش منابع سطحی – مترجم) و دموگرافیک (جمعیتی) مرکز تمدن یکجا نشینی کشاورزی جنوب ترکمنستان در مجموع از جمله ابیورد بتدریج به قسمت سفلای مرغاب قدیم (مارگیانا) منتقل می‌شود. دامنه‌های شمالی کوپت‌داغ و قصبات واقع در ان در اواسط هزاره دوم پیش از میلاد آشکارا روند آغاز بوجود آمدن دستگاههای حکومت را به نمایش می‌گذارد ولی در هزاره ششم پیش از میلاد استیلای هخامنشیان توسعه محدود تشکیلات دولت را قطع کرد. ویژگی هزاره اول پیش از میلاد ظهور نخستین امپراطوری نیرومند شرق کهن یعنی امپراطوری هخامنشی است جای پدیده‌های ارتجاعی مربوط به یورشهای کشور‌گشایی داریوش را بتدریج تغییرات مثبت می‌گیرد که در افزایش سریع آمار آثار تاریخی این دوره مشاهده می‌گردد. هم اکنون بیش از 60 قصبه منسوب به دوره مذکور در اراضی شمال ابیورد شناسایی گردیده است. مطالعه توپوگرافی (کیفیت اراضی) این آثار تاریخی تائید کننده آن است که از نظر تیپولوژی آنها به املاک روستایی و قلعه‌های کوچک متمرکز در امتداد منابع آب تقسیم می‌شوند. ولی با توجه به مقدار کافی اراضی کشاورزی مناسب این قصبات بطور مناسب در سراسر ولایت ابیورد پراکنده شده‌اند. اصلی‌ترین جنبه این عصر آن بود که ابیورد تنها از قرون 5-6 پیش از میلاد به عنوان یکی از ساتراپهای (ساتراپ – والی تام الاختیار در حکومتهای فارسی قدیم را گویند – مترجم) امپراطوری هخامنشی وارد عرصه تاریخ جهان شد.
 نوشته : اوده مرادف.ب.ن مترجم: مرضیه اونق 

 ابیورد از شهرهای کهن ایران که در شمال خراسان، بر دامنه شمالی کوههای هزار مسجد نهاده بوده و شیب آن به سوی صحرا کشیده می شده است. بارتولد نوشته که: در نزدیکی ابیورد کهنه، روستایی است که آن نیز در گذشته ابیورد خوانده می شد و اکنون پشتک نامیده می وشد. از ابیورد در منابع مختلف اسلامی، رومی و ارمنی سخن بسیار به میان آمده و در مجموع چنین بر می آید که ابیورد از مناطق استوار مرزی بوده و همچون پاسگاهی در برابر یورشهای مهاجمان دشتهای داخلی آسیا عمل می کرد. یزدگرد دوم ساسانی نیز برای جلوگیری از یورش مهاجمان دژ شهر یزدگرد را در همان نواحی بنا نهاد. پس از او پیروز، در نزدیکی ابیورد دژ شهر پیروز را ساخت. از منابع مختلف برمی آید که ابیورد ناحیه ای وسیع را در بر می گرفته و از دیرباز شناخته بوده است و در دوره ساسانی ابیورد خراج گذار ساسانی بود، و فرمانروایش را بهمنه می گفتند. چون اعراب به ابیورد تاختند، بهمنه حکمران ابیورد در برابر پرداخت چهارصد هزار درهم اعراب را از تسلط بر ابیورد بازداشت به نوشته طبری ابومسلم در ۱۳۹ه.ق پس از شوریدن بر تیمویان به ابیورد رفت و مدتی در این شهر مانند طاهریان و آنگاه صفاریان و سپس سامانیان بر شهر ابیورد و نواحی دست یافتند. پس از فروپاشی حکومت سامانیان، مدتی صحرانشینان آسیای میانه برخراسان سخت تاختند گرفتند تا اینکه در ۴۰۸ ابیوردیان به محمود غزنوی شکایت بردند و از فساد ترکمانان نالیدند و به گفته گرویزی در ۴۱۹ محمود مدتی از ترکمانان به ابیورد تاختند تا این که در۴۳۰ نسا و ابیورد به ترکمانان واگذار شد، مشروط بر اینکه به مسلمانان آزاری رسانده نشود. در ۵۴۸ ه.ق یکی از امیران سلطان سنجر به نام ابوالمؤید بر نسا و ابیورد، طوس و نیشابور فرمان می راند تا اینکه تولی پسر چنگیز مغول بر ابیورد تاخت و آنرا ویران کرد. در روزگار زوال دولت ایلخانی ابیورد زیر فرمان ارغوان خان و جانشینانش بود تا اینکه تیمور در۷۸۳ بر حصار قهقهه دست یافت و ابیورد را که به ویرانه هایی تبدیل شده بود بازسازی کرد به طوری که در ۸۰۷ ابیورد شهری بزرگ بود. ابیورد و نواحی اطراف آن تا روزگار شاه اسماعیل صفوی (۹۰۷-۹۳۰ ه.ق) در تصرف ایران بود اما دیری نگذشت که بر ابیورد تاختند تا سرانجام شاه عباس اول در ۱۰۰۹ ابیورد را از چنگ ازبکان و دیگر مهاجمان به در آورد و شاه عباس حدود ۴۵۰۰ نفر از مردم افشار بدین سامان کوچانید با این حال پس از مدتی ازبکان بر ابیورد تاختند تا این که نادرشاه در ۱۱۵۳ ه.ق بر ابیورد دست یافت و آن را ضمیمه خاک ایران کرد. پس از نادر ابیورد و نواحی اطراف آن از تبعیت ایران بدر آمد و سرانجام در تابعیت امپراتوری روسیه قرار گرفت. هم اکنون ویرانه های ابیورد در ۱۱۷ کیلومتری عشق آباد نهاده است

 اَبیوَرد نام‌های دیگر: اباورد، باورد) از شهرهای کهن ایران در شمال خراسان، بر دامنه شمالی کوه‌های هزار مسجد است. مکان ابیورد را نیز میان نسا و سرخس یا نسا و مرو دانسته‌اند، صاحب کتاب المسالک و الممالک می‌نویسد: «از مرو تا باورد شش مرحله است.»

ژوستن ( سده 2 پ . م ) محل شهردارا را در دامنه کوه زاپاتنن و پلین ،‌ دانشمند رومی ( سده 1 پ . م ) در دامنه کوه آپاوارتن دانسته اند . ژوستن ،‌آپاروارتن ، کوه ابیورد که در گذشته باورت / بااورت و سپس باورد می گفتند ، دانسته است . دایرة المعارف اسلامی ،‌ ابیورد را سرزمین نیاکان اشکانی و محل شهر دارا را در آن جا تعیین کرده است . بنابراین بایستی شهر « دارا » در دامنه کوههای درگز قرار داشته باشد.

 ایزیدو رشارا کسی محل شهر دارا را در شمال پارتیا تعیین میکند و به آن نام آپاوارتنن میدهد. پلین دانشمند رومی محل شهر دارا را در دامنه کوه آپاوارتن تعیین میکند. ژوستن ، آپاوارتن را کوه ابیورد میداند .دائره المعارف اسلامی ، ابیورد را سرزمین نیاکان اشکانی دانسته و جای شهر دارا را در آنجا میداند.

در صفحه 19 کتاب خاوران گوهر ناشناخته ایران چنین آمده است : قدیمترین و نخستین شهر این منطقه نیسایا بوده که بعدا به نسا معروف و بیشتر در تاریخ و جغرافیا توام با شهر مجاور و باستانی خود باورد ( نسا و باورد ) یا ( نسا و ابیورد ) و سپس ( نسا و درون و باورد ) آورده شده است.

بعضی از محققان این چنین اظهار نظر کرده اند که قلعه داراگرد در زمان ساسانیان مرکز روحانیون زرتشتی و دارای ضرابخانه بوده است ،‌ در اواخر قرن اول هجری قمری سکه ضرب شده است . حدود منطقه ابیورد در این زمان از سرخس تا نسا گسترده بوده است . این سرزمین که در انتهای دشت قراقوم بر سر راه قبایل مختلف مهاجم دشتهای داخلی آسیا در ابتدای اولین خطه جلگه های حاصلخیز خراسان قرار گرفته است ،‌ بنابر موقعیت طبیعی و نظامی از دیر باز محل کشمکشها و زد و خوردهای اقوام مختلف بوده است . با سقوط سامانیان دفاع ولایات شمالی ایران در برابر حملات چادر نشین ها به سستی گرائید و هجوم صحرا نشینان آسیای مرکزی به خراسان فزونی گرفت . به روزگار سلطان محمود غزنوی ترکمانان ( غزان ) به منطقه نسا و ابیورد هجوم آوردند و در این شهرها سکنی گزیدند و ترکی شدن این نواحی آغاز گردید . به روزگار چنگیز ، پسرش « تولی » ابیورد را تصرف کرد و به نهب و تاراج اهالی پرداخت و آن شهر زیبا را که در آن عالمی از عمارات موج می زد با خاک یکسان نمود و اکثر مردم را از دم تیغ گذراند . این شهر با این همه عظمت و بزرگی پس از هجوم مغولان و بعد از او تیمور رونق خود را از دست داد و از اواخر قرن هشتم که شهرها و آبادیهای این منطقه مورد تجاوز و اشغال ازبکان قرار گرفت دوران قدرت آن شروع گردید . در اوایل عصر افشاری ساختن مسجد بزرگی در مولود آباد ( زادگاه نادر ) و برخی ساختمانها در شهر نشانی از گسترش و رونق درگز می باشد ،‌ ولی ویرانی هایی که ناشی از تهاجمات اقوام همسایه بود ،‌ همراه با عدم توجه حکومت مرکزی وخصوصاً جدایی قسمت آباد و تاریخی آن ( با 9 هزار خانوار جمعیت و 24 شهرک و روستا ) و واقع شدن آنان در کشور ترکمنستان که شامل ابیورد و نسا و قسمتی از مناطق آنان می باشد.

تاریخ درگز : نقدی از سوی یک محقق و تاریخ نگار درگزی در مورد مقالات مربوط به معرفی تاریخ و نام های درگز در گذشته که در فضای سایبری منتشر شده است.


کیانوش انصاری: بهمن رنجبران کارمند اداره دارایی بوده و همینک بعد از بازنشستگی یک محقق تاریخی است او سالهای بعیدی را در تحقیق و مطالعه در حوزه تاریخ شهرستان درگز و سرزمین مان ایران گذرانده است. چندی پیش از طریق همین سایت با بنده آشنا شده و طی تماس تلفنی که با بنده داشتند افتخار میزبانی ایشان نصیبم شد. در خانه چای و شیرینی خوردیم و گپ و گفتوگویی داشتیم و از استاد بسیار آموختم و مستفید شدم. در مورد تاریخ درگز و تمام جزئیاتش اطلاعات بسیار خوبی داشتند. از تاریخ ججو خان گرفته تا تمام بزرگان و قلعه داراگرد و گوشه های مختلف و پرافتخار تاریخ کهن این منطقه. چیزی که از همه بیشتر توجه من را در صحبت های ایشان جلب کرد نقدی بود که به نحوه نگارش تاریخ این شهرستان در این سایت و سایت های دیگر منتشر شده است. در توضیحی که هم اکنون از شهرستان درگز در سایت هایی چون ویکی پدیا منتشر شده است گویا به عنوان منبع از نگاشته های آقای قاسمی (اولین منتخب مردم درگز بعد از انقلاب) استفاده شده است و از نظر آقای رنجبران ایراداتی به این نگارش ها وارد است. ایشان با مطالعه متن تاریخ شهرستان درگز در این سایت احساس تعهد کرده و نقد خود را به اینجانب رسانده اند که برای اطلاع عموم و دیگر صاحب نظران در زیر همین نوشته خواهم آورد. چنانچه افراد صاحب قلم و نظر درباره ادعاهای استاد نقد و ردی نداشتند انشاالله توضیح درباره نام های شهرستان درگز را در تمام سایت هایی که منتشر شده است اصلاح خواهیم کرد تا دیگر محققان و دانشجویان، جوانان و مردم شریف درگز که می خواهند از طریق اینترنت درباره شهرستان درگز اطلاعاتی کسب کنند با اطلاعاتی صحیح و کاملتری رو به رو شوند. از دوستان عزیز درخواست می کنم چنانچه نقد و یا صحبتی در این باره دارند در زیر همین مطلب قسمت نظرات دیدگاه خودشون رو به ثبت برسونند.



نام هایی که به عنوان اسامی تاریخی درگز در سایت ها است اسامی دقیق درگز نیستند؟



بهمن رنجبران :  در باره درگز مطلبی در سایت مطالعه کردم که در آن نوشته شده بود : شهر و ناحیه درگز از دوران پیش از اسلام تاکنون داراگرد، نسایا ،آپاوارتاکن ، باورد ، ابیورد ، اتک ، نسایا ، نسا ، درون ،خاوران و دریجز نامیده میشده است . با درخواست از برادر بزرگوارم جناب آقای کیانوش انصاری با توجه به اینکه مطلب فوق در سایت شما نوشته شده خیلی مشتاقم بدانم چگونه درگز از دوران پیش از اسلام تاکنون به نامهای ذکر شده نامیده شده است ؟ بطور خلاصه اینکه آقای انصاری فرمودند این موضوع را پیگیری کرده و از نتیجه شما را مطلع میکنم و از اینجانب نیز درخواست کردند در مورد موضوع و نامهای ذکر شده برای درگز نظر خود را اعلام کنم. اینجانب نیز با مراجعه به کتابهای معتبر و سفرنامه ها و یادداشت های محققین و مورخین و... مطالبی جمع آوری نموده که قبل از ارایه و درخواست مطالعه آنان لازم میدانم اشاره یی در مورد نامهای ذکر شده داشته باشم :

1 – در مورد نامهای آپاوارتاکن ، باورد ، ابیورد : واژه باورد ، ابیورد ، آپاوارتاکن مربوط به یک جا و یک منطقه بوده که واژه ها با توجه به نوع زبان و تاریخ قبل از اسلام و بعد از اسلام و قومیت در طول زمان به نامهای فوق تغییر یافته است و اگر در اینباره بررسی لازم شود نام واژه ها خیلی بیشتر از مواردی است که در فوق ذکر شده است و علاوه بر آنان میتوان نامهای زیر را نیز اضافه کرد : آپارتن – اپاورد – اباورد – اپیورد – آپاروارتن – آپاوارتا و ... که همگی یک جا و یک مکان را با توجه به مطالب ارایه شده نشان میدهد که معروفیت آن در قدیم باورد و پس از آن ابیورد میباشد .

2- در مورد نامهای نسیایا ، نسایا ، نسا : واژه نسیایا ، نسایا ، نسا نیز نام یک جا و یک مکان میباشد و آنهم با توجه به نوع زبان و قومیت در طول زمان به نامهای مختلف تغییر شکل داده و در نهایت مربوط به یک مکان است. و لازم به ذکر است که نامهایی که مربوط به نام نسا می باشد خیلی بیشتر از واژه هایی است که در بالا آمده است بطورمثال : نیسایه – نساء – نی سی نیه – نیسا و ... که نام نسا از همه معروف تر است

3 – در مورد نامهای داراگرد ، دریجز : واژه و نامهای داراگرد و دریجز نیز با توجه به مطالب تاریخی و تغییر نامی در طول تاریخ یک مکان را نشان میدهد و علاوه بر واژه ها و نامهای فوق دارای نامهایی نیز است که بطور مثال : دارا – داراگرز – دره گز –دره جز - درگز میباشد . که همگی یک جا و یک مکان را نشان میدهد و معروفیت نامی آن در قدیم شهر دارا بوده و اکنون نام شهر درگز می باشد . شایان ذکر است که منطقه خاوران ( خابران) منطقه و دشتی را شامل میشود که شهرهای ابیورد و نسا و دارا در آن واقع شده است و هر شهر ذکر شده (ابیورد، نسا، دارا) جزئی از منطقه خاوران است. اتک و درون نیز در خاوران واقع شده بطوریکه اتک یا ایتاک یا اتی منطقه ای است که در بر گیرنده دامنه میباشد با شرح گفته پروفسور بارتولد که میگوید کلیه آبادیهای واقع در دامنه سلسله جبال خراسان را اتک میخوانند و شهرهای قدیمی و معروف انرا باورد و نسا میداند در نتیجه درگز در داخل منطقه اتک قرار دارد که با مطالعه مطالب ارایه شده پی به موقعیت آن میبریم . بطور کلی چنین نتیجه میشود که نسا و ابیورد شهرهایی است که ازهم جدا بوده وهرکدام دارای روستاها و قریه ها وشهرکهای زیادی بوده و از هم فاصله زیادی داشته است ( بیش از صد کیلومتر ) . شهر دارا در داخل منطقه ابیورد بوده و شهر درون که منطقه درونگر را منسوب به آن میدانند ، را میتوان گفت در داخل منطقه نسا واقع بوده است ونام شهر درگز فعلی ماخوذ از دارا بوده و آخرین نام آن در منطقه قبل از شهر محمد آباد درگز اکنون کهنه قلعه که به قلعه دستگرد هم معروف است میتوان نام برد . شهرستان فعلی درگز در بر گیرنده شهر دارای قدیم ( درگز) از منطقه ابیورد وشهر درون از منطقه نسا و قسمتی از اتک میباشد و در کل میتوان گفت شهرستان فعلی درگز در بر گیرنده قسمتی از منطقه نسا و ابیورد بوده که در داخل آن شهر دارا ( درگز ) و شهر درون واقع شده است . 

شهرهای نسا و ابیورد با قسمتی از منطقه آنان در قرارداد آخال (در زمان قاجار) از خاک خراسان و ایران جدا شده و در داخل خاک کشور ترکمنستان می باشد . 

نام ها و واژه های خاوران – اتک – نسا – باورد(ابیورد) – دارا ( درگز) در طول تاریخ به نامهای زیر آمده اند : 
« خاوران - خابران – خاواران - اتک – ایتاک - اتی - نیسایه – نساء – نسا – نی سه نیه – نیسا - میتری دات کرت - مهرداد کرت –نسایا - نیسایا -نسایه – پارتانیسا - پارتونیسا – درون - باورد - بابااورد – اباورد- اپاورد - ابیورد – اپیورد- پااورت – پاورت - پا اورتن - آپاوارتاکن - آپاوارتن - آپاوارتا - زاپاتنن - آپاروارتن - آپارتن – آپاراتیکن – زاپا اورتن –دارا – داراگرد - داراگرز – دریجز - دره جز - دره گز - درگز» 

مستندات و دلایل و مطالب ارائه شده مربوط به نام و موقعیت مکانی منطقه های خاوران ، اتک و شهرهای ابیورد ، نسا و دارا (درگز) که درباره ی هرکدام چندین مورد در این تحقیق آورده شده است به شرح زیر می باشد:

الف) درباره خاوران و اتک:
در برخی متون جغرافیایی تمام منطقه خراسان ، ماوراالنهر و سیستان سرزمین خاوران نامیده شده است . در این سرزمین منطقه خابران در دامنه کوههای هزار مسجد واقع بوده و از شمال به سر زمین قرا قوم ( سیاه ریگ) و از شرق به رود تجن و حدود مرو و از غرب به جلگه ترکمان محدود میشده است . دشت وسیع خابران که بعد ها در زمان هجوم ترکمان به دشت اتک ، ایتاک و یا اتی ( ولایت دامنه ای ) معروف شد . جلگه ی پهناوری است که شهر های چندی را در خود جای داده است و بطور قطع قبل از هجوم آریا یی ها جمعیت های بومی در خود داشته است ، ولی درمورد چگونگی تمدنی که در این ناحیه وجود داشته است منابع موجود اطلاعات مختصری ارائه می دهند ، زیرا تنها با هجوم آریایی ها و سکونت آن ها در اواسط هزاره ی دوم به اسامی (تورنگ تپه ) و ( شاه تپه) و ( یارم تپه) و آنو بر می خوریم که حکایت از اسکان جماعتی از اقوام آریایی در این ناحیه دارد . در دوره ی حکومت ماد ها بر نجد ایران ما با اولین شکل گیری اقوام در این مناطق رو به رو می شویم نخستین قومی که در این منطقه در صحنه ی تاریخ ظاهر شد قوم داهه یا دهه بود که بعد ها اساس دولت پارتیان را تشکیل داده اند جماعت دیگری که در این ناحیه زندگی می کردند طایفه ای از سکا ها به نام سکا های (تیز خود) بودند ودر همین زمان است که اولین شهر این منطقه که حکایت از زندگی اسکان یافته ی شهری می کند به نام ( نیسا ) پدید آمد . در دوران هخامنشی نیز اطلاعات تاریخی اندکی راجع به این سرزمین وجود دارد منابع از وجود اقوام داهه صحبت می کند و گفته می شود که کورش به دست (ماساگت ها) یا احتمالاً (سکا های تیز خود) ازبین میرود . دشت خابران در دوره ی پارتیان اهمیت سیاسی ویژه ای کسب کرد اقوام (داهه) که اساس جمعیت پارت ها را تشکیل می دادند تحرکات سیاسی خود را شروع کردن ودر مقابل مهاجمان یونانی دست به مقاومت هایی زدند ، در همین زمان است که ما به نام شهر هایی چون ( دارا) ، ( باورد) و ( نیسا ) بر می خوریم که این شهر ها با اسکان جمعیت های دامدار ومهاجر پدید آمدند ودر طول حیات ایران باستان خود نمایی کردند . دردوره ی ساسانی اطلاعات چندانی از این سرزمین نداریم نام های ( حمران دژ) ، ( نیسا ) ، ( ابیورد) در نقشه های تاریخی این دوران دیده می شود . تهاجماتی که در دوره ی ساسانی از جانب سکا ها و هیاطله روی داده ازهمین معبر صورت گرفته است . این سرزمین که در این ایام دشت خابران نامیده می شد شامل شهر هایی از جمله ( رونه ) ، ( مهنه ) ، ( نیسا ) ، ( ابیورد) و ( دارا گرز) یا درگز میشده است .که همین شهر ها در اوایل دوران اسلامی نیز وجود داشته اند.

باهجوم ترکان به دشت خابران این منطقه به نام ( دشت اتک ) شناخته شد که بقول بار تولد ( ایتاک ) به معنی ولایت دامنه ی کوهپایه است اتک به سبب مو قعیت خاصی که دارد پیوسته درمعرض تهاجمات اقوام کوچ نشین آسیای میانه بوده است و هر از چند گاه یک بار این تهاجمات زندگی را در این منطقه به خطر می انداخته است دهخدا درباره ی دشت اتک مینویسد اتک ناحیتی است از تر کستان روس در دامنه ی شمالی کوههای سرحدی بین جورس و دوشک که بر خط اهن واقعند و چون از اعمال ابیورد بوده جزء خراسان محسوب میشده است در قرن دهم و یاز دهم هجری جزء خانات خوارزم شد و پس از آن بدست ترکمانان افتاد و قبل از تصرف آن بدست روسیه حد بین خراسان و اتک دقیقا مشخص نبوده از ایامیکه ترکما نان در این منطقه اسکان یافتند این دشت به دشت قرا قوم مشهور شد این صحرا که تا سرخس و مرو امتداد می یابد بخشی از ریگستان قرا قوم می باشد که در قلمرو ترکما نان بوده است.

1 -- تحقیقات جغرافیایی تاریخ شهر های خراسان ص 199 سید حسین رییس السادات.
2 -- ریاضی غلامر ضا تحقیق در واژه خراسان نامه ی استانقدس شماره یک 1339 ص


ب) درباره نسا
*مرکز خراسان باستان یا ایالت پارت در آغاز شهر نیسایه (نسا) بوده‌است که یونانیان آن را نیسا می‌خواندند. نسا ، از جمله شهرهای تاریخی ترکمنستان است که سابقه آن به قبل از اسلام می رسد. در دوران خلافتهای اموی و عباسی و حکومتهای سامانی و غزنوی و سلجوقی ، شهر مهم و باعظمتی بوده اما با حمله مغول و سپس تیمور، رو به ویرانی نهاده و رونق خود را از دست می دهند. و یرانه های شهر باستانی نسا در پانزده کیلومتری شهر عشق آباد قرار دارد.

*ماسون ، کاوشگر شهر باستانی نسا، معتقد است ، این شهر از زمانی که مهرداد اول (171 ق م ) آن را بنا کرد تا انقراض دولت پارت آباد بود. نسا که در دوازده کیلومتری شرق عشق آباد و نزدیک روستای بَجیر قرار دارد، شامل دو بخش نسای قدیم و نسای جدید است . نسای جدید شهری محصور و دارای گورستانهای بسیار است که در اواسط قرن سوم میلادی متروک شد و نسای قدیم مشتمل بر اقامتگاه شاهی ، یک شهر محصور شامل قصرها و نیایشگاهها و آرامگاههای شاهان پارت است (بلنیتسکی ، ص 108؛ فرامکین ، ص 231). در اوستا و پارسی باستان «نی‌سایه» ، در یونانی و رومی «نی‌سه‌نیه»، در پارسی «نسا» به فتح و کسر «ن‌یان» هر دو آمده و آن در اصل به معنی آباد و آباده بوده است، این کلمه از دو جز مشتق است: نی (پیشوند به معنی : فرو پایین+ ) سی (در نهادن، نشستن، آسودن) پس نسا به معنی نشستگاه، فرودگاه ، زیستگاه، آبادی است. بنابر آنچه در متون فارسی آمده است، «شهر نسا واقع میان شهر مرو و بلخ پایتخت تیرداد، دومین پادشاه اشکانی (248 ‌214 ق.م) بوده است که این شهر در ده میلی جنوب عشق‌‌آباد واقع بوده است. در مورد این‌که نسا عنوان و نام اصلی شهر بوده است تردیدی وجود ندارد. در حالی که نام قدیمی قسمت استحفاظی، بر اساس حکاکی‌های روی خرده سفال‌ها «میتری داتکرت» به معنای محدوده جغرافیایی نسا «ساخت مهرداد» بوده است. نِسا از شهرهای باستانی ایران در خراسان بود. این شهر که پایتخت اشکانیان بود امروزه در محدوده کشور ترکمنستان قرار گرفته‌است. در زمان پارتیان (اشکانیان) ، شهر نسا از مهمترین شهرهای ایران به شمار می‌رفت و به نظر برخی مورخان، ارگ نسا، نخستین جایی بوده‌است که اشگ اول، بنیانگذار سلسله اشکانی به عنوان مرکز فرمانروایی خود برگزید. مورخان، نسا را زادگاه «پادشاهان پارت» می‌نامند. موطن پارتیان در حواشی شمال شرقی خراسان (جنوب ترکمنستان) قرار داشت. ویرانه‌های نسا در نزدیکی تپه‌های پیش از تاریخی مانند «آنو» و نزدیک عشق‌آباد، جای گرفته است که خاستگاه اجدادی سلسله اشکانیان بود. این سلسله از نژاد «اشک» می‌باشند و پس از سرداران اسکندر مقدونیایی تا زمان پادشاهی ساسانیان مدت 461 سال در ایران سلطنت کردند. پارتها در حدود سال 247 ق.م با سرنگون ساختن حاکم غاصب سلوکی، «آندراگوراس» کانون امپراتوری خود را در شمال‌شرقی خراسان بنیاد نهادند. آنان می‌بایستی برای کسب استقلال و بعدا برای کسب برتری در امپراتوری جنگزده سلوکی به نبرد ادامه می‌دادند. ابتدای تاریخ آنان نسبتا تاریک است و گرچه در روایت‌های کتبی اقامتگاه‌های فراوانی از آنان ذکر شده ولی گویا تیرداد، برادر و جانشین اشک موسس سلسله، در مستحکم کردن و احداث شهرها فعال بوده است. اسم نسایه نیز به عنوان ناحیه‌ای در متون تاریخی آورده شده که قدیمی‌ترین آنها در اوستا و کتیبه داریوش در بیستون است. براساس کتیبه داریوش منطقه عمومی کپت‌داغ، پارتیا و مرکز قدرت پارتی بوده است که تا پیش از حمله اسکندر یکی از ولایات ایران هخامنشی بوده است. نسا ، از جمله شهرهای تاریخی ترکمنستان است که سابقه آن به قبل از اسلام می رسد. در دوران خلافتهای اموی و عباسی و حکومتهای سامانی و غزنوی و سلجوقی ، شهر مهم و باعظمتی بوده اما با حمله مغول و سپس تیمور، رو به ویرانی نهاده و رونق خود را از دست می دهند. و یرانه های شهر باستانی نسا در پانزده کیلومتری شهر عشق آباد قرار دارد. پارتها )اشکانیان) در حدود سال 247 ق . م. با سرنگونی حاکم غاصب سلوکی ، آندراگوراس ، کانون امپراتوری خود را در شمال شرق خراسان بنیاد نهادند. 


نشیمنگاه اجدادی سلسله اشکانیان ، شهر نسا بوده است که امروزه در نزدیکی پایتخت ترکمنستان(عشق آباد)، ویرانه‌های آن جای گرفته است. نسا شامل دو محوطه باستانی به نامهای نسای جدید و نسای قدیم است. نسای جدید شهر بوده است و نسای قدیم قلعه ای که اقامتگاه شاهانه با کاخ و خزانه ، ادارات و پادگان و شاید یک نیایشگاه بوده است. نکته قابل توجه این است که نسای جدید بسیار قدیمیتر از نسای قدیم و حتی پیش از تاریخ مسکون بوده است ، لیکن در هنگام دایر بودن نسای جدید ، نسای قدیم متروک گردیده بود و این نامها بر آنها نهاده شد. نسای کهنه در حدود 5 کیلومتری جنوب شرقی نسای جدید قرار گرفته است. در ناحیه نسا نیز مانند تیسفون و مدائن یک مجموعه شهری وجود داشته است. این مجموعه شامل پایتخت ، یک قلعه ، شهرکهای کوچکتر، معابد‌، روستاها و املاک زمینداران بوده است.

 ویرانه‌های نسا در نزدیکی تپه‌های پیش از تاریخی مانند «آنو» و نزدیک عشق‌آباد، جای گرفته است که خاستگاه اجدادی سلسله اشکانیان بود. این سلسله از نژاد «اشک» می‌باشند و پس از سرداران اسکندر مقدونیایی تا زمان پادشاهی ساسانیان مدت 461 سال در ایران سلطنت کردند.

قلعه نسا قدیم، در 15 کیلومتری غرب عشق آباد قرار دارد و در هزاره سوم پیش از میلاد ساخته شده است. نسا پایتخت دولت پارت بوده و قصرهای پادشاهی و معابد و گنجینه جواهرات پادشاهان پارت در این قلعه قرار داشته است. در کاوش های باستانشناسی در نسا قدیم، ساختمان معابد مدور و برجی شکل کشف شده است. در 4 کیلومتری شمال نسا قدیم قلعه منصور تپه قرار دارد که احتمالا محلی برای اجرای آئین های مذهبی بوده است. در سال 224 میلادی پس از سقوط سلسله اشکانیان، این قلعه متروک شد ولی در عصر سلسله ساسانیان، فیروز پادشاه ساسانی آنرا احیا» کرد. در سال 651 میلادی نسا به قلمرو خلفای عرب ضمیمه و نسا جدید ساخته شد تا سال 1220 میلادی نسا شهری آباد و بزرگ بود که در این سال در هجوم مغول ویران گشت. پس از هجوم مغول قلعه نسا خیلی زود احیا شد، ولی عرصه نزاع ها و جنگ های مداوم بود و بالاخره در اوایل قرن نوزدهم، قصبه ترکمن های طایفه تکه، به نام باقر در این منطقه به وجود آمد. در نزدیکی نسا چند اثر تاریخی دیگر از قبیل مسجد حلیم بردی ایشان (اوایل قرن بیستم)،قلعه قل مرگن(قرن نوزدهم)قراردارد. 

یاقوت نوشته است: «نِسا شهری است در خراسان، بین آن و سرخس دو روز و بین آن و مرو پنج روز و بین آن و ابیورد یک روز و تا نیشابور شش یا هفت روز راه است‚ و سخت وبا خیز است. دانشمندان بزرگی از این شهر بر خاسته اند، که از جملة آنها ابو عبدالرحمان احمد نسائی صاحب کتاب «سُنن» است. او امام و پیشوای عصر خود در علم حدیث و یکی از پیشوایان بزرگ دینی بود.»[24] در سالهای اخیر در ناحیه نسا در نزدیکی عشق آباد واقع در کشور ترکمنستان که مقر پادشاهان اشکانی بوده ، آرشیو بزرگی محتوی اسناد مالی که بر روی پاره های سفال نوشته شده بدست آمد . این اسناد به خط آرامی و زبان پهلوی اشکانی است که نظیر آن برروی سفال در خرابه های شهر دورا اروپوس یافت شده است . دیگر ، ابنیه و گورستانهایی است که در ناحیه نسا در نزدیکی عشق آباد کشف شده و در آنها نقاشی ها و مجسمه ها و مهرها و سکه ها و لوازم زندگی مردم آن زمان یافت شده است .

ماسون ، کاوشگر شهر باستانی نسا، معتقد است ، این شهر از زمانی که مهرداد اول (171 ق م ) آن را بنا کرد تا انقراض دولت پارت (227) آباد بود. نسا که در دوازده کیلومتری شرق عشق آباد و نزدیک روستای بَجیر قرار دارد، شامل دو بخش نسای قدیم و نسای جدید است . نسای جدید شهری محصور و دارای گورستانهای بسیار است که در اواسط قرن سوم میلادی متروک شد و نسای قدیم مشتمل بر اقامتگاه شاهی ، یک شهر محصور شامل قصرها و نیایشگاهها و آرامگاههای شاهان پارت است (بلنیتسکی ، ص 108؛)

فردوسی چند جا از نسا یاد میکند و به گفته وی در زمان بهرام گور این شهر وجود داشته : 
زگرگان بیامد به شهر نسا 
یکی رهنمون پیش پر کیمیا 
بدینسان بیامد به نزدیک مرو 
نپرد بدانگونه پران تذرو 
بیاسود در مرو بهرام گور 
چوآسوده شد شاه وجنگی ستور 

در جای دیگر که مربوط به زمان پادشاهی نوشینروان است نیز واژه نسا را در شاهنامه می بینیم:
بدر بر یکی مرد بد از نسا
پرستنده و کار دار بسا


ج: درباره ابیورد و دارا (درگز)

شرح ابیورد در لغت نامه دهخدا ابیورد) اَ وَ ) (اِخ (یاقوت گوید: ایرانیان در اخبار خویش آرندکه کیکاوس زمینی را بخراسان به اقطاع باورد بن گودرزکرد و او شهری بدانجا بساخت که بنام بانی آن باورد منسوب شد. و بخراسان میان سرخس و نساء واقع است. و آنرا باورد نیز نامند و از این شهر است : ادیب ابوالمظفر محمدبن احمدبن محمدبن احمد الاموی المعاوی الشاعر و اصل او از قریه ٔکوفن یکی از قراء ابیورد است و او در هر فن از علوم امام و عارف به نحو و لغت و نسب و اخبار است و در بلاغت و انشاء صاحب یدی طولی است و در همه این دانشها او را کتاب است و شعر او سائر و مشهور است و وفات وی به بیستم ربیعالاول سال 507 هَ . ق . بود. و ابوالفتح بستی راست در مدیح او: اذاما سقی اﷲ البلاد و اهلها فخص بسقیاها بلاد ابیورد فقد اخرجت شهماً خطیراً باسعد مبرّاً علی الاقران کالاسد الورد فتی قدسرت فی سر اخلاقه العلی کما قد سرت فی الورد رائحةالورد. و فتح ابیورد بدست عبداﷲبن عامربن گریز به سال سی ویک از هجرت بود و بعضی گفته اند پیش از این سال احنف قیس این شهر را فتح کرده است . و نسبت بدان باوردی و ابیوردی است . وقتی تابع خراسان بوده فعلاً جز بلاد روس است و در قرن ششم مقر اسقف شامی بوده است . بشمال شرقی ایران از بلاد ثغری ایران و روس میان سرخس و گوگ تپه و جنوب شرقی عشق آباد. یکی از سرچشمه های رود اترک نزدیک ابیورد است و ابوعلی فضیل بن عیاض و انوری ابیوردی شاعر و ابوالمظفراحمدبن محمد اموی بدین شهر منسوبند. رجوع به انساب سمعانی و حبط 1 ص 171، 273 و حبط2 ص 137،282،318 و ترجمه تاریخ یمینی ص 130 و 152 و ذیل جامع التواریخ ص 2 و 88 و مرآت البلدان ذیل ابیورد و تاریخ مغول تألیف عباس اقبال ص467 و معجم البلدان شود.

در اثر جغرافیایی حافظ ابرو در قرن پانزدهم ابیورد از شهرها و نواحی شهری خراسان محسوب می‌شود . براساس اطلاعات به دست آمده در این اثر در ناحیه ابیورد دهها قصبه، دهکده و چند شهر قرار داشت. ابیورد اولین بار در سال 1928 توسط هیئت اکتشافی خراسان تحت سرپرستی آ.آ.سمیونف مورد تحقیق قرار گرفت. او نقشه شهر قدیم، قلاع، خرابه‌های حصار شهر و ساختمانهای روی زمین را کشید. هیئت مذکور نوشته‌های روی قبول صندوقلی را رمز‌گشایی کرد. علاوه بر آن اطلاعات باستانشاسی گرد‌آوری شده توسط اعضای هیئت بخشهای مختلف ابیورد را شرح داده است.

بدنبال هیئت خراسان د.د. یوکینیچ مهندس آبیاری نیز از منطقه ابیورد در سال 1929 بازدید نموده و یاد‌داشتهایی را درباره خرابه‌های شهر ابیورد (پشداگ) از خود بر جای گذاشته است. در سال 1947 یکی از دسته‌های یو.ت.آ.ک.ا. که عملیات اکتشافی انجام داده و تاریخ تشکیل بافت شهری از اوایل قرون وسطی تا قرن نوزدهم را تألیف کرده بود از ابیورد بازدید نمود. بر اساس توضیحات م.ی.ماسون ابیورد در اوایل قرون وسطا یک تپه است که در شمال شرق خرابه‌های پشداگ واقع شده است. بیشتر اشیاء کشف شده در روی تپه متعلق به قرون دهم – دوازدهم میلادی است. هر چند که در اینجا هم قطعات ظروف سفالی مخصوص آبیاری متعلق به قرون نوزدهم – بیستم مشاهده می‌شود. با توجه به نقشه سطحی (شماتیک) مشخص می‌شود که حصار شهر تقریباً به شکل مستطیل بوده و 42 هکتار مساحت دارد و دژ آن در وسط و نزدیک به حصار شمال شرقی قرار داشته و مساحت آن 5/10 هکتار است. چون شهر قرون وسطایی ابیورد کاملاً‌ با لایه فرهنگی دوران اخیر (قرون پانزدهم و هجدهم) در هم آمیخته است فقط به اشیاء کشف شده موجود می‌توان اکتفا نمود. از جمله در شهر ظروف سفالی قرون نهم – دوازدهم به تعداد بسیار زیاد مشاهده می‌شود. در میان سکه‌های کشف شده، سکه‌های محلی متعلق به دوران پیش‌تر نیز دیده شده‌اند. در حفاری خرابه‌های ابیورد محله‌های پیشه‌وران واقع در مناطق جنوب شرقی و شمال غربی شهر کشف شده در این محلات آثار ریمها و تراشه‌های آهن مشاهده می‌شود. در بخش مرکزی شهر و در حوالی دژ انواع اشیاء فلزی از جمله زیور آلات زنانه، زنگوله‌ها، گل کمربند‌ها (سگکها) و قطعات یراق اسب و غیره یافت شدند که گویای وجود کارگاههای مسگری و زرگری در آن منطقه است. در اراضی ابیورد چندین منبع آب، جویبار و چاه که گویای چگونگی تامین آب مصرفی شهر می‌باشد کشف گردید. بدون انجام حفاریهای باستانشناسی برخی مسائل مربوط به زندگی شهری ابیورد در قرون وسطا بدون پاسخ باقی می‌ماند. با این حال ظروف و اشیاء سفالی جالب و گوناگون و اشیاء فلزی و کنده‌‌کاریهای سکه‌ها در این شهر سیمای گذشته شهر را به عنوان یکی از مراکز مهم بازرگانی و صنعتی شمال خراسان به حد کفایت باز می‌شناساند. به احتمال قوی موقعیت جغرافیایی شهر که در تقاطع مسیر جاده‌های بازرگانی منتهی به شهرها و ولایات قرون وسطایی دامنه‌های شمالی کوپت داغ و شهرهای ایران آن زمان قرار داشت موجب توسعه آن گردیده است. علاوه بر آن ابیورد از سمت شمالی در مجاورت دشت محل اسکان قبایل کوچ‌نشین قرار داشت و بازاری مهم برای فروش تولیدات پیشه‌وران و خرید مواد خام دامپروری بود. مقدیسی، ابیورد را زیباتر از نساء دیده است در آنجا بازارها بهترند و زمین ابیورد خاصلخیز‌تر و غنی‌تر است. در تحقیقات باستانشناسی به عمل آمده وجود شبکه بزرگ جویبارها و لوله‌های سفالی کشف شده دلیل روشنی است بر رواج کشت آبی در این منطقه. به غیر از منابع تامین آب، در شهر حوضها و چاههای بزرگ نیز وجود دارد. دژ در وسط حصارهای شمال شرقی شهر قرار دارد و طرح مربع شکلی دارد که اضلاع آن 350*300 متر مربع است. دروازه دژ در نمای جنوب غربی قرار دارد. حصار آن به صورت آب شور است که بعضاً عرض آن به 5/0 متر میرسید. دژ با 20 برج استحکام یافته است. درگرداگرد دژ خندقی به عمق 5/1 متر وجود دارد و خندق در چهار نقطه با خاکریز قطع شده است.
 نوشته : پروفسور یگن آتاقایف – پژوهشکده تاریخ آکادمی علوم ترکمنستان . مترجم: عظیم‌قلی بغده 


ابیورد در منابع باستانشناسی:
ولایت ابیورد،‌ آنطور که در منبع مکتوب سده‌های میانه آورده‌اند و یا آپاوارکتیکنای عهد عتیق قسمتهای جنوبی بخش کاهکاه را در ترکمنستان معاصر در بر می‌گیرد، ویژگیهای طبیعی، اقلیمی این بخش موجب مسکونی شدن آن از ازمنه کهن گردیده است. علاوه بر آن جریان توسعه و روند بی‌وقفه بهره‌برداری ابیورد را به یکی از سکونت‌گاههای عمده خراسان در قرون وسطی تبدیل نمود. این وضعیت در آثار باستان‌شناسی و معماری واقع در اراضی مورد بحص به وضوح بسیار به تصویر کشیده می‌شود. هم‌اکنون در پرتو پژوهشهای ویژه‌ای که در اینجا از آغاز قرن بیستم بعمل آمده است، حدود 300 اثر باستانشناسی متعلق به اعصار مختلف از نئولیت تا اواخر قرون وسطی در بخش کاهکاه شناسایی شده‌اند. مقاله حاضر در نظر دارد جریان مسکونی شدن ابیورد را در گذشته مورد بررسی قرار دهد. بهمین دلیل محدوده‌های تاریخی این مقاله شدیداً محدود است و از چهار چوب قرن چهارم پیش از میلاد یعنی زمان سقوط امپراطوی هخامنشی در اثر تهاجم ارتش اسکندر مقدونی فراتر نمی‌رود. بر اساس اطلاعات بدست آمده از تحقیقات باستانشناسی آغاز آبادانی اراضی بخش کاهکاه (مناطق شمالی ولایت ابیورد) به هزاره‌های 6-5 پیش از میلاد بر‌میگردد. هم‌اکنون چهار اثر تاریخی مربوط به این دوره (قدیمی تپه،‌ منجوقلی تپه، چاغیلی تپه و قصبه واقع در نزدیکی ایستگاه راه‌آهن قاوشوت) شناخته شده است که گروه شرقی آثار تاریخی تمدن جیتون را تشکیل می‌دهد (بردیف 1969، لوله کوا 1982 و ماسون 1972). بیشتر آنها در منطقه بین‌النهرین مایناسای و چاآچاسای قرار دارد. وفور منابع آب و اراضی حاصلخیز این منطقه امکان پرداختن به زراعت، دامپروری و شکار را فراهم می‌نمود. این سه عنصر در اقتصاد مردم در عصر نئولیت محور اصلی مجموعه نظام اقتصادی، را تشکیل می‌داد که چندین هزار سال حفظ شده بود. اقتصاد زراعتی پایه‌ریزی شده بر اساس روش آبیاری خلیجی موجب حیات طولانی قصبات قدیمی می‌شده است. در کار زراعت به پرورش گندم نرم توجه خاصی مبذول می‌گردید. بخش عمده گوشت رژیم غذایی از تکثیر احشام و شکار جیران و بز وحشی و غیره تامین می‌شد. تولیدات خانگی به تهیه ظروف منقوش گچ‌بری سفالی و ابزار مختلف کار از سنگ و استخوان محدود بود. وجه تمایز معماری عصر نئولیت یکنواختی آن است که در ساخت خانه‌های یک اتاقه استاندارد با حیاط کوچک نمود یافته است. مصالح اصلی ساختمانی که در ساخت ساختمان بکار رفته، خشت به شکل بلوک و درمراحل بعدی تمدن جیتون آجر مستطیل شکل بوده است. جامعه نئولیت با اقتصاد تولیدی آن رکن اصلی پیشرفت و توسعه بعدی تمامی قبایل یکجانشین زراعت‌گر جنوب ترکمنستان در زمینه‌های معیشت، ایدئولوژی و ساختار اجتماعی درعصر پالئومتال گردید. مرحله بعدی عمران ابیورد به اعصار نئولیت و مفرغ (2-5 هزار سال پیش از میلاد) بر‌می‌گردد. آمار قصبات در مقایسه با دوره پیشین به 6 برابر افزایش می‌یابد. در همین زمان است که قریه‌های بزرگی مانند آلتین تپه در مانا (25 هکتار)، نمازگاه تپه در دوشاق (50 هکتار)،‌ییلقین لی تپه در چا آچا (20 هکتار) و قارا تپه در حوالی ایستگاه آرتیق (20 هکتار) که توسط اسلاف ما توصیف گردیده (ماسون، 1981 و 1960، کوفتین، 1956، خلوپینا، 1978، کیرچو، 1999) بوجود آمد. به موازات گسترش قصبات آمار جمعیت سراسر واحه نیز افزایش یافت. در این زمان تمرکز ارزشهای فرهنگی، مادی و معنوی در دو مرکز بزرگ قدیمی زراعت آسیای مرکزی یعنی آلتین تپه و نمازگاه تپه روی می‌دهد. بهره‌برداری از مس و مفرغ (برنز) اختراع چرخ کوزه‌گری و توسعه بعدی مهارتهای کشاورزی موجب رشد سریع در عرصه‌های پیشه‌وری، تجارت،‌ هنر و شهرسازی گردید. در اواخر هزاره چهارم و اوایل هزاره سوم پیش از میلاد بخشی از ساکنین دامنه‌های شمالی کوپت داغ و ابیورد در سه محور عمده نقل مکان می‌کنند: سارازم در سغد، شهر سوخته (سیستان ایران) و وادی کویته (پاکستان). قطعاً این توسعه طلبی نیرومند جوامع جنوب ترکمنستان در عصر انئولیت موجب بروز روند‌های همگرایی شدید گردیده است. پهنه وسیع شرق کهن که در مدار تماسهای اجتماعی و فرهنگی – اقتصادی قرار گرفته بود شامل منطقه‌ای بود که زیر‌بنای مناسبات جدید اجتماعی در آن شکل می‌گرفت آثار تاریخی متعلق به عصر انئولیت و مفرغ ابیورد که متشابهات زیادی در فرهنگ مادی و معنوی سرزمینها و مناطق همجوار دارد تائید کننده نظر فوق الذکر است. در حدود هزاره 2-3 پیش از میلاد در نتیجه تغییرات پالئوکلیماتیک هیدروگرافیک (هیدوگرافی، علم آموزش منابع سطحی – مترجم) و دموگرافیک (جمعیتی) مرکز تمدن یکجا نشینی کشاورزی جنوب ترکمنستان در مجموع از جمله ابیورد بتدریج به قسمت سفلای مرغاب قدیم (مارگیانا) منتقل می‌شود. دامنه‌های شمالی کوپت‌داغ و قصبات واقع در ان در اواسط هزاره دوم پیش از میلاد آشکارا روند آغاز بوجود آمدن دستگاههای حکومت را به نمایش می‌گذارد ولی در هزاره ششم پیش از میلاد استیلای هخامنشیان توسعه محدود تشکیلات دولت را قطع کرد. ویژگی هزاره اول پیش از میلاد ظهور نخستین امپراطوری نیرومند شرق کهن یعنی امپراطوری هخامنشی است جای پدیده‌های ارتجاعی مربوط به یورشهای کشور‌گشایی داریوش را بتدریج تغییرات مثبت می‌گیرد که در افزایش سریع آمار آثار تاریخی این دوره مشاهده می‌گردد. هم اکنون بیش از 60 قصبه منسوب به دوره مذکور در اراضی شمال ابیورد شناسایی گردیده است. مطالعه توپوگرافی (کیفیت اراضی) این آثار تاریخی تائید کننده آن است که از نظر تیپولوژی آنها به املاک روستایی و قلعه‌های کوچک متمرکز در امتداد منابع آب تقسیم می‌شوند. ولی با توجه به مقدار کافی اراضی کشاورزی مناسب این قصبات بطور مناسب در سراسر ولایت ابیورد پراکنده شده‌اند. اصلی‌ترین جنبه این عصر آن بود که ابیورد تنها از قرون 5-6 پیش از میلاد به عنوان یکی از ساتراپهای (ساتراپ – والی تام الاختیار در حکومتهای فارسی قدیم را گویند – مترجم) امپراطوری هخامنشی وارد عرصه تاریخ جهان شد.
 نوشته : اوده مرادف.ب.ن مترجم: مرضیه اونق 

 ابیورد از شهرهای کهن ایران که در شمال خراسان، بر دامنه شمالی کوههای هزار مسجد نهاده بوده و شیب آن به سوی صحرا کشیده می شده است. بارتولد نوشته که: در نزدیکی ابیورد کهنه، روستایی است که آن نیز در گذشته ابیورد خوانده می شد و اکنون پشتک نامیده می وشد. از ابیورد در منابع مختلف اسلامی، رومی و ارمنی سخن بسیار به میان آمده و در مجموع چنین بر می آید که ابیورد از مناطق استوار مرزی بوده و همچون پاسگاهی در برابر یورشهای مهاجمان دشتهای داخلی آسیا عمل می کرد. یزدگرد دوم ساسانی نیز برای جلوگیری از یورش مهاجمان دژ شهر یزدگرد را در همان نواحی بنا نهاد. پس از او پیروز، در نزدیکی ابیورد دژ شهر پیروز را ساخت. از منابع مختلف برمی آید که ابیورد ناحیه ای وسیع را در بر می گرفته و از دیرباز شناخته بوده است و در دوره ساسانی ابیورد خراج گذار ساسانی بود، و فرمانروایش را بهمنه می گفتند. چون اعراب به ابیورد تاختند، بهمنه حکمران ابیورد در برابر پرداخت چهارصد هزار درهم اعراب را از تسلط بر ابیورد بازداشت به نوشته طبری ابومسلم در ۱۳۹ه.ق پس از شوریدن بر تیمویان به ابیورد رفت و مدتی در این شهر مانند طاهریان و آنگاه صفاریان و سپس سامانیان بر شهر ابیورد و نواحی دست یافتند. پس از فروپاشی حکومت سامانیان، مدتی صحرانشینان آسیای میانه برخراسان سخت تاختند گرفتند تا اینکه در ۴۰۸ ابیوردیان به محمود غزنوی شکایت بردند و از فساد ترکمانان نالیدند و به گفته گرویزی در ۴۱۹ محمود مدتی از ترکمانان به ابیورد تاختند تا این که در۴۳۰ نسا و ابیورد به ترکمانان واگذار شد، مشروط بر اینکه به مسلمانان آزاری رسانده نشود. در ۵۴۸ ه.ق یکی از امیران سلطان سنجر به نام ابوالمؤید بر نسا و ابیورد، طوس و نیشابور فرمان می راند تا اینکه تولی پسر چنگیز مغول بر ابیورد تاخت و آنرا ویران کرد. در روزگار زوال دولت ایلخانی ابیورد زیر فرمان ارغوان خان و جانشینانش بود تا اینکه تیمور در۷۸۳ بر حصار قهقهه دست یافت و ابیورد را که به ویرانه هایی تبدیل شده بود بازسازی کرد به طوری که در ۸۰۷ ابیورد شهری بزرگ بود. ابیورد و نواحی اطراف آن تا روزگار شاه اسماعیل صفوی (۹۰۷-۹۳۰ ه.ق) در تصرف ایران بود اما دیری نگذشت که بر ابیورد تاختند تا سرانجام شاه عباس اول در ۱۰۰۹ ابیورد را از چنگ ازبکان و دیگر مهاجمان به در آورد و شاه عباس حدود ۴۵۰۰ نفر از مردم افشار بدین سامان کوچانید با این حال پس از مدتی ازبکان بر ابیورد تاختند تا این که نادرشاه در ۱۱۵۳ ه.ق بر ابیورد دست یافت و آن را ضمیمه خاک ایران کرد. پس از نادر ابیورد و نواحی اطراف آن از تبعیت ایران بدر آمد و سرانجام در تابعیت امپراتوری روسیه قرار گرفت. هم اکنون ویرانه های ابیورد در ۱۱۷ کیلومتری عشق آباد نهاده است

 اَبیوَرد نام‌های دیگر: اباورد، باورد) از شهرهای کهن ایران در شمال خراسان، بر دامنه شمالی کوه‌های هزار مسجد است. مکان ابیورد را نیز میان نسا و سرخس یا نسا و مرو دانسته‌اند، صاحب کتاب المسالک و الممالک می‌نویسد: «از مرو تا باورد شش مرحله است.»

ژوستن ( سده 2 پ . م ) محل شهردارا را در دامنه کوه زاپاتنن و پلین ،‌ دانشمند رومی ( سده 1 پ . م ) در دامنه کوه آپاوارتن دانسته اند . ژوستن ،‌آپاروارتن ، کوه ابیورد که در گذشته باورت / بااورت و سپس باورد می گفتند ، دانسته است . دایرة المعارف اسلامی ،‌ ابیورد را سرزمین نیاکان اشکانی و محل شهر دارا را در آن جا تعیین کرده است . بنابراین بایستی شهر « دارا » در دامنه کوههای درگز قرار داشته باشد.

 ایزیدو رشارا کسی محل شهر دارا را در شمال پارتیا تعیین میکند و به آن نام آپاوارتنن میدهد. پلین دانشمند رومی محل شهر دارا را در دامنه کوه آپاوارتن تعیین میکند. ژوستن ، آپاوارتن را کوه ابیورد میداند .دائره المعارف اسلامی ، ابیورد را سرزمین نیاکان اشکانی دانسته و جای شهر دارا را در آنجا میداند.

در صفحه 19 کتاب خاوران گوهر ناشناخته ایران چنین آمده است : قدیمترین و نخستین شهر این منطقه نیسایا بوده که بعدا به نسا معروف و بیشتر در تاریخ و جغرافیا توام با شهر مجاور و باستانی خود باورد ( نسا و باورد ) یا ( نسا و ابیورد ) و سپس ( نسا و درون و باورد ) آورده شده است.

بعضی از محققان این چنین اظهار نظر کرده اند که قلعه داراگرد در زمان ساسانیان مرکز روحانیون زرتشتی و دارای ضرابخانه بوده است ،‌ در اواخر قرن اول هجری قمری سکه ضرب شده است . حدود منطقه ابیورد در این زمان از سرخس تا نسا گسترده بوده است . این سرزمین که در انتهای دشت قراقوم بر سر راه قبایل مختلف مهاجم دشتهای داخلی آسیا در ابتدای اولین خطه جلگه های حاصلخیز خراسان قرار گرفته است ،‌ بنابر موقعیت طبیعی و نظامی از دیر باز محل کشمکشها و زد و خوردهای اقوام مختلف بوده است . با سقوط سامانیان دفاع ولایات شمالی ایران در برابر حملات چادر نشین ها به سستی گرائید و هجوم صحرا نشینان آسیای مرکزی به خراسان فزونی گرفت . به روزگار سلطان محمود غزنوی ترکمانان ( غزان ) به منطقه نسا و ابیورد هجوم آوردند و در این شهرها سکنی گزیدند و ترکی شدن این نواحی آغاز گردید . به روزگار چنگیز ، پسرش « تولی » ابیورد را تصرف کرد و به نهب و تاراج اهالی پرداخت و آن شهر زیبا را که در آن عالمی از عمارات موج می زد با خاک یکسان نمود و اکثر مردم را از دم تیغ گذراند . این شهر با این همه عظمت و بزرگی پس از هجوم مغولان و بعد از او تیمور رونق خود را از دست داد و از اواخر قرن هشتم که شهرها و آبادیهای این منطقه مورد تجاوز و اشغال ازبکان قرار گرفت دوران قدرت آن شروع گردید . در اوایل عصر افشاری ساختن مسجد بزرگی در مولود آباد ( زادگاه نادر ) و برخی ساختمانها در شهر نشانی از گسترش و رونق درگز می باشد ،‌ ولی ویرانی هایی که ناشی از تهاجمات اقوام همسایه بود ،‌ همراه با عدم توجه حکومت مرکزی وخصوصاً جدایی قسمت آباد و تاریخی آن ( با 9 هزار خانوار جمعیت و 24 شهرک و روستا ) و واقع شدن آنان در کشور ترکمنستان که شامل ابیورد و نسا و قسمتی از مناطق آنان می باشد.

گزارش هواشناسی شهرستان درگز:  گزارش هواشناسی درگز به صورت هفتگی هر هفته روز جمعه در این سایت منتشر خواهد شد - موقعیت آب و هوایی درگز در هفته آینده -  امروز جمعه به تاریخ   0602۱۳۹۲



✓ شنبه: متوسط دما در روز برابر است با 25 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز شنبه آفتابی و صاف گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 12 درجه و آسمان ابری و احتمال بارش های جزئی و پراکنده خواهد بود.


✓ یکشنبهمتوسط دما در روز برابر است با 23 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز یکشنبه صاف و آفتابی گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 10 درجه و آسمان شهرمان همچون روز صاف و بدون ابر خواهد بود.


✓ دوشنبهمتوسط دما در روز برابر است با 27 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز دوشنبه صاف و بدون ابر گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 14 درجه و آسمان صاف تا کمی ابری و بدون باران خواهد بود.


✓ سه شنبهمتوسط دما در روز برابر است با 29 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز سه شنبه به صورت صاف و آفتابی گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 14 درجه و هوا صاف و مهتابی خواهد بود


✓ چهارشنبهمتوسط دما در روز برابر است با 31 درجه سانتیگراد و در طول روز چهارشنبه مججدا هوا صاف و آفتابی خواهد بود. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 15 درجه و آسمان نیز صاف و بدون ابر است


✓ پنج شنبهمتوسط دما در روز برابر است با 33 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز پنج شنبه کاملا ابری گزارش شده است و در طول شب متوسط دمای هوا 17 درجه خواهد بود اما آسمانی کاملا ابری را تجربه خواهیم کرد


✓ جمعه: متوسط دما در روز برابر است با 33 درجه سانتیگراد و آب و هوا در طول روز آسمان صاف و بدون ابر گزارش شده است و در شب دمای هوا 16 درجه خواهد بود و در آسمان نیز صاف و مهتابیست



صفحه اختصاصی گزارش هواشناسی شهرستان درگز

به گزارش زیرمیزی،با آموزش زیر می توانید به راحتی در گلوگل ادوردز به صورت رایگان تبلیغ کنید.

برای دیدن آموزش تبلیغات رایگان در گوگل،به ادامه مطلب مراجعه کنید…

 

آموزش ایجاد اکانت وریفای شده و ساخت تبلیغ در گوگل ادوردز: 
شما اگه یه آدرس جی میل داشته باشین میتونین خیلی راحت یه اکانت وریفای شده در ادوردز واسه خودتون درست کنید،هر کسی میتونه داشته باشه و خودش تبلیغ کنه.اصلاً کار سختی نیست، آموزش کامل ساخت اکانت ادوردز و نحوه ایجاد تبلیغ بهینه رو در این آدرس میتونید ببینید(هم فیلم و هم نوشتار) لطفاً تمام مطالب این سایت رو بخونید چون فوق العاده موثر هست در ایجاد تبلیغ:
http://www.iradwords.com/26
آموزش استفاده از کوپن رایگان گوگل ادوردز:
بعد از اینکه اکانت رو ساختین میتونید خیلی راحت از کوپن های رایگان گوگل واسه تازه وارد ها استفاده کنید،خیلی ها دارن این کوپن های رایگان رو میفروشن.کافیه روی این لینک کلیک کنید: https://services.google.com/fb/forms/adwordscoupon/ 
مشخصاتی روکه خواسته پر کنید و منتظر باشین تا کوپن رو واستون میل کنه گوگل(واسه من تقریباً ۱ ساعت بعد اینکه مشخصات رو پر کردم فرستاد).حتماً یادتون باشه قبل از ارسال فرم از وی پی ان یا فری گیت استفاده کنید،و اینکه واسه هر آی پی یه کوپن فرستاده میشه.بعد وارد اکانتتون بشین روی billing کلیک کنید،اونجا روی more action و بعد روی coupon کلیک کنید.یه صفحه باز میشه که ازتون میخواد کوپنی که دارین رو وارد کنید،کدی که دریافت میکنید رو عیناً کپی پیست کنید توی اون قسمت و روی accept کلیک کنید.میبینید که اکانتتون ۷۵ دلار(یا هر واد پولی که انتخاب کردین) شارژ میشه.به همین راحتی
خیلی از دوستان دیدم نوشتن که این کوپن های رایگان واسه تبلیغ در گوگل فارسی کارایی نداره،باید بگم این کوپن ها هیچ فرقی با کردیت اصلی ندارن و تبلیغ در گوگل فارسی هیچ ربطی به کردیت یا کوپن نداره.تمام سایت هایی که تبلیغ توی گوگل فارسی انجام میدن از یه ترفند استفاده میکنن که اونو خدمتتون عرض میکنم:
آموزش تبلیغ در گوگل فارسی:
بعد اینکه آموزش افتتاح حساب و ایجاد تبلیغ رو از سایتی که بالا گذاشتم خوندین،وقتی دارین تبلیغتون رو میسازین یه قسمت هست که ازتون location (کشوری که میخواین تبلیغتون اونجا نمایش داده بشه) میخواد،چون ایران تحریم هست نمیتونید ایران رو انتخاب کنید.ترفندی که تمام این دوستان تبلیغات چی استفاده میکنن اینه که میان توی قسمت انتخاب کشور all countries(تمام کشورها) رو انتخاب میکنن بعد میان همه رو exclude میکنن،یعنی تبلیغ واسه تمام کشور هایی که توی لیست گوگل هستن نمایش داده نشه.چه اتفاقی می افته؟تبلیغتون فقط توی کشور هایی که توی لیست گوگل نیستن نمایش داده میشه مثل : ایران،کره شمالی،کوبا و ۱-۲ کشور دیگه.اینه ترفنده تبلیغ توی گوگل فارسی
آموزش exclude کردن کشورها از لیست گوگل:در قسمت location یه بخش هست بنام advance search،روی اون کلیک کنید.یه صفحه واستون باز میشه که سمت چپش نقشه هست و سمت راستش بخش search کردن کشورها،توی نوار سرچ اسم یه کشور رو تایپ کنید.مثلاً افغانستان،روبروی هر کشوری سه گزینه وجود داره: add lexclude l nearby
شما بیاین روی exclude روبروی افغانستان کلیک کنید،میبینین که توی نقشه یه شی پرچم مانند نصب میشه روی افغانستان و به رنگ قرمز در میاد و اسمش به لیست پایین صفحه اضافه میشه،شما با اینکار به گوگل میگین تبلیغ منو توی این کشور نمایش نده.شما باید این کار رو واسه تمام کشور ها انجام بدین تا توی نقشه همه کشور ها پرچم بخورن و به رنگ قرمز در بیان،اگه بخواین تک تک اینکارو بکنید خیلی زمان بره.هر کشوری که exclude کردین روی nearby اون کشور کلیک کنید،گوگل میاد کشورهای همسایه اون کشور رو واستون لیست میکنه و شما باید تک تک روی exclude هر کشور کلیک کنید.یه نکته اینکه بعد اینکه nearby رو زدین گوگل تمام شهر ها و منطقه ها و کشور های همسایه رو نمایش میده.اینطوری کارتون سخت میشه چون شما باید فقط کشور ها رو exclude کنید،واسه اینکه فقط کشور ها رو نمایش بده یه قسمت هست بنام nearby location که رو show all قرار داره.شما بیاین اونو روی country قرار بدین،اینطوری وقتی nearby یه کشور رو میزنید فقط کشور های همسایش رو نشون میده.
امیدوارم به دردتون بخوره و دیگه الکی پولتون رو به این سایت های تبلیغاتی ندین
این یه نمونه تبلیغ گوگل فارسی هست که من آزمایشی روی یه وبلاگ انجام دادم:
توی گوگل تایپ کنید “پیش بینی مسابقات فوتبال”
میبینید که وبلاگ : www.bwinner.mihanblog.com در صفحه اصلی و بالای صفحه نمایش داده میش.

بازنشر:زیرمیزی دات کام

گزارش هواشناسی شهرستان درگز:  گزارش هواشناسی درگز به صورت هفتگی هر هفته روز جمعه در این سایت منتشر خواهد شد - موقعیت آب و هوایی درگز در هفته آینده -  امروز جمعه به تاریخ   30۰۱ ۱۳۹۲

 


✓ شنبه: متوسط دما در روز برابر است با 25 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز شنبه ابری گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 12 درجه و آسمان ابری خواهد بود.


✓ یکشنبهمتوسط دما در روز برابر است با 31 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز یکشنبه صاف تا کمی ابری گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 16 درجه و آسمان شهرمان همچون روز صاف تا کمی ابری خواهد بود.


✓ دوشنبهمتوسط دما در روز برابر است با 27 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز دوشنبه صاف تا کمی ابری گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 14 درجه و آسمان صاف تا کمی ابری و بدون باران خواهد بود.


✓ سه شنبهمتوسط دما در روز برابر است با 24 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز سه شنبه به صورت کاملا بارانی گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 14 درجه و شدت باران افزایش خواهد یافت...


✓ چهارشنبهمتوسط دما در روز برابر است با 27 درجه سانتیگراد و در طول روز چهارشنبه بارش باران روز سه شنبه ادامه خواهد داشت اما از شدت آن کاسته خواهد شد. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 15 درجه و آسمان نیز صاف تا کمی ابری خواهد بود.


✓ پنج شنبهمتوسط دما در روز برابر است با 22 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز پنج شنبه کاملا ابری گزارش شده است و در طول شب متوسط دمای هوا 13 درجه خواهد بود اما آسمانی کاملا ابری را تجربه خواهیم کرد


✓ جمعه: متوسط دما در روز برابر است با 27 درجه سانتیگراد و آب و هوا در طول روز آسمان صاف تا کمی ابری گزارش شده است و در شب دمای هوا 11 درجه خواهد بود و در آسمان نیز صاف تا کمی ابری گزارش شده است


صفحه اختصاصی گزارش هواشناسی شهرستان درگز

در وصف شهید در خون غلتیده // امیر سپهبد شهید علی صیاد شیرازی
گروه مرزبانی – شهادت امیر سپهبد شهید صیاد شیرازی شهیدی مرزنشین از خطه خراسان رضوی گرامی باد.

،امیر سپهبد "علی صیاد شیرازی" فرمانده اسبق نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران وعضو شورای عالی دفاع بوده است .او متولد روستای کبود شهرستان درگز در استان خراسان رضوی می باشد. .وی یکی از فرماندهان جنگ ایران و عراق بود. صیاد شیرازی پس از 32سال خدمت در یگانهای مختلف نیروی زمینی ارتش در تهران مقابل درب منزلش ، به دست نیروهای مسلح سازمان مجاهدین خلق ،ترور شد.

موقعی که ندای رهبر کبیر انقلاب را لبیک گفتی وبه جنگ حق علیه باطل هشت سال دفاع مقدس پای نهادی جام شهادت در دست داشتی .وچه روزها و شب ها که بی محابا ،بر دل دشمنان تاختی و خوار وذلیلشان کردی.

چه رنجها و سختیها تحمل کردی تا یک وجب از خاک میهنمان به دست مزدوران و از خدا بی خبران نیفتد.دل دریایی داشتی ،ایمان قوی،مهربانیت حد و حصر نداشت ،در شجاعت مرد عمل بودی ودر اوج عرفان تن فولادی و اراده محکمت بی ارتباط به زادگاه کبود گنبد درگز نیست .به واقع روحت در جسم خاکیت نمی گنجد .ودر یک کلام افلاکی بودی .بی شک ،بی شک طلوع و فجر وغروب سرخ فلق به یاد عزیزانی چون تو شیرین است.همان لحظات عالی استجابت دعا ،تویی که از جان گذشتی و جانان رسیدی .دوستان مجروح و جانباز و برادران دینی و خونیت از تو به نیکی یاد می کنند . وبا دیدن گل سرخ لا له ،اشک در چشمانت برق می زدند ،آرام وقرار نمی شناسند واز فراغت دلگیرند .

بهار و خزان زندگی برایت بوی جبهه می داد.پرپر شدن همسنگرانت ،آرزوی شهادت را در دل تو علی دو چندان می کرد .چه عاشقانه خانه تکانی دل کردی و درست بعد از بیست و یک روز زمستان سرد سال هفتاد وهشت ،شربت شهادت را نوشیدی و پا به بهار جاودانگی در عالم ملکوت نهادی .و چه زودتر از این جهان رخت بستی در حالی که پنجاه وپنج بیشتر نداشتی .کاش میشد شهادت را که آرزوی یک عمرت بود تبریک می گفتم .

مرکزاطلاع رسانی فرماندهی مرزبانی استان خراسان رضوی.

شاید از این درد و غم آریم یکی بودن به یاد
شاید آرد فاجعه در میهن ما اتحاد

گزارش هواشناسی شهرستان درگز:  گزارش هواشناسی درگز به صورت هفتگی هر هفته روز جمعه در این سایت منتشر خواهد شد - موقعیت آب و هوایی درگز در هفته آینده -  امروز شنبه به تاریخ   23۰۱ ۱۳۹۲

 


✓ شنبه: متوسط دما در روز برابر است با 31 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز شنبه ابری گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 17 درجه و آسمان ابری خواهد بود.


✓ یکشنبهمتوسط دما در روز برابر است با 24 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز یکشنبه کاملا بارانی گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 15 درجه و آسمان شهرمان نسبت به روز بیشتر بارانی خواهد بود.


✓ دوشنبهمتوسط دما در روز برابر است با 20 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز دوشنبه ابری گزارش شده است و درطول روز باران هایی را نیز خواهیم داشت. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 11 درجه و آسمان کاملا ابری و بدون باران خواهد بود.


✓ سه شنبهمتوسط دما در روز برابر است با 24 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز سه شنبه آفتابی تا کمی ابری گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 11 درجه و آسمان صاف تا کمی ابری خواهد بود.


✓ چهارشنبهمتوسط دما در روز برابر است با 27 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز چهارشنبه آفتابی و کمی ابری گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 6 درجه و آسمان نیز ابری و در ساعاتی بارانی خواهد بود.


✓ پنج شنبهمتوسط دما در روز برابر است با 18 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز پنج شنبه آفتابی تا کمی ابری گزارش شده است و در طول شب متوسط دمای هوا 5 درجه خواهد بود اما آسمانی کاملا مهتابی را تجربه خواهیم کرد


✓ جمعه: متوسط دما در روز برابر است با 22 درجه سانتیگراد و آب و هوا در طول روز آسمان ابری گزارش شده است و در شب دمای هوا 9 درجه خواهد بود و در آسمان نیز ابری گزارش شده است


صفحه اختصاصی گزارش هواشناسی شهرستان درگز

سیدنا عمر بن خطاب میفرماید :

نحن قوم أعزنا الله بالإسلام فإن إبتغینا العزة بغیره أذلنا الله .


ما قومی هستیم که الله با اسلام ما را عزت داد ؛ پس اگر عزت را در چیزی غیر از آن بجوییم ، الله ذلیلمان میکند...

___________________________________

آیا میدانید این تصویر مربوط به کجا و چه مراسمی است؟؟!!

این پرچم ، پرچمی است که در جنگ العقاب در اندلس ، در دست مسلمانان بود....

اما بعد از پایان جنگ و پس از شکست مسلمانان ، این پرچم نیز به عناون غنیمت به دست صلیبیان افتاد ....

از آن روز به عنوان یادآوری پیروزیشان به مسلمانان ، در یک روز ویژه این پرچم را توسط چند سرباز در چند جای شهر میگردانند...

__________________________________________

جای تاسف است که آنها به مناسبت گرامیداشت پیروزیشان بر مسلمانان جشن بر گزار میکنند و ما نیز برای پیروزی آنان در جاهای مختلف زندگیشان جشن میگیریم و خوشحالی میکنیم ، علی الخصوص در دنیای ورزش....


به همین خاطر است که فراموش کردن تاریخ ، باعث ذلت خواهد شد...


از کجا به کجا رسیدیم؟!


گزارش هواشناسی شهرستان درگز:  گزارش هواشناسی درگز به صورت هفتگی هر هفته روز جمعه در این سایت منتشر خواهد شد - موقعیت آب و هوایی درگز در هفته آینده -  امروز شنبه به تاریخ   16۰۱ ۱۳۹۲

 

گزارش هواشناسی درگز

✓ شنبه: متوسط دما در روز برابر است با 28 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز شنبه آفتابی تا کمی ابری گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 13 درجه و آسمان صاف تاکمی ابری خواهد بود.


✓ یکشنبهمتوسط دما در روز برابر است با 29 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز یکشنبه آفتابی گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 12 درجه و آسمان شهرمان صاف تا کمی ابری خواهد بود.


✓ دوشنبهمتوسط دما در روز برابر است با 30 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز دوشنبه صاف تا کمی ابری گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 15 درجه و آسمان کاملا صاف خواهد بود.


✓ سه شنبهمتوسط دما در روز برابر است با 34 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز سه شنبه آفتابی و صاف گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 17 درجه و آسمان صاف و مهتابی خواهد بود.


✓ چهارشنبهمتوسط دما در روز برابر است با 33 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز چهارشنبه آفتابی و صاف گزارش شده است. و در طول شب نیز متوسط دمای هوا 16 درجه و آسمان صاف و مهتابی خواهد بود.


✓ پنج شنبهمتوسط دما در روز برابر است با 28 درجه سانتیگراد و آسمان در طول روز پنج شنبه آفتابی تا کمی ابری گزارش شده است اما به مرور زمان مقدار ابرها بیشتر خواهد شد و در طول شب متوسط دمای هوا 15 درجه خواهد بود اما آسمانی کاملا بارانی را تجربه خواهیم کرد


✓ جمعه: متوسط دما در روز برابر است با 22 درجه سانتیگراد و آب و هوا در طول روز با بارش های پراکنده گزارش شده است و در شب دمای هوا 12 درجه خواهد بود بارندگی های پراکنده تا پایان ساعات این روز ادامه خواهد داشت.


صفحه اختصاصی گزارش هواشناسی شهرستان درگز

راهنمای سایت تبلیغات دامنه ها مطالب سایت
راهنمای استفاده از سایت خبری شهرستان درگز - لطفا توجه کنید

شما می توانید با کلیک روی هرکدام از تکمه های بالا و همینطور تکمه هایی که در پایین همین جدول تهیه شده است، راهنمایی هایی را در مورد استفاده بهتر از این سایت دریافت کنید.

دوستان عزیز! لازم به ذکر است

این سایت در تاریخ 1387/07/29 ایجاد شده است و از آن زمان تا کنون در شرایط و موقعیت های مختلف به انتشار اظهارات و مواضع خود ادامه داده است. امید است تا با عنایت خداوند بزرگ و همگامی شما بازدیدکنندگان گرامی بتوانیم این صفحه را همچون گذشته زنده و سربلند نگاه داریم. چنانچه از این وبلاگ به اندازه و حد خودش راضی بودید لطفا آن را به همشهریان دیگر نیز معرفی بکنید.

بــا درود فراوان
انجمن گفتگو هواشناسی تبادل لینک خرید اینترنتی


درگز شهری کوچک اما بزرگ

گزارش هواشناسی درگز: گزارش هواشناسی درگز به صورت هفتگی هر هفته روز جمعه در این سایت منتشر خواهد شد - موقعیت آب و هوایی درگز در هفته آینده -  امروز شنبه به تاریخ ۰۹ \ ۰۱ \ ۱۳۹۲

 


قابل توجه دوستان باشد که این گزارشات دما در طول روز و شب همگی متوسط دما و موقعیت آب و هواییست و در طول تاریخ مورد اشاره هوا متغیر خواهد بود و دمای هوا معمولا از چیزی که اینجا گزارش می شود ممکن است کمی کمتر و یا بیشتر باشد. چرا که همینطور که در ذیل آمده است ما متوسط اینجا قرار می دهیم.


گزارش هواشناسی درگز

 

 شنبه: متوسط دما در شب ۱۱ درجه سانتیگراد خواهد بود و ما در شب این روز هوایی بارانی را تجربه خواهیم کرد و در این روز متوسط دما در طول روز ۲۴ درجه خواهد بود که طبق گزارش هواشناسی در روز شنبه ما بارندگی های پراکنده ای را خواهیم داشت و این بارندگی ها در شب شدت خواهند گرفت.

 

 یکشنبه: متوسط دما در شب ۷ درجه گزارش شده است و احتمالا ما در شب یک شنبه هوایی ابری داشته باشیم اما متوسط دما در طول روز ۱۸ درجه خواهد بود. و در طول روز بارندگی های کم و پراکنده ای نیز گزارش شده است.

 

 دوشنبه: متوسط دما در شب ۷ درجه و متوسط دما در طول روز ۲۰ درجه خواهد بود. در روز دوشنبه در طول روز هوایی صاف و بهاری و در طول شب نیز همچنین آسمانی مهتابی و آب و هوایی بهاری را تجربه خواهیم کرد

 

 سه شنبه: متوسط دما در شب ۸ درجه و متوسط دما در روز ۲۲ درجه خواهد بود. و در روز سه شنبه هفته آینده شهرستان درگز آسمان درگز در طول روز و شب کاملا صاف و بدون ابر گزارش شده است

 

 چهارشنبه: متوسط دمای شب ۷ درجه و متوسط دمای هوای روز ۲۴ درجه پیش بینی شده است. طبق گزارش هوا شناسی ما در طول روز چهارشنبه نیز در شب و روز هوایی کاملا صاف و بدون ابر خواهیم داشت

 

 پنج شنبه: متوسط دمای شب ۱۰ درجه خواهد بود و متوسط دمای روز ۲۴ درجه تخمین زده شده است. در پنج شنبه هفته آینده در طول روز و همچنین شب آسمان درگز مجددا صاف و بدون ابر خواهد بود

 

 جمعه: متوسط دمای شب ۱۲ درجه پیش بینی شده است و متوسط دما در طول روز ۲۶ درجه سانتیگراد خواهد بود. در این روز هوا در طول روز مجددا بدون ابر و بارش است اما در شب آسمان درگز ابرهای تازه را به خود خواهد دید


صفحه اختصاصی گزارش هواشناسی شهرستان درگز

گزارش هواشناسی درگز: گزارش هواشناسی درگز به صورت هفتگی هر هفته روز جمعه در این سایت منتشر خواهد شد - موقعیت آب و هوایی درگز در هفته آینده -  امروز شنبه به تاریخ 25. 12. 1391

 

قابل توجه دوستان باشد که این گزارشات دما در طول روز و شب همگی متوسط دما و موقعیت آب و هواییست و در طول تاریخ مورد اشاره هوا متغیر خواهد بود و دمای هوا معمولا از چیزی که اینجا گزارش می شود یا کمتر و یا بیشتر است. چرا که همینطور که در ذیل آمده است ما متوسط دما را اعلام می کنیم.


گزارش هواشناسی درگز

 

 شنبه: متوسط دما در شب 6 درجه سانتیگراد و متوسط دما در روز 23 درجه خواهد بود. در روز اول هفته آینده در شهرستان درگز طبق گزارش سایت هواشناسی طی روز و شب آسمان صاف تا کمی ابری خواهد بود.

 

 یک شنبه: متوسط دما در شب 10 درجه و متوسط دما در طول روز 19 درجه خواهد بود. در یک شنبه هفته آینده در طول روز هوا آفتابی و در طول شب هوا کاملا ابری گزارش شده است

 

 دوشنبه: متوسط دما در شب 15 درجه و متوسط دما در طول روز 25 درجه خواهد بود. در روز دوشنبه در طول روز هوایی صاف تا کمی ابری خواهد بود و در طول شب هوا کاملا ابری و بدون بارش گزارش شده است

 

 سه شنبه: متوسط دما در شب 6 درجه و متوسط دما در روز 19 درجه خواهد بود. در روز سه شنبه هفته آینده شهرستان درگز آسمان درگز در طول روز و شب کاملا ابری به همراه بارش باران گزارش شده است که این باران ها در شب شدت بیشتری خواهند گرفت

 

 چهارشنبه: متوسط دمای شب 4 درجه و متوسط دمای هوای روز 11 درجه پیش بینی شده است. طبق گزارش هوا شناسی ما در طول روز چهارشنبه هوایی کاملا ابری به همراه بارش های پراکنده و در شب آسمانی ابری را پشت سر خواهیم گذارد

 

 پنج شنبه: متوسط دمای شب 10 درجه خواهد بود و متوسط دمای روز 22 درجه تخمین زده شده است. در پنج شنبه هفته آینده در طول روز و همچنین شب آسمان درگز ابری گزارش شده است اما در گزارش هواشناسی گزارشی از بارش باران و یا برف نیست.

 

 جمعه: متوسط دمای شب ۱۲ درجه پیش بینی شده است و متوسط دما در طول روز ۲۲ درجه سانتیگراد خواهد بود. در این روز پایانی هفته آینده هوای درگز در شب و روز آفتابی و تا کمی ابری خواهد بود که احیانا در ساعاتی از روز و شب ابرهای سیاه آسمان را کاملا خواهند پوشاند

 

صفحه اختصاصی انتشار اخبار هواشناسی درگز

کوتاه کردن آدرس صفحات سایت: آدرس کوتاه تکنیکی مورد پست وب نویسان امروز است که باعث می شود آدرس های بلند و طولانی به عباراتی کوتاه و جمع و جور تبدیل شوند.

 آدرس کوتاه، تکنیکی برای دستیابی به صفحات مختلف، با آدرس‌های کوتاه‌تر، علاوه بر آدرس اصلی است. برای مثال اینآدرس اصلی و این آدرس کوتاه شده (که به آدرس اصلی اشاره دارد) را با هم مقایسه کنید.

کاهش اندازه‌ی پیوندها باعث اشتراک گذاری راحت‌تر آنان می‌شود. سعی کرده‌ام ۱۹ سرویس‌دهنده، از بهترین سرویس‌دهندگان آدرس کوتاه رایگان در سراسر وب را گردآوری کنم. همچنین تلاش شده است سرویس‌های برتر، بدون نیاز به عضویت و همچنین قابل دسترسی در کشورمان را لیست کنم. اگر از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنید، حتما به این سایت‌ها برای کوتاه کردن آدرس‌هایتان نیاز خواهید داشت.

۱- ۳ly

 

3ly

آدرس‌های بلند را توسط کوتاه‌ترین سرویس‌دهنده‌ی آدرس‌های کوتاه در جهان، تنها با ۳ حرف کوتاه کنید! در این سرویس توانایی استفاده از کلمات کلیدی برای آدرس‌دهی هم فراهم شده است. به این ترتیب به ذهن سپاری و همچنین انتقال آن آسان‌تر می‌شود. 

 

۲-  Bit.ly

بیت‌لی سرویسی محبوب است که این روزها کاربری نیازی یافته است. بیت لی اجازه‌ی کوتاه کردن آدرس‌ها، به اشتراک گذاری آنان و همچنین شمارشگر تعداد کلیک روی لینک‌ها را می‌دهد.

bitly


۳- Fly2.ws

آدرس‌های بلند را توسط Fly2 کوتاه کنید. از پیوندهای ایجاد شده توسط  Fly2 می‌توانید در ایمیل‌ها، بلاگ‌ها و وبسایت‌ها استفاده کنید. این سرویس برپایه‌ی وب۲ و با استفاده از تکنولوژی AJAX بنا شده است و به علت سبکی و سرعت بالا، می‌تواند گزینه ی مناسبی باشد.

fly2


۴- Tr.im

 

tr.im

Tr.im سرویسی سریع و آسان، دارای قابلیت آدرس‌دهی کامل و ارسال به شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر است.

 


۵- TinyURL

سرویس‌دهنده‌ای مشهور که قابلیت ارائه‌ی پیونده‌های کوتاه،‌با توجه به کلمه‌ی کلیدی دلخواه کاربر، بسیار سریع و با کاربری آسان می‌تواند پیوند کوتاه شما را تحویل دهد.

tinyurl


۶- snipURL 

snipurl

آدرس‌های طولانی و بلند را بدهید و به شکل کوتاه Snipurl تحویل بگیرید. این سرویس، امن  و با قابلیت اشتراک گذاری سریع است. از ویژگی‌های جالب این سرویس، ‌امکان انتخاب قالب کلی پیوند نهایی از بین snipurl، snurl، sn.im، snipr  و اسامی مشابه است. شما می‌توانید هر کدام که مایل هستید را انتخاب کنید.

 


۷- TwitterBurner

 

tweetburner

دارای شمارنده‌ی تعداد کلیک‌ روی پیوندهای به اشتراک گذاشته شده‌ی شما در توییتر و فرندفید است. استفاده از AJAX، نمایش آخرین پیوندهای کوتاه شده و … از ویژگی‌های آن است.


۸- doiop 

doiop

بعضی از پیوندها بسیار طولانی و پیچیده هستند. Doiop به شما اجازه‌ی ایجاد پیوند کوتاه با کلمه‌ی کلیدی خودتان را می‌دهد که به این ترتیب پیوند ایجاد شده راحت‌تر به ذهن سپرده می‌شود و قابلیت انتقال بهتری دارد.


۹- adjix

 

adjix

شعار این وبسایت؛ پیوندهای کوتاه، تبلیغ کوچک، نتیجه‌ی نهایی بزرگ است. در این سرویس امکان انتخاب نمایش یا عدم نمایش تبلیغات وجود دارد.


۱۰- tweak.tk

 

tweak

پیوندهای بلند را کوتاه می‌کند. همچنین قابلیت اتصال مستقیم به توییتر و ارسال توییت همراه لینک کوتاه‌شده‌ی شما را داراست.


۱۱- Linkbee

 

linkbee

سرویس کوتاه کننده‌ی آدرس که از آن می‌تواند در بلاگ، انجمن، وبسایت ها و توییتر استفاده کرد.  قابلیت شمارش تعداد کلیک‌ها، اشتراک گذاری سریع و … را داراست.


۱۲- notlong

notlong

ایجاد آدرس‌های کوتاه با آدرس دهی کمی متفاوت.


۱۳- mooURL 

سرویس کوتاه کننده‌ی آدرس، در صورتی که لینک‌های طوووولانی دارید!

moo


۱۴- ۱link.in 

1link

ایجاد آسان آدرس‌های کوتاه و توانایی قراردادن رمز عبور برای آن‌ها.


۱۵- TinyPaste 

tinypaste

سرویسی جالب که امکان قرار دادن متنی نسبتا بزرگ در جعبه‌ای مخصوص (کادر وسط صفحه) را می‌دهد، و سپس با اختصاص دادن پیوندی کوتاه، می‌توانید محتویات آن صفحه را به اشتراک بگذارید.


۱۶- w3t 

w3t

ساخت پیوندهای کوتاه،‌ مقایسه‌ی اندازه‌ی پیوند اصلی و پیوند کوتاه تولید شده؛ دارای افزونه‌ی فایرفاکس برای استفاده سریع‌تر از آن، قابلیت استفاده در بلاگ، ایمیل و … از ویژگی‌های آن است.


۱۷- r.im 

r.im

ساخت یک پیوند واقعا کوتاه با r.im ! این سرویس همچنین دارای API رایگان است و در صفحه‌ی اصلی، از پس‌زمینه‌های زیبا (مشابه بینگ) استفاده شده است.


۱۸- Linkbun.ch 

linkbunch

سرویس کوتاه‌کننده‌ب آدرس که توانایی درج پیوند ایجاد شده در پیام رسان‌ها و توییتر و … را می‌دهد.


۱۹- krunchd

krunchd

سرویسی خوب که علاوه بر قابلیت پیوندها با کلمه‌ی کلیدی، دارای امکان انتخاب عنوان برای صفحه‌ی مقصد،‌توضیحات و … است.

و سرویسی متفاوت از موارد ذکر شده:

 

۲۰- LongURL 

longurl

وبگردی امن‌تر و راحت‌تر توسط کلیک روی پیوندهای با مقصد آشکار. با این سرویس می‌توان پیوندهای کوتاه شده را به شکل اصلی بگرداند. به این ترتیب می تواند از سایت مقصد مطمئن شد.

مارکسیست: چیزی به نام شانس که از پیش تعیین شده باشد وجود ندارد. برای تمام اتفاقات شیرین و تلخ زندگی منطق ها و توضیحات مناسب وجود دارد

 

مارکسیست ها بر آنند که چیزی اسرار آمیز و مقدر بنام "شانس" و یا "آدم خوش شانس" و یا "آدم بد شانس" وجود ندارد. این درست است که در زندگی یک سلسله تصادفات مساعد ممکن است به پیشرفت مقاصد انسان کمک یا یک سلسله تصادفات نا مساعد میتواند مانع حصول به این مقاصد شود، ولی سرنوشتی نیست که بر پیشانی افراد نوشته شده باشد بلکه وقوع این تصادفات دارای علل قابل توضیح است. نکته مهم آن است که برای توده های محروم جامعه که در شرایط فقر و ناتوانی اجتماعی زندگی میکنند و پایمال زورگویان و غارتگران اجتماعی هستند، به ناچار تقارن تصادفات نامساعد، بیشتر محتمل است تا تقارن تصادفات مساعد. بر عکس برای قشرهای ممتاز جامعه که در شرایط تامین شده مجهزی زندگی میکنند و از امکانات وسیعی برخوردارند، تقارن تصادفات مساعد بیشتر محتمل است تا تقارن تصادفات نا مساعد. لذا میگویند "پول میرود پیش پول" یا بر عکس میگویند "هر جا که سنگ است به پای لنگ است."


بر گرفته از کتاب: نوشته های فلسفی و اجتماعی جلد اول

اثر زنده یاد احسان طبری