مشخصات و شرایط جغرافیایی پارک ملی و منطقه حفاظت شده تندوره:
پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: منطقه تندوره در سال ۱۳۴۷ به عنوان منطقه حفاظت شده قرق گردید و در اسفند ماه سال ۱۳۴۸ به پارک وحش تندوره تغییر نام یافت. از سال ۱۳۵۳ مساحت این پارک تقلیل یافت و نهایتا طی مصوبه شماره ۱۰۱ شورای عالی محیط زیست مورخ ۱۳۶۱/۶/۲۱ به عنوان پارک ملی تندوره معرفی گردید.
در حال حاضر مساحت پارک ملی تندوره ۳۵,۵۴۰ هکتار و مساحت منطقه حفاظت شده تندوره ۹,۲۵۰ هکتار می باشد.
پارک ملی و منطقه حفاظت شده تندوره در شمال استان خراسان رضوی، در نزدیکی مرز ترکمنستان و در منطقه‌ای کوهستانی با صخره‌ها و تپه ماهورهای متعدد و دره‌های ژرف و پر شیب که پوشیده از گیاهان مختلف است قرار دارد و یکی از بهترین زیستگاهای جانوران وحشی به ویژه قوچ و میش اوریال می‌باشد.
اقلیم:
پارک ملی تندوره به علت قرار گرفتن بر روی ارتفاعات کپه داغ در جنوب و غرب، تأثیر پذیر بودن از کویر قره قوم و جلگه پست درگز از سمت شمال دارای دو نوع آب و هوای متفاوت است. قسمت های جنوبی و غربی پارک به علت وجود ارتفاعات بلند و تحت تأثیر توده های هوائی مدیترانه ای دارای آب و هوائی نسبتا سرد و رطوبت بیشتر و قسمت های شمالی تحت تأثیر آب و هوای گرم و خشک کویر قره قوم و جلگه پست درگز دارای آب و هوائی نسبتا گرم و دارای رطوبت کمتر می باشد.
پارک ملی تندوره دارای ساختاری کوهستانی با مورفولوژی نامنظم بوده و کوهها از سیمایی بهم ریخته برخوردار است. در داخل پارک در ایامی که ریزش های جوی وجود ندارد میتوان از تنها راه ارتباطی داخل پارک که محیط بانی چهلمیر را به شکرآب وصل می کند استفاده نمود. راه دسترسی به پارک ملی تندوره مسیر قوچان – درگز است.
میزان بارندگی سالانه حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلی متر و توزیع بارندگی در فصول مختلف بسیار متفاوت است.
درجه حرارت در زمستان تا ۲۰- درجه می‌رسد و حداقل ۴ ماه از سال در این منطقه برف وجود دارد.
وضعیت اجتماعی:
پارک ملی تندوره فاقد مراکز انسانی می‌باشد و تنها پاسگاه‌های محیط بانی در آن قرار دارند.
ارتفاعات:
مرتفع‌ترین نقطه تندوره قله قنبرعلی در جنوب منطقه به ارتفاع ۲۵۸۶ متر است و پست‌ترین نقطه با ارتفاع ۸۸۴ متر در دره چهلمیر در بخش شمالی آن قرار دارد.
منابع آبی:
مجموعه تندوره از نظر منابع آبی فاقد رودخانه‌های مهم است و قسمت اعظم منابع آب این منطقه را چشمه‌ها تشکیل می‌دهند.
با توجه به وجود تعداد زیادی چشمه، به دلیل آبدهی کم آنها مشکلاتی از نظر تامین آب وحوش در منطقه وجود دارد. چشمه های چهلمیر، بید، رجبه، ادانه، قره نهه، مدخان، باش تپه، ایدلق، قره لوکه، کلاشک، توغی، تندوره، چرلاق و رف سو از مهمترین چشمه های منطقه به شمار میروند.
پوشش گیاهی:
پوشش گیاهی پارک ملی تندوره بسیار متنوع است و تاکنون ۳۷۳ گونه از ۶۰ تیره در این پارک شناسایی شده است.
انواع گیاهان علفی، بوته ای، درختی و درختچه ای در این منطقه قابل مشاهده است. اورس، انجیر، بید، نسترن، گوجه وحشی، کرکو، درمنه، گون، کلاه میرحسن، آنقوزه، کندل، زیره سیاه، کتان وحشی، آویشن، انواع گرامینه، آلبالوی وحشی، شیر خشت، کرکو، باریجه، گردو، زرشک، چوبک، بومادران، سریش، بارهنگ، انواع گیاهان یکساله مرتعی و گیاهان با ارزش داروئی از مهمترین گونه‌های گیاهی این پارک است.
گونه های شاخص جانوری:
پستانداران: پلنگ، قوچ و میش اوریال (بالغ بر ۴۰۰۰ راس)، کل و بز، گرگ، گراز، کفتار، رودک، شغال، تشی، خرگوش، گربه پالاس، گربه جنگلی، روباه
پرندگان: عقاب طلایی، جغد، کبک، قمری، تیهو، باقرقره، دلیجه، کبک، تیهو، قرقاول، بلدرچین، کبوتر چاهی، قمری، چکاوک شاخ دار، چکاوک آسمانی، دم جنبانک ابلق، قرقی، سسک، سار، زاغی، توکای سیاه، انواع جغد، سهره سینه سرخ، کوکر، زرده پر، لیل، چکاوک، کورکور، دلیجه، سارگپه، کرکس، هما، عقاب
خزندگان: مار کبری، مار جعفری و افعی شاخدار
پارک ملی و منطقه حفاظت شده تندوره یکی از بهترین زیستگاه های پلنگ در کشور می باشد و تصاویر زیادی از این گربه سان زیبا در این منطقه ثبت شده است. در سال ۱۳۷۰ در این منطقه ۱۳۴ مورد مشاهده پلنگ گزارش شده و در سال ۱۳۸۷ جمعیت پلنگ در این منطقه ۶۰ قلاده برآورد شده است.
رخدادها:
- در دیماه ۱۳۹۲ از ۳ پلنگ ایرانی بصورت همزمان در پارک ملی تندوره تصویربرداری شد (لینک مرتبط)
- در دیماه ۱۳۹۲ یک شکارچی غیرمجاز در جریان درگیری مسلحانه با محیط بانان تندوره کشته شد (لینک مرتبط)
- در بهمن ماه سال ۱۳۹۲ از یک پلنگ ایرانی در حال تعقیب کل و بزها تصویربرداری شد (لینک مرتبط)
- در بهمن ماه ۱۳۹۲ مجددا از ۳ پلنگ ایرانی بصورت همزمان در پارک ملی تندوره تصویربرداری شد (لینک مرتبط)
- در مهرماه ۱۳۹۳ دو پلنگ ایرانی در پارک ملی تندوره زنده گیری شده و به گردنبند ردیاب ماهواره ای مجهز شدند (لینک مرتبط)
تصاویر پارک ملی و منطقه حفاظت شده تندوره:
نصویری زیبا از پرندگان پارک ملی تندوره - میلاد مقدم
تصویری زیبا از علی برزگر
